3.5.1 Realisatie Natuurnetwerk Nederland

Inhoud

De situatie in 2021 sluit aan bij het beeld uit voorgaande jaren en Monitor 2021-1. Algemeen kan gesteld worden dat er sprake is van moeilijker omstandigheden in het landelijk gebied. Er spelen verschillende ontwikkelingen in het landelijk gebied, o.a. rondom stikstof en regionale energie strategieën, wat afweging van belangen ingewikkelder maakt. Ook doordat bij de concretisering van maatregelen vaak aanvullende inhoudelijke vragen naar (hydrologische) effecten in de omgeving ontstaan is er meer tijd nodig voor planvorming. Als gevolg daarvan is de planvorming in enkele gebieden vertraagd.

De stand van zaken m.b.t. de planuitwerkingsfase voor de 22 gebieden waarvoor een PIP nodig is, is als volgt:
• PIP vastgesteld door PS: 10 gebieden
• (Voor)ontwerp PIP vastgesteld door GS: 2 gebieden
• Voorbereiding PIP vergevorderd: 4 gebieden
• Specifieke situatie: 6 gebieden (er is mogelijk geen PIP nodig, het gebiedsproces loopt nog, maatregelen voor 2e beheerplan periode, gebiedsproces tijdelijk gepauzeerd).

De stand van zaken bij de fysieke uitvoering van de maatregelen buiten N2000 (gebiedsprocessen) is als volgt: 4 gebieden (vrijwel) afgerond en 5 gebieden in uitvoering.

In 10 gebieden is de fysieke uitvoering van de maatregelen binnen N2000 (interne maatregelen) afgerond. In 10 andere gebieden loopt nog de uitvoering. Ook de beheermaatregelen lopen door (b.v. begrazing, extra maaien).

In lijn met het Natuurpact en overeenkomstig de Omgevingsvisie is de uitvoeringstermijn van de verbetervoorstellen (Actie 4) verlengd tot 2027. Er is een aanzienlijk risico dat de SamenWerktBeter-partners met inzet van het beschikbare budget niet de volledige 500ha uitbreiding van Natuurnetwerk Nederland zullen realiseren. Er lopen gesprekken met betrokken partners over de vooruitzichten voor realisatie van de oorspronkelijke opgave. In het verlengde hiervan zullen wij uit het programma Zoetwatervoorziening Oost Nederland (ZON) € 1 miljoen minder ontvangen dan eerder was toegekend over de periode 2015-2021. 

Inmiddels wordt in alle gebiedsprocessen gesproken met eigenaren die met de (effecten van de) maatregelen te maken krijgen. Er zijn momenteel 750 eigenaren in beeld. Met ca 500 eigenaren is een overeenkomst gesloten of lopen gesprekken. Met de overige eigenaren zijn nog geen gesprekken gestart. Dit komt onder meer omdat de inrichtingsplannen en PIP’s, de basis voor de schadebepaling, voor deze gebieden nog niet gereed zijn. Na uw besluit op 22 september jl. op Statenvoorstel “Voornemen tot aanwijzing en dekking extra uitwerkingsgebied Natura2000” (2021/1103534) is het nu mogelijk om in Engbertsdijksvenen en Wierdense Veld overeenkomsten te sluiten in het zoekgebied voor de grotere bufferzones.

Financiën

Begrotingswijziging bestedingsritme tlv Uitvoeringsreserve Natuurnetwerk Nederland:

Zoals bij de 1e monitor gemeld blijven de bestedingen achter bij de begroting, bij die gelegenheid hebben wij de begroting verlaagd naar € 65,6 miljoen. Als gevolg van moeilijkere omstandigheden in het landelijke gebied komt de uitvoering later op gang dan verwacht. Een andere oorzaak is dat het tempo van beschikbaar komen van de gronden lastig voorspelbaar blijft. Er lopen veel gesprekken met eigenaren, die hun eigen afweging maken over de effecten van de maatregelen voor hun situatie. 

