Trends en ontwikkelingen
De wereldeconomie wordt door globalisering steeds afhankelijker en instabieler. De verdeling in handelsblokken – Amerika, Europa, China/India, rest – en machtsverschuivingen daartussen kunnen leiden tot meer productie en handel, maar ook tot meer concurrentie, afhankelijkheid en gestold wantrouwen.
De schaarste aan grondstoffen leidt tot prijsstijgingen, maar ook tot het zoeken van alternatieve (hernieuwbare) bronnen, informatie en technologie. Die zoektocht vraagt van werknemers flexibiliteit, deskundigheid en vaardigheden op alle scholingsniveaus. Welke MKB-bedrijven kunnen nog meedoen in het spel van morgen? Het samen aanpakken van maatschappelijke opgaven op regionaal niveau krijgt zoveel mogelijk vorm en vervolg binnen een (inter)nationale context. De energietransitie is van de ontwikkelingen de eerste die gevolgen heeft voor de bestaande infrastructuur en industriële processen. En nu de coronacrisis ook.
De coronacrisis heeft voor veel sectoren in Overijssel behoorlijke impact waarvan op dit moment nog niet duidelijk hoe groot die precies is. In lijn met de scenario’s van het Centraal Plan Bureau uit maart dit jaar is duidelijk hoe indringend de coronacrisis de kwetsbaarheid van de huidige globale economie aantoont. In alle scenario’s treedt een recessie in 2020 op, de diepte en duur verschilt sterk. Als de fabriek van de wereld twee maanden niet draait heeft dat substantiële gevolgen. Onderstaand wordt puntsgewijs de crisis geduid.
- Met het aanscherpen van maatregelen tegen het coronavirus tot en met medio 2020 valt het bruto nationaal product dit jaar 2 tot 2,5% terug volgens het CPB. Houdt de crisis langer aan (6 maanden) dan krimpt de economie met ruim 7,7% en is sprake van een stevige recessie.
- Nederland wordt met zijn open economie relatief hard geraakt. In het zwaarste scenario van het CPB blijft economisch herstel tot ver in 2021 uit. De werkloosheid loopt in dat negatieve scenario snel op. Dit voorjaar merken vooral de horeca, culturele, evenementen- en toeristische sectoren, startup-/scale-upbedrijven en het openbaar vervoer de negatieve gevolgen van quarantainemaatregelen. Indien de forse uitval van de industriële vraag wereldwijd aanhoudt, dan neemt het onderhanden werk snel af zonder zicht op nieuwe orders. Investeringen worden uitgesteld. Het verwachte negatieve korte termijneffect op de regionale economie wordt nu al hoger geschat dan dat in 2008-2009.
- Als de rijksoverheid haar financiële steun op tijd bij de bedrijven weet te krijgen, beperkt de korte termijnimpact op de Overijsselse economie zich tot grote, maar kortstondige uitval. Voor seizoengevoelige sectoren zoals recreatie en toerisme heeft dit echter grote gevolgen voor de continuïteit en werkgelegenheid.
- De snelheid waarmee de wereldeconomie zich herstelt, is op dit moment niet bekend. Met het opstarten van de productie en het herstel van de internationale logistiek is in een positief scenario zeker één kwartaal gemoeid, dus er zal niet eerder dan in het vierde kwartaal enig herstel kunnen optreden.
- Globalisering als belangrijke trend zal geherwaardeerd worden. Internationale samenwerking tussen regeringen is nodig. Gebrek aan samenwerking zal de recessie onnodig verlengen.