Portefeuillehouder
Eddy van Hijum

Acties 2022

  1. Wij voeren het programmamanagement voor het Overijsselse deel van de Europese Programma’s EFRO, Interreg en ELFPO. Wij zien toe op tijdige realisatie van projecten en zorgen dat wij binnen de door EU gestelde kaders blijven.
  2. Wij lobbyen gezamenlijk met Gelderland voor de onder 1. genoemde programma’s voor de periode 2021-2027, zodat deze optimaal bijdragen aan onze provinciale opgaven.
  3. Wij starten, na goedkeuring van de programma’s door de Europese Commissie, het programmamanagement van de onder 1. genoemde Europese programma’s voor de periode 2021-2027. We zetten het Europese geld slim in om, binnen de door de EU gestelde kaders, via projecten een bijdrage te leveren aan maatschappelijke opgaven.
  4. Wij bevorderen dat Overijssel, en in het bijzonder het MKB, de Europese (Thematische) fondsen benut. Daartoe voeren wij onder meer het Actieplan Innovatieprofiel Oost-Nederland (Think East Netherlands) uit.

Kwaliteit (indicator)

G

Kwaliteit (toelichting)

In de jaarlijkse monitor “Europese euro’s in Overijssel” blijkt dat vanaf het begin van de huidige programmaperiode 2014-2020 tot de peildatum 1 juli 2022 in totaal bijna € 517 miljoen Europese subsidie is toegekend aan organisaties (overheden, kennisinstellingen, bedrijfsleven) in Overijssel binnen 3.060 projecten. Ook overheden, kennisinstellingen en bedrijfsleven dragen bij aan projecten, de totale investeringsimpuls voor projecten in Overijssel die hiermee in deze periode gemoeid is, is daarom hoger, ruim € 902 miljoen. Dit bedrag is exclusief de inkomenssteun aan landbouwers, dit betreft een bedrag van ruim € 658 miljoen. Dit rapport ontvangt u in november. In de afgelopen periode hebben we u geïnformeerd over de Europese programma’s 2014-2020, de voorbereidingen van de Europese programma’s 2021-2027 via brieven (o.a. 2020/1102025, 2021/1104340, 2021/1104507) en via de reguliere P&C cyclus. In mei 2021 heeft u ingestemd met de Provinciale cofinanciering voor de Europese programma's 2021-2027 (2021/1103304). 
 

Actie 1: Programmamanagement Europese Programma’s 2014-2020
Onderdeel Interreg 
De laatst beschikbare middelen van het Interreg A programma 2014-2020 zijn beschikt (€ 222 miljoen EU-middelen). In totaal zijn tot nu toe 182 projecten gerealiseerd cq. in uitvoering die zich met name richten op innovatie, duurzaamheid, vervoer en sociale samenhang. 
De transnationale Interreg VI-B programma’s NSR, NWE en Interreg Europe staan in de startblokken om met interne en externe partners nieuwe projecten te ontwikkelen o.a. met OostNL. Binnen het Interreg Europe programma is verdere uitvoering gegeven aan de projecten Aerial Uptake en Inside Out. 

Onderdeel EFRO en REACT-EU programma OP Oost 
Het Operationeel Programma Oost Nederland 2014-2020 (EFRO) ondersteunt projecten op het gebied van innovatie, productontwikkeling en netwerken in de sectoren High Tech Systems and Materials, Agrofood en Health en in de Energie en Milieutechnologie, inclusief Biobased Economy. Dit programma ligt goed op koers en nadert haar einde. Begin 2021 is het laatste budget toegekend. 
In totaal is er subsidie verleend aan 479 projecten in Oost-Nederland (provincies Overijssel en Gelderland). Het EFRO programma heeft tot nu toe € 167 miljoen aan subsidie verleend. Van de projecten zijn er inmiddels 368 afgerond. Uiterste termijn voor afronding van de resterende projecten is 30 juni 2023.


REACT-EU is een Europees COVID-herstelfonds gericht op een groen, digitaal en veerkrachtig herstel van de regionale economie. Voor REACT-EU wordt geen provinciale cofinanciering gevraagd. In 2021 en 2022 is in totaal voor bijna 100 miljoen aan Europese subsidie toegezegd aan 47 projecten in Gelderland en Overijssel. Uiterste termijn voor afronding van deze projecten is 31 december 2023.  Het beschikbare budget voor Overijssel inclusief overcommittering, is volledig benut. REACT-EU wordt uitgevoerd samen met de provincie Gelderland.

