Portefeuillehouder
Eddy van Hijum

Acties 2023

1.    Wij voeren het programmamanagement voor het Overijsselse deel van de Europese Programma’s 2014-2020 (afronding van lopende projecten) en 2021-2027 (opstarten nieuwe programmaperiode en nieuwe projecten) - EFRO, Interreg en ELFPO. Wij zien toe op tijdige realisatie van projecten en tijdige besteding van de via onze provincie in te zetten Europese middelen om, via projecten, een bijdrage te leveren aan maatschappelijke opgaven. We zorgen dat wij binnen de door EU gestelde kaders blijven.

2.    Wij bevorderen dat Overijssel, en in het bijzonder het MKB, de Europese (Thematische) fondsen benut. Dit doen we door te informeren, te stimuleren, te faciliteren en (mede) te ontwikkelen. Dit doen we onder meer via het Think East Netherlands innovatieprofiel, het participeren in netwerken als Vanguard en het organiseren van leergangen Europa voor collega’s en mede overheden en kennisinstellingen.

3.    We informeren, enthousiasmeren en faciliteren de interne organisatie om meer gebruik te maken van de mogelijkheden van beschikbare EU-fondsen. Dit doen we onder meer via EU-trajecten op het gebied van lobby, fondsen en netwerken (het instrumentarium uit de Europa agenda) voor beleidsprogramma’s en het organiseren van leergangen Europa.

Inhoudelijke kleurscore

G

Inhoudelijke toelichting

Europese programma’s en fondsen  
In de jaarlijkse monitor “Europese euro’s in Overijssel” blijkt dat vanaf het begin van de huidige programmaperiode 2014-2020 tot de peildatum 1 juli 2022 in totaal bijna € 517 miljoen Europese subsidie is toegekend aan organisaties (overheden, kennisinstellingen, bedrijfsleven) in Overijssel binnen 3.060 projecten. Ook overheden, kennisinstellingen en bedrijfsleven dragen bij aan projecten, de totale investeringsimpuls voor projecten in Overijssel die hiermee in deze periode gemoeid is, is daarom hoger, ruim € 902 miljoen. Dit bedrag is exclusief de inkomenssteun aan landbouwers, dit betreft een bedrag van ruim € 658 miljoen. In de afgelopen periode hebben we u geïnformeerd over de Europese programma’s 2014-2020 en de opstart van de Europese programma’s 2021-2027 (o.a. 2022/1110002) en via de reguliere P&C cyclus. In mei 2021 heeft u ingestemd met de Provinciale cofinanciering voor de Europese programma's 2021-2027 (2021/1103304).  

Actie 1: Programmamanagement Europese Programma’s 2014-2020 en 2021-2027 

Onderdeel Interreg  

‘14-’20 

Onder het Interreg A Nederland-Duitsland programma zijn 182 projecten gerealiseerd en is er € 222 miljoen EU-middelen beschikt. Er zijn 102 Interreg NWE projecten uitgevoerd.  Voor deze projecten was in totaal € 370 miljoen EU-middelen beschikbaar gesteld. Er zijn 73 Interreg NSR projecten gerealiseerd. Voor deze projecten was er in totaal € 177 miljoen EU-middelen beschikbaar gesteld. Binnen het Interreg Europe programma is verdere uitvoering gegeven aan de projecten Aerial Uptake en Inside Out.  

'21-'27 

Het Interreg VI-A Nederland Duitsland programma richt zich wederom op innovatie, duurzaamheid en sociale samenhang. Waar mogelijk zijn verdere vereenvoudigingen doorgevoerd voor projectuitvoerders en Interreg partners.  Het programma ontvangt € 240 miljoen van de Europese Commissie. Door cofinanciering van de Interreg partners en de eigen bijdrage van projectuitvoerders wordt een programma voorzien van € 600 à € 700 miljoen totale kosten. De eerste Interreg VI-A projecten zijn goedgekeurd en gestart. 

Overijssel valt in de programmagebieden van  Interreg B programma North West Europe en North Sea Region. De eerste projecten voor deze programma’s zijn goedgekeurd en gestart. NWE is een transnationaal programma met deelname van partijen uit 6 landen. Het doel is het bevorderen van een groene, slimme en rechtvaardige transitie voor alle NWE-gebieden. Daarnaast wil de EU met NWE een evenwichtige ontwikkeling ondersteunen en alle regio's veerkrachtiger maken. Het programma ontvangt € 310 miljoen van de Europese Commissie. Door de eigen bijdrage van projectuitvoerders ligt de programma omvang op € 517 miljoen totale kosten.  

NSR is ook een transnationaal programma en richt zich op de samenwerking van partijen uit 7 verschillende landen rondom de Noordzee. De algemene doelstelling is het stimuleren van innovatie en duurzame economische groei in de Noordzeeregio. Het programma ontvangt € 171 miljoen van de Europese Commissie. Door de eigen bijdrage van projectuitvoerders ligt de programma omvang op € 285 miljoen totale kosten. 

