Begroting 2018
Publicatiedatum: 14-09-2017
Begroting 2018
Publicatiedatum: 14-09-2017
Investeren in werk, leefbaarheid en een goed bestuur
Onze inspanningen en de inzet van in totaal € 461,2 miljoen euro, gaan het komende jaar naar de uitvoering van het afgesproken beleid. Onze eigentijdse aanpak en werkwijze wordt breed herkend en erkend. We constateren dat een aantal ontwikkelingen zich sneller en heviger voltrekt. Dat zijn het herstel van de economie, krimp in het landelijk gebied, zichtbare effecten van klimaatverandering en de impact van digitale technologie. In de Perspectiefnota 2018 hebben we voorstellen gedaan om hier door verkenningen en strategieontwikkelingen op in te spelen. Dit sluit aan bij de ambities die de gezamenlijke provincies hebben neergelegd in het aanbod ‘naar een duurzaam Nederland’ voor het nieuwe Kabinet.
In de Perspectiefnota 2018 hebben we voor het impulsprogramma duurzaamheid, het koersdocument voor het natuurbeleid, de integrale netwerkvisie, aanpak circulaire economie en aanpak investeren werklocaties aangekondigd. Voor zover dit nog niet in de begroting is opgenomen volgen hierover nog aparte voorstellen. In 2018 komen we ook met de uitwerking van de aangekondigde verkenningen en strategieën.
In 2017 verwachten we een nieuw kabinet. Naar verwachting zijn de belangrijke thema’s economie, energieklimaat, arbeidsmarkt, veiligheid en immigratie. Bij het schrijven van deze begroting was er nog geen regeerakkoord. Wij hebben daarmee dan ook geen rekening gehouden in deze begroting. In maart 2018 zijn de gemeenteraadsverkiezingen. De samenwerking met het Rijk op basis van het nieuwe regeerakkoord en de samenwerking met de gemeenten op basis van de nieuwe besturen actualiseren we in 2018. Onze centrale thema’s blijven investeren in werk met een krachtige economie, leefbaarheid met een aantrekkelijke leefomgeving en goed bestuur.
Krachtige economie
Beter vestigingsklimaat door scherpe keuzes in werklocaties en terugdringen van leegstand.
We hebben hiervoor € 24,3 miljoen voor de periode 2017-2019 gereserveerd. Hiervan is € 9,6 miljoen voor het programma ‘Overijssel innoveert en investeert’ in de begroting 2018 opgenomen. In de begroting 2018 hebben we € 2,4 miljoen opgenomen om de regionale specialisatie van Twente op de innovatieve maakindustrie in te vullen en uit te bouwen en de Technology Base inclusief Twente Airport verder te ontwikkelen. Gelet op de voortgang in het dossier over proeffaciliteiten op de Technology Base inclusief Airport verwachten we in 2018 aanvullende voorstellen aan u voor te leggen.
De goed draaiende economie leidt tot investeringen in het bedrijfsleven in vernieuwing en vergroting en tot hogere consumptie-uitgaven. De uitbreidingsinvesteringen van al gevestigde bedrijven en van gemeenten en provincie in bedrijventerreinen en infrastructuur gebeuren binnen de kaders en afspraken over deprogrammering. De vitaliteit van binnensteden blijft onze aandacht vragen. We blijven alert, onder andere in relatie tot de Brexit op acquisitie van bedrijven naar Overijssel met stevige kansen voor hightech en logistiek.
Iedereen in Overijssel doet mee
Ondanks de opwaartse lijn in de economie blijven bepaalde groepen een slechte toegang tot de arbeidsmarkt behouden. Wij scherpen het instrumentarium uit de Human Capital agenda aan om dit hardnekkige vraagstuk beter aan te pakken. Tegelijkertijd neemt op de regionale arbeidsmarkt het tekort aan technisch ervaren personeel toe. Aandacht en middelen voor de aansluiting tussen kennis en vaardigheden en de arbeidsmarkt wordt voortgezet.
