2.3.1 Stimuleren van energiebesparende maatregelen en de opwekking van hernieuwbare energie
Acties 2025
- Wij ondersteunen de verdere ontwikkeling van duurzame energiebronnen, zoals zonne-energie op bedrijfsdaken, geothermie en mestvergisting. Wij concretiseren wat Small Modular Reactors (SMRs) en andere nieuwe duurzame energiebronnen na 2030 voor Overijssel kunnen gaan betekenen.
- Wij voeren het vastgesteld windbeleid uit en nemen de regie op de realisatie van de windopgave - door uitvoering te geven aan de programmeringsafspraken.
- Wij leveren de energievisie en provinciaal Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat (pMiek) op. De energievisie schetst een beeld van het Overijsselse energiesysteem in 2050 en is richtinggevend is voor het pMiek. Het pMiek bevat de prioritaire energie-infraprojecten voor de middellang termijn en is de basis voor de investeringsprogramma’s van de netbeheerders.
- Samen met medeoverheden en netbeheerders werken we aan het sneller bouwen van uitbreidingen van het energienetwerk en het beter benutten van het bestaande en nieuwe energienetwerk (bijvoorbeeld door het helpen realiseren van smart energy hubs). Wij zetten in op aansluiting op het landelijke transportnetwerk voor waterstof. Wij werken aan voldoende publieke realisatiekracht voor warmtenetten.
- Wij ondersteunen bedrijven op diverse manieren bij het verduurzamen: grote industrie met uitvoering van hun transitieplannen, we jagen een collectieve aanpak op bedrijventerreinen aan en kleine MKB'ers ondersteunen we bij het concreet starten van de verduurzaming van hun pand.
- We ondersteunen gemeenten met kennis en kunde via het Expertiseteam Gebouwde Omgeving. We stimuleren natuurvriendelijk isoleren. We stimuleren de industrialisatie en opschaling van verduurzaming van woningen.
- De provincie streeft naar 50% lokaal eigendom. Daarom helpen we energiecoöperaties om te professionaliseren en projecten te realiseren, bijvoorbeeld met coaches en kennissessies.
- Wij organiseren maandelijks twee werkplaatsen en in het voorjaar een Overijsselse Energie Innovatie conferentie.
Inhoudelijke kleurscore
Inhoudelijke toelichting
Actie 1 Mestvergisting en SMR's
De stikstofproblematiek en de koerswijziging van het kabinet in het beleid voor het landelijk gebied hebben ervoor gezorgd dat de ontwikkeling van mestvergisters is stilgevallen. De subsidieregeling voor mestvergisters op boerderijschaal is opgeschort, zolang mestvergisters geen vergunning kunnen krijgen.
Voor de concretisering van wat Small Modular Reactors voor het Overijsselse energiesysteem kunnen betekenen zijn we mede afhankelijk van de uitkomsten van het landelijke SMR-programma. Omdat de resultaten later zijn opgeleverd dan waar wij op rekenden, is ook deze concretisering vertraagd. De ruimtelijke verkenning wordt eind dit jaar opgestart.
Financiële kleurscore
Financiële toelichting
Decentralisatie-uitkering Toekomstbestendig maken energiebeleid
Op basis van de meicirculaire 2025 ontvangt de provincie Overijssel € 370.500 omdat zij kashouder is
voor gemeenten in de RES-regio West-Overijssel.
Wij stellen voor om een bedrag van €370.500 vanuit de meicirculaire (algemene middelen) toe te voegen aan de jaarschijf 2026 van prestatie 2.3.1 van de begroting 2025.
Decentralisatie-uitkering Natuur bij energieprojecten
Op basis van de meicirculaire 2025 ontvangt de provincie Overijssel €652.332.
Wij stellen voor om een bedrag van €652.332 vanuit de meicirculaire (algemene middelen) toe te voegen aan de jaarschijf 2026 van prestatie 2.3.1 van de begroting 2025.
Septembercirculaire Decentralisatie uitkering Regeling Capaciteit Decentrale Overheden
Op basis van de septembercirculaire ontvangt de provincie een decentralisatie-uitkering van €2,7 miljoen.
Wij stellen voor om een bedrag van €2,7 miljoen vanuit de septembercirculaire (algemene middelen) toe te voegen aan de jaarschijf 2026 van prestatie 2.3.1 van de begroting 2025.
Dit zijn algemene incidentele middelen. Voor deze middelen zal er onder andere een uitvoeringsagenda gemaakt worden, waarna het bedrag definitief kan worden toegewezen over meerdere taken.
