Acties 2025

1. Wij voeren het programmamanagement uit voor het Overijsselse deel van de Europese Programma’s EFRO, Interreg en ELFPO/GLB-NSP 2014-2020 (afronding) en 2021-2027. Wij zien toe op tijdige realisatie van projecten en tijdige besteding van de Europese middelen via onze provincie. Via projecten wordt een bijdrage geleverd aan de ambities van Overijssel.
2. Wij bevorderen dat Overijssel, en in het bijzonder het MKB, de Europese (thematische) fondsen benut. Dit bereiken wij door te informeren, te stimuleren, te faciliteren en (mede) te ontwikkelen. Dit doen we onder meer via samenwerkingsverband Think East Netherlands, hét innovatieprofiel van Oost-Nederland, het participeren in Europese netwerken als Vanguard, directe contacten met (MKB) bedrijven en andere partners in de regio en het organiseren van leergangen Europa voor collega’s, medeoverheden en kennisinstellingen.
3. We volgen de ontwikkelingen en publicaties m.b.t. de nieuwe Europese begroting- en programmaperiode 2028 -2034 op de voet. We informeren en adviseren de organisatie hierover waar relevant en borgen, in samenwerking met Public affairs (prestatie 7.3.1 Doelen bereiken met partners), zo goed mogelijk de belangen van Overijssel binnen de toekomstige Europese fondsen en programma's.
4. We informeren, enthousiasmeren en faciliteren de interne organisatie om meer gebruik te maken van de mogelijkheden van beschikbare EU-fondsen. We sluiten hierbij aan op de vastgestelde Europa agenda en prioriteiten. Wij realiseren dit onder meer door EU-advies- en begeleidingstrajecten voor beleidsprogramma’s op het gebied van lobby, (waarbij wij onder andere gebruik maken van het Huis  van de Nederlandse Provincies), fondsen en netwerken (het instrumentarium uit de Europa agenda) en het organiseren van de leergangen Europa. Cofinanciering vanuit Europese fondsen draagt bij aan de zogenaamde ‘multiplier’ van de provinciale investering: elke geïnvesteerde euro levert flink meer op voor Overijssel.

Inhoudelijke kleurscore

Inhoudelijke toelichting

Europese programma’s en fondsen

Sinds 2021 is er bijna € 325 miljoen aan Europese subsidie toegekend aan organisaties (overheden, kennisinstellingen, bedrijfsleven) in Overijssel. Dit geld ging naar 687 projecten. Samen met andere bijdragen komt de totale investering op € 474 miljoen. Dit is exclusief de steun aan landbouwers, die tot en met 2024 ruim € 299 miljoen kregen.

We hebben u eerder geïnformeerd over de Europese programma’s van 2014–2020 en 2021–2027. In mei 2021 heeft u ingestemd met de provinciale bijdrage aan deze programma’s (2021/1103304).

Actie 1: Programmamanagement Europese Programma’s 2014–2020 en 2021–2027

Interreg-programma’s

Periode 2014–2020

Overijssel deed mee aan vier Interreg-programma’s. Er zijn veel projecten uitgevoerd, zoals:

• Interreg A Nederland-Duitsland: 182 projecten, € 222 miljoen subsidie.
• Interreg NWE (North West Europe): 102 projecten, € 370 miljoen subsidie.
• Interreg NS (North Sea): 73 projecten, € 177 miljoen subsidie.
• Interreg Europe: projecten zoals Aerial Uptake en Inside Out.

Deze programma’s worden nu afgerond.

Periode 2021–2027

Het Interreg VI-A programma Nederland – Duitsland richt zich op innovatie, duurzaamheid en sociale samenhang in de grensregio. Er is € 240 miljoen EU-budget beschikbaar, met een totale investering van ongeveer € 500 miljoen. Tot nu toe zijn 94 projecten goedgekeurd.

Overijssel doet ook mee aan Interreg B-programma’s:

• NWE: hiervoor is € 310 miljoen EU-subsidie beschikbaar voor heel Noord West Europa, tot nu toe zijn 71 projecten goedgekeurd en gestart.
• NS: hiervoor is € 171 miljoen EU-subsidie beschikbaar voor het hele Noordzee gebied, tot nu toe zijn 65 projecten goedgekeurd en gestart.

Deze programma’s stimuleren samenwerking tussen landen en richten zich op een groene en slimme toekomst. Voor beide programma’s geldt dat bijna het budget voor de hele programmaperiode al aan projecten is toegekend en er dus weinig ruimte is voor nieuwe projecten. We hebben nog wel wat cofinanciering beschikbaar gehouden voor eventuele nieuwe projecten met partners vanuit Overijssel.

EFRO Oost-Nederland

Periode 2014–2020

Er is € 233 miljoen subsidie gegeven aan 510 projecten in Overijssel en Gelderland. Dit gaat over het reguliere EFRO (Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling) budget én de REACT-EU budget (Herstelhulp voor samenhang en regio’s in Europa n.a.v. COVID-19-pandemie). Dit programma wordt afgerond.