We investeren in het verbeteren van het concurrentievermogen van het Overijsselse bedrijfsleven. Dat richt zich op het stimuleren van ondernemerschap en innovatie in het brede Midden- en Kleinbedrijf en op de internationale handelsbevordering en in het bijzonder met Duitsland. Voor de aansluiting van onderwijs op de arbeidsmarkt en versterking van het concurrentievermogen van het bedrijfsleven hebben we € 10 miljoen tot en met 2019 gereserveerd waarvan € 2,9 miljoen in 2018 in de begroting is opgenomen.
Overijssel maakt werk van gastvrijheid en vrije tijd
De vrijetijdseconomie in Overijssel heeft de hoogste groei van Nederland. Zo kwamen 15% meer buitenlandse bezoekers naar Overijssel en groeide de sector met 7,2%. Het marktaandeel van Overijssel op de nationale markt groeit nog licht. Hiermee is de sector in Overijssel in de afgelopen 10 jaar een economische factor van betekenis geworden. Om bezoek, verblijf en bestedingen en daardoor werkgelegenheid verder te stimuleren participeren wij in het uitvoeringsprogramma van ‘Gastvrij Overijssel 2016-2020 ‘. Hiervoor hebben we € 10 miljoen voor 2016-2020 gereserveerd. In de begroting 2018 hebben we hiervoor € 2,5 miljoen opgenomen. De sector biedt veel werk biedt aan MBO-ers, laaggeschoolden, deeltijders en toetreders tot de arbeidsmarkt. Festivals en evenementen laten inwoners en gasten kennis maken met de Overijsselse gastvrijheid en dragen bij aan de naamsbekendheid van Overijssel.
Leefomgeving en economie versterken elkaar
De agro&foodsector is belangrijk voor Overijssel. Grofweg beslaat de sector 10% van de toegevoegde waarde, 15% van de banen en 70% van de grond in Overijssel en 1 op de 3 vrachtwagens in Overijssel rijdt met agro&foodproducten. Deze sector verkeert in een transitiefase. Wij ondersteunen die transitie naar duurzaamheid. We positioneren Overijssel als proeftuin en etalage voor duurzame ontwikkeling en nieuwe ketenconcepten. Dit versterkt de concurrentiepositie van de gehele keten en vergroot de kwaliteit van de leefomgeving. Wij doen dat door in te zetten op innovatie en de ontwikkeling van beleid dat deze transitie ondersteunt. We richten ons op een goede balans tussen economie en ecologie en daarbinnen tussen natuur en landbouw. Familiebedrijven hebben een belangrijke rol bij deze opgave. Zij produceren niet alleen voedsel en grondstoffen, maar dragen ook bij aan het beheer van het landschap en de leefbaarheid in het landelijk gebied.
De uitvoering van de Programmatische Aanpak Stikstof zetten wij voort, waarmee we gelijktijdig ruimte maken voor economische ontwikkeling en bouwen aan een sterke natuur. Voor dit programma hebben we € 3,4 miljoen in de begroting opgenomen.
Cultuur is een belangrijke verbindingsfactor in de samenleving
Cultuur bepaalt en vormt onze identiteit en draagt bij aan de economie en aan een aantrekkelijke woon- en werkomgeving. Het is een relevante factor voor het investeringsklimaat. Cultuureducatie en talentontwikkeling zijn belangrijke dragers voor een levendig cultureel klimaat nu en in de toekomst. In 2018 investeren we ruim € 16,1 miljoen om de dynamiek vast te houden en blijvend in te kunnen spelen op relevante ontwikkelingen en kansen.
Aantrekkelijke leefomgeving
Investeren in een veilig en duurzaam Overijssel
Essentieel voor een prettig woon-, werk en recreatieklimaat is een gezonde en veilige leefomgeving. Daarom versnellen wij de verwijdering van asbestdaken, stimuleren duurzaamheid en vergroten het aandeel hernieuwbare energie tot minimaal 20% in 2023. In totaal investeren we hiervoor in 2018 € 10,3 miljoen. Voor de langere termijn richten we ons op de afspraak in het klimaatakkoord van Parijs. Hier past een ambitie bij om in 2050 Overijssel 100% duurzaam kan worden voorzien in de eigen energiebehoefte.