Onderdeel EFRO en REACT-EU programma OP Oost  

'14-'20 

Het Operationeel Programma Oost Nederland 2014-2020 en REACT-EU liggen goed op koers en naderen het einde. In totaal is er € 167 miljoen subsidie verleend aan 479 projecten in Oost-Nederland via het programma 2014-2020. Via REACT-EU is voor bijna € 100 miljoen aan Europese subsidie toegezegd aan 47 projecten in Oost-Nederland. 

'21-'27 

Het EFRO programma 2021-2027 heeft als doel de regionale economie te versterken door het aanjagen van innovatie in het mkb. Daarnaast levert EFRO een innovatieve bijdrage aan de energietransitie in Oost-Nederland. Projecten worden uitgevoerd door samenwerkingsverbanden van mkb’ers, met grote bedrijven en met kennisinstellingen.  

Het programma 2021-2027 krijgt € 82 miljoen van de Europese Commissie. Naast deze Europese bijdrage is er een Rijksbijdrage van € 23 miljoen en de twee provincies dragen samen € 21 miljoen bij, 30% van het budget is gereserveerd voor projecten op het gebied van hernieuwbare energie en energiesystemen. Er zijn op dit moment twee openstellingen en de eerste projecten zijn inmiddels beschikt.  

Onderdeel Plattelandsontwikkelingsprogramma (POP3/NSP/LEADER)  

Het Plattelandsontwikkelingsprogramma draagt bij aan realisatie van de doelen van het Europese Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Momenteel wordt gewerkt aan de afronding van POP3 (2014-2022), waarin middels veel verschillende projecten is bijgedragen aan onder meer verduurzaming van de landbouw (voorbeeldproject ??Roundhouse?) en de leefbaarheid op het platteland (?? ?Voorbeeldprojecten LEADER?). Daarnaast is geïnvesteerd in versterking van de natuur en waterhuishouding in Overijssel. De komende periode worden deze projecten afgerond en voorbereid voor declaratie bij de Europese Commissie. Inmiddels is begin 2023 het Nationaal Strategisch Plan (GLB-NSP 2023-2027) gestart. In dit programma ligt de nadruk op verdere verduurzaming van de agrarische sector, biodiversiteit, klimaat en milieu. Voor LEADER worden momenteel de nieuwe Lokale Ontwikkelingsstrategieën (LOS-en) beoordeeld door een onafhankelijk selectiecomité. De vier Overijsselse LEADER-gebieden kunnen hopelijk voor de zomer beginnen met het opstarten van kun Lokale Actiegroepen (LAG’s). Voor de overige regelingen in het GLB-NSP staan de eerste subsidieopenstellingen gepland voor komend najaar.  

 

Actie 2: Bevorderen benutten Europese (Thematische) fondsen  

Wij zien kansen om de mogelijkheden die de (thematische) fondsen bieden, voor de periode 2021-2027 nog beter te gaan benutten. De benchmark laat zien dat we het goed doet maar dat er voor Overijssel ruimte voor groei is. Hiervoor zijn goede projecten, die bijdragen aan de Europese thema’s én passen in provinciaal beleid, nodig. Wij zetten onder meer in op projectontwikkeling binnen Th!nk East Netherlands, hét innovatieprofiel van Oost-Nederland. Daarbij werken we samen met onze partners in de provincie (overheden, kennisinstellingen, bedrijven). De provincie wil hierbij een verbindende, informerende en initiërende rol spelen.  

Dit doen we door te informeren, te stimuleren, te faciliteren en (mede) te ontwikkelen. Dit doen we, naast projectontwikkeling binnen Think East Netherlands, door het participeren in netwerken als Vanguard en het organiseren van leergangen Europa voor collega’s en medeoverheden en kennisinstellingen.  

 

Actie 3: Informeren, enthousiasmeren en faciliteren de interne organisatie om meer gebruik te maken van de mogelijkheden van beschikbare EU-fondsen.  

Voor de interne organisatie is voor de prioriteiten uit de Europa-agenda door ons Expertisecentrum Europa een EU-scan traject gestart. Hierbij wordt de per EU-agenda thema een match van onze beleidsdoelen met de Europese prioriteiten en mogelijkheden gemaakt. Vervolgens wordt maatwerk begeleiding geboden om tot een concrete actie te komen (bijvoorbeeld lobbyboodschap, EU-aanvraag of deelname EU-netwerk).  Doel is om – nog meer dan nu al het geval is – onze beleidsopgaven te koppelen aan fondsen, relevante wet- en regelgeving en netwerken op Europees niveau (het instrumentarium uit de Europa agenda). Daarnaast bieden we de eerdergenoemde leergangen Europa aan. 