Periode 2021–2027

Het nieuwe EFRO-programma wil de regionale economie versterken door innovatie in het mkb en energietransitie. Er is € 82 miljoen subsidie beschikbaar, plus bijdragen van het Rijk en de provincies.

Er zijn drie soorten openstellingen: Innovatieprojecten, Test- en demonstratieprojecten en  Schone technologieën (STEP). De regeling is met de nieuwe STEP prioriteit aangepast om beter aan te sluiten bij de markt. De laatste openstelling loopt tot 15 december 2025. De verwachting is dat na deze openstelling alle budgetten volledig aan projecten zijn toegekend.

Ook is er een succesvolle regeling voor projecten buiten Overijssel, in samenwerking met andere Europese regio’s (VInnovate). Daarnaast is een fonds gestart voor financieringsinstrumenten, uitgevoerd door OostNL.

Plattelandsontwikkelingsprogramma (POP3/GLB-NSP/LEADER)

POP3 (2014–2022) is bijna afgerond. Het programma heeft bijgedragen aan duurzame landbouw, leefbaarheid op het platteland, natuur en waterbeheer.

Sinds 2023 is het nieuwe programma gestart: GLB-NSP 2023–2027 (Gemeenschappelijk Landbouwbeleid – Nationaal Strategisch Plan). Dit richt zich op kringlooplandbouw, biodiversiteit, klimaat en milieu. Er zijn ondertussen meerdere openstellingen geweest en projecten gestart. De stikstofproblematiek heeft voor meerdere openstellingen tot vertraging geleid en zorgt ervoor dat misschien niet alle projecten tot uitvoering kunnen komen. De provinciale cofinanciering die specifiek voor watergerelateerde projecten voor 2025 beschikbaar is, is nodig voor de openstellingen dit najaar.

Actie 2: Benutten van Europese (Thematische) fondsen

We willen de Europese fondsen beter gebruiken. Er zijn kansen voor Overijssel om meer projecten te starten die passen bij Europese en provinciale doelen.

We werken samen met partners via Think East Netherlands, en nemen deel aan Europese netwerken zoals het Vanguard Initiative. Ook organiseren we trainingen over Europa voor collega’s en partners.

Waar mogelijk doet de provincie zelf mee aan Europese projecten. Ook cofinancieren we deelname aan projecten van partijen in Overijssel of OostNL, wanneer dit voldoende bijdraagt aan onze beleidsdoelstellingen. Hiervoor is nog een budget beschikbaar voor 2025, besteding hiervan hangt af van de cofinancieringsverzoeken die bij ons binnenkomen.

Actie 3: Volgen van ontwikkelingen voor de nieuwe Europese periode 2028–2034

We volgen de plannen voor de nieuwe Europese begroting en programma’s vanaf 2028. Zo weten we op tijd wat de gevolgen en kansen zijn voor Overijssel.

We investeren in netwerken en contacten, en zorgen dat we onze belangen goed kunnen overbrengen in Brussel en Den Haag. Samen met andere provincies bereiden we ons voor op de nieuwe periode.

Actie 4: Interne organisatie informeren en ondersteunen

Het Expertisecentrum Europa helpt de interne organisatie om beter gebruik te maken van Europese fondsen. Per thema wordt gekeken welke Europese mogelijkheden passen bij onze doelen (bijvoorbeeld een lobbyboodschap, EU-aanvraag of deelname EU-netwerk).

Voorbeelden van thema’s zijn: Semicon/chiptech, landbouwbeleid, defensie, en mkb/familiebedrijven.

We bieden begeleiding bij het opzetten van projecten, aanvragen van subsidie en deelname aan netwerken. Ook organiseren we trainingen over Europa. We helpen de interne organisatie bij de verantwoording van de Europese projecten waar we als provincie zelf aan meedoen.

Noot: deze tekst is vereenvoudigd en ingekort met behulp van AI.

Financiële kleurscore

Financiële toelichting

Aankondiging potentiële onderbesteding

Op dit moment zit er nog ruimte binnen de Europese subsidieregeling. De ruimte zit voor een groot deel bij GLB NSP Er komen nog grote kosten aan, voor o.a. RVO en diverse openstellingen.  In hoeverre er een aanspraak op het beschikbare budget wordt gedaan is een niet -beïnvloedbare externe factor.  Op dit moment gaan we uit van een onderuitputting van €1 mln tot 1,5 mln.

Statenvoorstellen en -besluiten

• Overijssel en Europa 2024 - jaarlijkse update ( PS24-001244)
• Statenvoorstel Provinciale cofinanciering Europese programma's 2021-2027 Provincie Overijssel (2021/1103304)
• Statenvoorstel Integrale Public Affairs Agenda en Europa/Duitsland Agenda Provincie Overijssel (2021/1101554)
• Oorspronkelijk besluit cofinanciering Europese programma's 2014 -2020 (PS/2016/7)

Verantwoordelijk portefeuillehouder

Begrotingswijziging

• Geen

Baten begrotingswijziging

Lasten begrotingswijziging