Overijssel is en blijft mooi en leefbaar
We vergroten de betekenis van natuur voor onze inwoners door samen met partners te werken aan meer groen in steden en dorpen en meer speelruimte voor kinderen in de natuur. In 2018 hebben wij hiervoor € 0,7 miljoen in de begroting opgenomen.
Om de verscheidenheid van planten en dieren te vergroten en gelijktijdig bouw- en infrastructuurprojecten mogelijk te maken, geven we ‘natuurinclusief bouwen en werken’ een stevige impuls. Tegen geringe kosten is hier veel winst te behalen, mits ‘natuurinclusiviteit’ vroeg in ontwikkelprocessen wordt meegenomen.
Ruimte voor de rivier vergroot de veiligheid en beleving
In de periode tot en met 2018 is met verschillende projecten de Vecht ontwikkeld tot een halfnatuurlijke laaglandrivier. Meer ruimte voor het meanderende water en veilige afvoer van hoge waterstanden combineren we met het ontwikkelen en ontsluiten van natuurlijke schatten langs de Vecht. De focus verschuift nu naar het benutten van de resultaten. Daarom bouwen we onze coördinerende rol binnen het programma af. Bij Ruimte voor de Rivier IJsseldelta is de eerste fase afgerond door het uitbaggeren van de IJssel en de aanleg van het Reevediep. In de tweede fase gaat het om de hoogwatervoorziening van het recreatieterrein Roggebot en de reconstructie van de N307 aan weerszijden van de nieuwe brug over het Drontermeer. Door voorfinanciering is het project in 2022 afgerond in plaats van in 2025, wat de waterveiligheid, bereikbaarheid en de beleving van het gebied door meer natuur en recreatiemogelijkheden enorm vergroot. In 2018 investeren we hiervoor € 1,5 miljoen.
Vraaggericht openbaar vervoer
De herijking OV-tactiek eindigt in 2018, maar de ombouw van het openbaar vervoer, zoals beschreven in het Koersdocument OV, zetten we de komende jaren voort. Samen met partners en inwoners ontwikkelen we nieuwe vormen van mobiliteit om vraag en aanbod beter op elkaar af te stemmen. Voor de herijking OV hebben we € 6 miljoen in de begroting opgenomen.
De elektrische treinen rijden in Overijssel
Voor een goede economische bereikbaarheid werken we aan een kwalitatief goed, betaalbaar en duurzaam kernnet openbaar vervoer. De spoorlijn Zwolle - Enschede is onderdeel van het kernnet. Met de realisatie in 2018 van het 2de perronspoor, snelheidsverhogende maatregelen en de inzet van extra treinen in de spits gaat de kwaliteit van de treindienst nog verder omhoog. Dit maakt het openbaar vervoer een aantrekkelijk alternatief in de mobiliteitsbehoefte van onze inwoners. Hiervoor hebben we € 21,9 miljoen in de begroting opgenomen.
N35 zorgt voor een snellere verbinding tussen Twente en Zwolle
Door de investeringsbijdrage van de provincie heeft het Rijk de aanpak van de N35 een hogere prioriteit gegeven. Met het oplossen van mobiliteit- en verkeersveiligheidsknelpunten versterken we de doorstroming, waardoor een snellere verbinding tussen Twente en Zwolle ontstaat. In 2018 hebben we hiervoor € 3,9 miljoen in de begroting opgenomen.
Aanpak verouderde infrastructuur en kunstwerken
Om de verkeersveiligheid en de bereikbaarheid te garanderen, is het noodzakelijk om verouderde infrastructuur en kunstwerken te vervangen. In de periode 2016 tot en met 2019 vervangen we circa 23 kilometer hoofdrijbaan en 22 kunstwerken. Voor 2018 hebben we € 10,8 miljoen in de begroting opgenomen. We vervangen of verbeteren ruim 20 kilometer oeverbeschoeiing in het Kanaal Almelo - De Haandrik. Hiervoor hebben we € 4 miljoen in de begroting opgenomen.