Geld (indicator)

O

Geld (toelichting)

Europese Programma’s 2014-2020
Wij hebben aan het begin van de periode 2014-2020 ca. € 50 miljoen (cofinanciering) gereserveerd, daarbij is ook een indicatieve verdeling gegeven over de verschillende onderdelen (EFRO, INTERREG, POP, Thematische fondsen) en de 7 jaren van het tijdvak. In het Statenvoorstel (PS 2016/7) waarmee de € 50 miljoen cofinanciering is vastgelegd, is ook aangegeven dat er jaarlijks ruimte is om de indicatieve toedeling (budgettair neutraal) over programma’s en jaarschijven te herverdelen, omdat op voorhand niet precies te voorzien is hoe e.e.a. zich gedurende de 7 jaren ontwikkelt.
Om de € 50 miljoen cofinanciering maximaal in te zetten binnen de Europese programma’s stellen wij een begrotingswijziging van de begroting 2023 en de meerjarenraming voor. Er wordt geen geld gevraagd, per saldo is het voorstel budgettair neutraal. Deze wijziging is nodig om enerzijds een herverdeling van de cofinanciering tussen de programma's tot stand te brengen en anderzijds de hoogte van de besteding over de komende jaren te actualiseren. We passen hierbij het bestedingsritme aan op basis van de nu nog beschikbare middelen in de Reserve Europese programma's. Voor 2023 vragen wij een extra onttrekking van € 0,5 miljoen uit deze reserve. Voor de jaren 2024 en 2025 vragen wij respectievelijk € 0,5 miljoen en € 0,28 miljoen extra te onttrekken uit deze reserve.
Daarnaast vragen wij om voor 2027 een bedrag van € 65.000 te onttrekken om afspraken met betrekking tot Europa na te komen. 

Wij stellen u voor om een bedrag van € 0,5 miljoen te onttrekken aan Reserve Europese programma's en toe te voegen aan de jaarschijf 2023 van prestatie 5.5.3. Voor 2024 t/m 2027 stellen wij u respectievelijk de volgende mutaties voor: een extra onttrekking uit de reserve van € 0,5 miljoen voor 2024, een bedrag van € 0,28 miljoen voor 2025 en een bedrag van € 65.000 voor 2027.

Europese programma 2021-2027
Voor de Europese Programma 2021-2027 is een bedrag van € 59 miljoen (cofinanciering) gereserveerd, daarbij is ook een indicatieve verdeling gegeven over de verschillende onderdelen (EFRO, INTERREG, POP/NSP, Thematische fondsen en Water) en de 7 jaren van het tijdvak. In het Statenvoorstel (PS/2021/11033) is de € 59 miljoen cofinanciering vastgelegd en is ook aangegeven dat er jaarlijks ruimte is om de indicatieve toedeling (budgettair neutraal) over programma’s en jaarschijven te herverdelen, omdat op voorhand niet precies te voorzien is hoe e.e.a. zich gedurende de 7 jaren ontwikkelt.
Om de € 59 miljoen cofinanciering maximaal in te zetten binnen de Europese programma’s stellen wij een begrotingswijziging van de begroting 2023 en de meerjarenraming voor. Er wordt geen geld gevraagd, per saldo is het voorstel budgettair neutraal. Deze wijziging is nodig de hoogte van de besteding over de komende jaren te actualiseren. We passen hierbij het bestedingsritme aan op basis van de nu nog beschikbare middelen in de Reserve Europese programma's. Voor 2023 vragen wij een verlaging van de jaarschijf van € 8,5 miljoen. Reden hiervoor is dat de goedkeuring van de Europese programma’s ‘van Brussel’ later kwam dan vooraf verwacht, waardoor de uitvoering van de programma’s later is gestart dan waar ten tijde van de PS nota (PS/2021/11033)  vanuit werd gegaan.  De besteding van deze middelen verschuift dan ook naar de komende jaren. Het totaal beeld is dan als volgt:  

2023 € 8,5 miljoen verlaging
2024 € 1,2 miljoen verlaging 
2025 € 2,2 miljoen verhoging
2026 € 4,5 miljoen verhoging
2027 € 3,7 miljoen verhoging
2028 € 1,7 miljoen verhoging
2029 € 0,8 miljoen verhoging

Wij stellen u voor om het budget voor 2023 met € 8,5 miljoen te verlagen onder gelijktijdige verlaging van de onttrekking aan de  Reserve Europese programma's van prestatie 5.5.3. Voor 2024 t/m 2029 stellen wij u de  mutaties voor zoals benoemd in bovenstaande tekst. 

Overheveling budget agrarische natuurbeheer naar de reserve Europese Programma’s
Wij verwijzen u naar prestatie 3.1.5 voor een voorstel. Indien akkoord deze middelen toe te kennen aan de risico buffer behorende bij deze prestatie.

Statenvoorstellen en -besluiten

Verantwoordelijk portefeuillehouder

Eddy van Hijum

Begrotingswijziging

  • PS Begrotingswijziging

Baten begrotingswijziging

Lasten begrotingswijziging

-7975