Zowel voor de uitvoering van de maatregelen als voor de (grond) verwerving zijn de verwachtingen voor de 2e monitor qua besteding opnieuw beoordeeld. Op basis van deze nieuwe inventarisatie hebben wij besloten om de begroting opnieuw te verlagen van € 65,6 miljoen naar € 52,7 miljoen. De aframing van € 12,9 miljoen heeft betrekking op de maatregelen (vertraging o.a. door recente uitspraken Raad van State). Daarnaast verlagen wij de raming vanuit de reserve uitvoering Natuurnetwerk Nederland omdat wij € 1,5 miljoen van de bestedingen kunnen onderbrengen onder de specifieke uitkering Programma Natuur.

Op basis van de spelregels voor de reserve uitvoering Natuurnetwerk Nederland verlagen wij de lasten op prestatie 3.5.1 met € 14,4 miljoen (€ 12,9 + € 1,5) onder gelijktijdige verlaging van de onttrekking van de reserve uitvoering NNN.

Begrotingswijziging Specifieke uitkering Programma Natuur:

Halverwege juli hebben wij van het Rijk de beschikking (DGNVLG/21161511 - 1400011899) ontvangen voor het Programma Natuur en Boscompensatie. Voor het Programma Natuur is voor periode 2021-2023 totaal € 87.090.233 beschikt waarvan voor Boscompensatie € 16.937.150 (toelichting zie prestatie 3.5.5). Het voorschot voor 2021 van het Programma Natuur (€ 18.288.410) is eind augustus 2021 ontvangen. Zoals hierboven toegelicht kunnen wij circa € 1,5 miljoen van de bestedingen in 2021 onder het Programma Natuur brengen. 

Wij hebben besloten om, budgettair neutraal, de onttrekking uit de doeluitkering Programma Natuur (baten) en de gerealiseerde exploitatie uitgaven (lasten) voor prestatie 3.5.1 in 2021 te verhogen met € 1,5 miljoen.

Begrotingswijziging / onttrekking doeluitkeringen POP3 / LIFE:

In 2019 heeft de Europese Commissie een LIFE subsidieaanvraag toegekend. LIFE is een subsidiecompetitie waarbij met andere Europese natuurprojecten wordt geconcurreerd om een subsidie binnen te krijgen. De toegekende aanvraag van de provincie Overijssel heeft betrekking op het natuurherstel in het gebied Engbertsdijkvenen. Het verleende bedrag bedraagt 60% van de totale projectkosten, ad. € 11,750 miljoen. Deze LIFE subsidie bedraagt € 7,050 miljoen en moet op basis van het BBV (Besluit, begroting, verantwoording) verantwoord worden via een doeluitkering. In 2020 is reeds € 167.000 onttrokken uit deze doeluitkering, de verwachting voor 2021 is dat in plaats van € 1 miljoen circa € 750.000 van deze subsidie besteed zal gaan worden.

In 2018 heeft het Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RvON) aan de provincie Overijssel een aantal POP3 (plattelandsontwikkelingsprogramma) subsidies verleend voor onder andere investeringen voor biodiversiteit, natuur, landschap en hydrologische maatregelen PAS en kavel aanvaardingswerkzaamheden in een landinrichtingsproject. Deze POP3 subsidies bedragen circa € 10 miljoen en moeten op basis van het BBV (Besluit, begroting en verantwoording) verantwoord worden via een doeluitkering. In 2021 verwachten wij in plaats van € 3,8 miljoen circa € 1,31 miljoen aan subsidies te gaan ontvangen op basis van ingediende declaraties.

Wij hebben besloten om, budgettair neutraal, de onttrekking uit de doeluitkeringen POP3 en LIFE+ (baten) en de gerealiseerde exploitatie uitgaven (lasten) voor prestatie 3.5.1 in 2021 te verlagen met € 2,74 miljoen, waarvan € 0,25 miljoen betrekking op LIFE+ en € 2,49 miljoen op POP3.