Vlot en veilig over de weg
Met het verbreden van wegen, de aanleg van tunnels en daar waar nodig de aanleg van nieuwe wegen leveren we een grote bijdrage aan de veiligheid, doorstroming en leefbaarheid in Overijssel. Komende jaren gaat de schop de grond in voor de aanpak van de N34, N340, N331, N348 en rondweg Weerselo. In 2018 investeren we hiervoor € 51 miljoen.
Goed Bestuur
De ontwikkelingen in de samenleving vragen om een overheid die daar goed op aangesloten is. Een overheid die dichtbij en bereikbaar is. Die weet wat er in de samenleving leeft. Die luistert en inspeelt op de ontwikkelingen en kansen. Het gaat om ruimte voor initiatieven en betrokkenheid van inwoners bij beleid. Tegelijkertijd tonen we daadkracht. De veranderende verhouding overheid en samenleving zorgt voor een ander samenspel tussen Provinciale Staten, Gedeputeerde Staten en het ambtelijk apparaat. Het is van belang om de toegevoegde waarde van de provincie voortdurend scherp te hebben en vanuit die basis te handelen. In 2018 gaan we een nieuwe peiling/onderzoek onder bestuurders uitvoeren naar de samenwerking met gemeenten.
Wij stellen u voor om in het najaar van 2017 met de fractievoorzitters het congres van het trendbureau over het trendrapport ‘grotere tegenstelling’ te bezoeken en daarna met elkaar in gesprek te gaan over de mogelijkheden van uitwerking van de motie naar een nieuwe manier van samenleving in bestaande programma’s.
Samen voor goed bestuur
De landelijke nacht van de integriteit 2018 vindt plaats in ons provinciehuis. We organiseren een expertmeeting om specifiek aandacht te besteden aan de rol van de gemeenteraad bij het interbestuurlijk toezicht.
De financiële positie van gemeenten is verbeterd door de positieve economische ontwikkelingen. Niettemin zijn er toch nog zorgen over het sociaal domein en de ingenomen grondposities. We zorgen in 2018 voor de verdere digitale ontsluiting van de gemeentefinanciën en begrotingscans.
De vermenging van onderwereld en bovenwereld willen we voorkomen. Wij hebben verkend wat we kunnen doen tegen deze ondermijning. In 2018 gaan we een extra impuls geven aan de bewustwording, het weerbaar maken van de organisatie en de samenwerking met partners. We intensiveren ons bibobbeleid om in de pas te lopen met andere overheden. We nemen vanaf 2018 daarvoor € 450.000 in de begroting op.
De eigentijdse volksvertegenwoordiger
We ontwikkelen een serious game, die wij aanbieden na de gemeenteraadsverkiezingen. Wij evalueren de impact van het platform Jij&Overijssel en bezien op basis van de uitkomst welke vervolgacties we inzetten.
Noaberschap karakteriseert sociale kwaliteit
Er ontstaan steeds meer initiatieven die bijdragen aan een grotere zelfstandigheid van inwoners van Overijssel, op het brede terrein van wonen, werken en leven. De kennis en ervaring die lokaal ontstaat, is bruikbaar voor alle Overijsselaars. Wij bouwen in 2018 verder aan het kennisnetwerk sociale kwaliteit. In een interactief proces is het uitvoeringsprogramma 2018 en 2019 ontwikkeld, gericht op: gezond bewegen, zelfstandig leven, Overijssels Noaberschap en delen en leren. Hiervoor hebben we jaarlijks
€ 3,4 miljoen in de begroting opgenomen.
Financiën
Als u alle bedragen optelt die hier zijn genoemd komt u lang niet aan de € 461,2 miljoen die we komend jaar besteden. Het is ondoenlijk alles op te noemen waar we geld aan uitgeven. Dit is maar een samenvatting. De provincie heeft negen kerntaken waarin zij investeert om bij te dragen aan een goede woon-, werk- en leefomgeving in Overijssel. Naast de investering in de kerntaken zijn er ook kosten die niet direct toe te schrijven zijn aan één van deze taken. De hoofdmoot hiervan, € 44,2 miljoen, is bestemd voor de bedrijfsvoering. Een totaaloverzicht is opgenomen in onderstaande taartdiagram.