Onderdeel Plattelandsontwikkelingsprogramma (POP 3/NSP/LEADER) 
Het Plattelandsontwikkelingsprogramma (POP3/LEADER) draagt bij aan realisatie van de doelen van het Europese Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). POP3 is verlengd tot eind 2022. In 2023 start het nieuwe Europese Programma. In de afgelopen jaren heeft POP3 onder meer bijgedragen aan verduurzaming van de landbouw (voorbeeldproject BioPlusKwaliteit) en de leefbaarheid op het platteland (voorbeeldprojecten LEADER). Daarnaast wordt geïnvesteerd in versterking van de natuur en waterhuishouding in Overijssel. 
In 2021 en 2022 is vooral ingezet op borgen van de besteding van de Europese middelen en de mogelijkheid om extra Europese middelen naar Overijssel te halen middels overcommittering. Daarnaast is hard gewerkt aan de voorbereiding op het NSP.

Actie 2: Gezamenlijke Lobby 2021-2027 
In de afgelopen periode zijn grote stappen gemaakt in de ontwikkeling van de regionale programma’s (zie voor toelichting per programma actie 3). De gezamenlijke lobby is voortgezet. T.a.v. het resultaat van de stevige inzet t.a.v. de budgetverdeling EFRO/REACT-EU hebben wij u december ’20 geïnformeerd 2020/1105528. Door de Europese Commissie is het Meerjarig Financieel Kader (MFK) vastgesteld en door ons geanalyseerd op kansen. Besluitvorming over inhoudelijke verordeningen is nog niet afgerond. Een nieuwe Europa agenda 2021-2027, dat onder meer de inzet op de fondsen omvat, heeft u in maart '21 ter informatie ontvangen (2021/1101554). Deze is op dit moment in uitvoering.

Actie 3: starten uitvoering Europese programma’s ’21-‘27
Onderdeel Interreg 
Het Interreg VI-A Nederland Duitsland ’21-’27 programma en bijbehorende subsidievoorwaarden zijn samen met de Interreg partners ontwikkeld. Het nieuwe programma richt zich, conform de verplichtingen in de EU verordeningen wederom op innovatie, duurzaamheid en sociale samenhang. Waar mogelijk zijn  verdere vereenvoudigingen doorgevoerd voor projectuitvoerders en Interreg partners. De EC heeft het programma in het voorjaar 2022 goedgekeurd.
Het programma ontvangt € 240M van de Europese Commissie. Door cofinanciering van de Interreg partners en de eigen bijdrage van projectuitvoerders wordt een programma voorzien van € 600 a € 700M totale kosten. 

Overijssel valt in de programmagebieden van twee Interreg B programma’s (Interreg North West Europe en Interreg North Sea Region). Beide programma’s voor de periode 2021-2027 zijn afgelopen zomer door de Europese Commissie goedgekeurd. De eerste projecten voor deze programma’s zijn ook al ingediend en goedgekeurd. Interreg North West Europe (NWE) is een transnationaal programma. Het richt zich op deelname van partijen uit 6 landen. Het doel van Interreg NWE is het bevorderen van een groene, slimme en rechtvaardige transitie voor alle NWE-gebieden. Daarnaast wil de EU met NWE een evenwichtige ontwikkeling ondersteunen en alle regio's veerkrachtiger maken. Interreg NSR is ook een transnationaal programma. Dit programma richt zich op de samenwerking van verschillende partijen uit 7 verschillende landen rond de Noordzee. De algemene doelstelling van NSR is het stimuleren van innovatie en duurzame economische groei in de Noordzeeregio.

Onderdeel EFRO en REACT-EU programma OP Oost 
Het EFRO programma 2021-2027 heeft als doel de regionale economie te versterken door het aanjagen van innovatie in het mkb. Daarnaast levert EFRO een innovatieve bijdrage aan de energietransitie in Oost-Nederland. Projecten worden uitgevoerd door samenwerkingsverbanden van mkb’ers, met grote bedrijven en met kennisinstellingen. Het nieuwe EFRO programma is voor de zomer goedgekeurd door de Europese Commissie, de eerste openstelling was op 15 september 2022. Overijssel voert het programma samen uit met Gelderland. Gedurende dit jaar zijn potentiële aanvragers geïnformeerd over de inhoud van het programma en de administratieve vereenvoudigingen die zijn doorgevoerd.