Indien noodzakelijk komen wij bij monitor 2026-I bij u terug met een begrotingswijzigingsbesluit voor het nader toedelen van deze middelen.
Sion klooster bijdrage ad €9 ton
Ter uitvoering van de motie Vreemd Abdij Sion wordt het financieringsvoorstel voor het cultuur-historische ensemble Abdij Sion ondergebracht binnen de portefeuille Erfgoed, in plaats van onder Duurzaamheid. Daarmee wordt de toegekende €900.000 geoormerkt voor de uitvoering van een financieringsvoorstel van Abdij Sion. De middelen wordt gekoppeld aan de begrotingshaalbaarheid voor het duurzaam in stand houden van dit cultuur historische ensemble.
Wij stellen u voor om binnen de Reserve uitvoering Kwaliteit van Overijssel een bedrag van €900.000 budgettair neutraal te verplaatsen van prestatie 2.3.1 naar 6.1.1 om de uitvoering van de motie van de staten mogelijk te maken; en de looptijd te verlengen tot en met 2027. Deze mutatie vindt plaats onder "Overhead, Financiering en Dekkingsmiddelen".
Een aantal Specifieke uitkeringen behoeft bijstelling. Dat zijn de volgende uitkeringen.
Bijstelling raming SPUK J86 Ontzorging programma maatschappelijk vastgoed (2e tranche)
Sinds 2022 wordt op deze prestatie de SPUK “Ontzorgingsprogramma Maatschappelijk Vastgoed tranche 2” verantwoord. Ook volgend jaar worden middelen ingezet om de doelstellingen van deze SPUK te behalen, namelijk het ontzorgen van kleine maatschappelijke vastgoedeigenaren bij het verduurzamen van hun gebouwen. Voor 2025 verwachten wij € 0,1 miljoen van de begrote € 0,9 miljoen niet te besteden.
Wij hebben besloten om de baten en lasten voor prestatie 2.3.1 m.b.t. de Specifieke Uitkering J86 Ontzorging programma maatschappelijk vastgoed (2e tranche) in 2025 budgettair neutraal te verlagen met € 110.000.
Bijstelling raming J118 Bedrijfsmatig Vastgoed
Sinds 2024 wordt op deze prestatie de SPUK “Bedrijfsmatig Vastgoed” verantwoord. Ook dit volgend jaar worden middelen ingezet om de doelstellingen van deze SPUK te behalen, namelijk het ontzorgen van kleine en micro-ondernemingen bij het verduurzamen van het bedrijfspand en proces en het ontzorgen van ondernemingen op bedrijventerreinen bij het opzetten en/of verbeteren van organisatiegraad ten behoeve van de verduurzaming. Hier valt onder het ontzorgingsprogramma van het MKB en de verduurzaming van bedrijventerreinen. In 2025 verwachten wij € 0,5 miljoen van de begrote € 1,2 miljoen niet te besteden.
Wij hebben besloten om de baten en lasten voor prestatie 2.3.1 m.b.t. de Specifieke Uitkering J118 Bedrijfsmatig Vastgoed in 2025 budgettair neutraal te verlagen met € 480.000.
Bijstelling raming SPUK K28 Tijdelijke Regeling Capaciteit Decentrale Overheden (CDOKE)
Sinds 2024 wordt op deze prestatie de SPUK “CDOKE Tijdelijke regeling capaciteit decentrale overheden voor klimaat- en energiebeleid” verantwoord. Ook volgend jaar worden middelen ingezet om de doelstelling van deze SPUK te behalen, namelijk de capaciteit te vergroten bij decentrale overheden voor de uitvoering van het klimaat- en energiebeleid en taken rondom bedrijventerreinen, energie-infrastructuur en energiehubs. In 2025 verwachten wij € 0,6 miljoen van de begrote € 4,2 miljoen niet te besteden.
Wij hebben besloten om de baten en lasten voor prestatie 2.3.1 m.b.t. de Specifieke Uitkering K28 Tijdelijke Regeling Capaciteit Decentrale Overheden (CDOKE) in 2025 budgettair neutraal te verlagen met € 550.000.
UKVO NEO-programma 2024-2027
In 2026 zullen wij diverse thema's oppakken, waaronder Energiebronnen, Energienetwerken, Energieverbruik en Themadoorsnijdende Onderwerpen. Ter uitvoering van de acties in de begroting 2026 en om de verdere voortgang in de uitvoering van het coalitie-programma te waarborgen, is het nodig om vanuit de reserve Uitvoering Kwaliteit van Overijssel € 2,5 miljoen toe te voegen aan prestatie 2.3.1.