Het programma 2021-2027 krijgt € 82 miljoen van de Europese Commissie. Naast deze Europese bijdrage is er een Rijksbijdrage van € 23 miljoen en de twee provincies dragen samen € 21 miljoen bij, 30% van het budget is gereserveerd voor projecten op het gebied van hernieuwbare energie en energiesystemen.

Onderdeel Plattelandsontwikkelingsprogramma (POP 3/NSP/LEADER) 
In  dit nieuwe Europese landbouwprogramma, Nationaal Strategisch Programma (NSP) ligt de focus net als in voorloper POP3 op doelen op het gebied van biodiversiteit, klimaat, water, verduurzaming van de sector en leefbaarheid op het platteland. In september ’22 is het NSP inediend. Intussen werken genoemde partijen intensief samen aan de voorbereiding voor de uitvoering van het programma. Omdat het NSP zowel het Europees Landbouw Garantiefonds (ELGF, de zgn. “hectarepremies”) als het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELFPO, het deel dat voorheen onder POP3 viel) omvat, heeft uitvoering van het ELFPO, dat voor een belangrijk deel bij de provincies ligt, te maken met op te lossen (uitvoerings)vraagstukken in het kader van het ELGF. Als gevolg daarvan zijn provinciale openstellingen waarschijnlijk pas vanaf het 3e kwartaal 2023 mogelijk. Er wordt gezocht naar mogelijkheden om eerder openstellingen te faciliteren om voortgang te borgen, zoals voor het agrarisch natuur- en landschapsbeheer (ANLb, dit is al in vergevorderd stadium) en LEADER. 

Actie 4: Think East Netherlands en thematische fondsen 
De periode 2014 - 2020 laat zien dat de regionale fondsen optimaal benut worden. Wij hebben de ambitie om de mogelijkheden die de overige (thematische) fondsen bieden, beter te gaan benutten. De benchmark laat zien dat er voor Overijssel ruimte voor groei is. Hiervoor zijn goede projecten, die bijdragen aan de Europese thema’s én passen in provinciaal beleid, nodig. Wij zetten in op projectontwikkeling binnen het innovatieprofiel Th!nk East Netherlands. Daarbij betrekken wij onze partners in de provincie (overheden, kennisinstellingen, bedrijven). De provincie wil hierbij een verbindende, informerende en initiërende rol spelen. 
Voor provinciaal beleid is voor de prioriteiten uit de Europa-agenda een EU-scan traject gestart. Hierbij wordt de match van onze beleidsdoelen met de Europese prioriteiten en mogelijkheden gemaakt. Doel is om – nog meer dan nu al het geval is – onze beleidsopgaven te koppelen aan fondsen en netwerken op Europees niveau.

Geld (indicator)

G

Geld (toelichting)

Europese programma 2007-2013
Bij de jaarrekening 2021 is na jaren onderhandelen over de afrekening van het oude EFRO programma een bedrag ontvangen van € 0,68 miljoen van de Provincie Gelderland. Deze afrekening zien wij voor het Europese programma 2007-2013 als een afsluiting. In de reserve van dit programma zit nog voor € 2,3 miljoen aan middelen.  Bij de jaarrekening zullen wij u een resultaatbestemming aan bieden.

SPUK CETSI
Vanuit het Rijk hebben wij op 31 augustus 2022, doormiddel van een specifieke uitkering, een bedrag van € 0,1 miljoen ontvangen met betrekking tot het programma interreg NWE project “Bicycles and ITS”. Om uitgaven toe te kennen aan deze SPUK hebben we besloten om het bedrag budget neutraal toe te kennen aan deze prestatie. 

Wij hebben besloten om de baten en lasten voor prestatie 5.5.3 in 2022 budgettair neutraal te verhogen met € 0,1 miljoen.

Statenvoorstellen en -besluiten

Begrotingswijziging

  • GS Begrotingswijziging
  • Vooraankondiging resultaatbestemming

Baten begrotingswijziging

99,5

Lasten begrotingswijziging

99,5