Op basis van de spelregels van de Reserve uitvoering Kwaliteit van Overijssel hebben wij besloten om het budget voor prestatie 2.3.1 in 2025 te verlagen met € 1,1 miljoen en dit bedrag toe te voegen aan de begroting 2026; en gelijktijdig de begrote onttrekking in 2025 aan de Reserve uitvoering Kwaliteit van Overijssel met hetzelfde bedrag te verlagen respectievelijk te verhogen in 2026.
Op basis van de spelregels van de Reserve uitvoering Kwaliteit van Overijssel hebben wij besloten om het budget voor prestatie 2.3.1 in 2026 te verhogen met € 1,4 miljoen, en gelijktijdig de begrote onttrekking aan de Reserve uitvoering Kwaliteit van Overijssel met hetzelfde bedrag te verhogen.
Bijstelling Reserve Verstrekte subsidies
In de 2e helft van 2023 is een subsidie toegekend van € 2,5 miljoen voor de realisatie van het project "Regionaal Warmtenet Twente". De last van de subsidie wordt genomen op basis van het bestedingsritme van het betreffende project. De onderliggende werkzaamheden zijn vertraagd en er is een verzoek tot wijziging van de subsidie ontvangen. Dat is de reden waarom we u voorstellen om het budget 2025 met € 55.000 te verlagen; het budget 2026 met € 625.000 te verlagen; en het budget 2027 met € 680.000 te verhogen.
Wij stellen u voor om het budget voor prestatie 2.3.1 in 2025 te verlagen met € 55.000, en gelijktijdig de begrote onttrekking aan de Reserve Verstrekte Subsidies met hetzelfde bedrag te verlagen; het budget voor prestatie 2.3.1 in 2026 te verlagen met € 625.000, en gelijktijdig de begrote onttrekking aan de Reserve Verstrekte Subsidies met hetzelfde bedrag te verlagen; en de jaarschijf 2027 te verhogen respectievelijk de onttrekking aan de Reserve Verstrekte Subsidies te verhogen met € 680.000.
Verwachte onderuitputting Prestatie 2.3.1
De €16 miljoen aan begrote lasten op deze prestatie is samengesteld uit Algemene Middelen (€3,2 miljoen), UKVO-middelen (€6,1 miljoen) en Specifieke Uitkeringen (€6,7 miljoen).
Algemene Middelen
Er is een bedrag van €3,2 miljoen aan algemene middelen beschikbaar. Op dit moment is er nog een saldo van €1,3 miljoen, waarvan €950.000 heeft betrekking op de Regionale Energiestrategieën. Indien het niet lukt om dit bedrag aan subsidies uit te keren in 2025 zullen we hier resultaatbestemming voor aanvragen. Tevens zit er een bedrag van €250.000 beklemd in een subsidieplafond.
UKVO
In de begroting 2025 is een totale onttrekking aan de UKVO geraamd van €6,1 mln. Het saldo bedraagt nu €4,8 miljoen. Van dit bedrag zit €1,2 miljoen beklemd onder subsidieplafonds. Dit kunnen we niet bijstellen. Een bedrag van €1 miljoen heeft betrekking op de Smart Energy hubs. Hiervan zal waarschijnlijk €0,9 miljoen vrijvallen aan het eind van het jaar (einde UKVO-periode). De reden is dat er alternatieve dekking in de vorm van Specifieke Uitkeringen is voor deze lasten. Voor een bedrag van €1,5 miljoen verwachten we wel uitgaven te doen. We stellen de raming voor de UKVO met €1,1 miljoen naar beneden bij te stellen.
SPUKS
De baten en de lasten op de Specifieke Uitkeringen zijn te hoog geraamd. Wij stellen deze bij de 2de monitor budgettair neutraal bij door voor een bedrag van in totaal €1,1 miljoen af te ramen. Hiermee vindt bijsturing op de Specifieke uitkeringen plaats.
In totaal verwachten we een onderuitputting van circa €4,1 miljoen:
- €950.000 aan regionale energiestrategieën
- €2.000.000 voor de Smart Energyhubs en UKVO
- €1.100.000 aan bij stelling Specifieke Uitkeringen.
Statenvoorstellen en -besluiten
- Statenvoorstel Nieuwe Energie Overijssel 2024 - 2027
- Statenvoorstel definitief windbeleid
- Motie abdij SION 2 juli 2025
Verantwoordelijk portefeuillehouder
Tijs de BreeBegrotingswijziging
- GS Begrotingswijziging
- PS Begrotingswijziging