Terugblik
Terug naar navigatie - TerugblikEr komen veel opgaven samen in het landelijk gebied. Dat was al duidelijk aan het begin van deze coalitieperiode, maar dat is de afgelopen jaren alleen maar duidelijker geworden. De stikstofcrisis heeft als het ware als katalysator gefungeerd voor onze ambities uit het coalitieakkoord. Dat levert spanningen op, maar ook kansen en de urgentie om tot oplossingsrichtingen en keuzes te komen. Binnen verschillende programma’s werken we met onze partners aan een toekomstbestendig landelijk gebied, zoals: de Gebiedsgerichte aanpak stikstof, Koers landelijk gebied, agro&food en het natuurbeleid.
Terugblikkend zien we enkele in het oog springende resultaten van de afgelopen twee jaar:
- We werken onverminderd door aan natuurherstel met de Ontwikkelopgave Natura 2000. Uw Staten hebben de afgelopen periode een groot aantal PIP’s vastgesteld. We konden dat alleen maar doen samen en met inspanning van onze Samen Werkt Beter partners. In navolging op vorig jaar is er verder een nieuwe actualisatie van de uitvoeringsreserve NNN gemaakt. De actualisatie geeft geen aanleiding om aanspraak te maken op de gereserveerde middelen in de Algemene risicoreserve. Een uitgebreide toelichting vindt u terug in de paragraaf Ontwikkelingen en voorstellen.
- Het Rijk startte met de structurele aanpak voor stikstofemissiereductie en natuurherstel. Eén lijn hierin richt zich op vermindering van bronemissies en krijgt vorm door landelijke maatregelen en met een gebiedsgerichte aanpak stikstof. In 2020 hebben wij het Overijsselse programma Gebiedsgerichte Aanpak Stikstof (GGA) opgezet. Binnen dit programma is onze inzet om op gebiedsniveau stikstofemissies en daarmee de stikstof deposities op Natura 2000 gebieden verdergaand terug te dringen, zodat de natuur kan herstellen en er ruimte ontstaat voor maatschappelijke en economische ontwikkelingen die stikstofdepositie veroorzaken. De tweede lijn in de structurele aanpak stikstof van het Rijk richt zich op natuurherstel en krijgt vorm met het Programma Natuur. Dit programma is in 2020 opgezet door Rijk en provincies samen. De middelen uit dit programma zijn in bijzonder mate bestemd voor natuurherstelmaatregelen voor stikstofgevoelige natuur en zullen binnen de GGA en Ontwikkelopgave Natura 2000 ingezet worden.
- Ondanks de beperkingen door corona hebben we veel positieve resultaten bereikt met het programma Natuur voor Elkaar. Voorbeelden zijn de uitreiking van de Ereprijs voor groen ondernemen aan drie Overijsselse ondernemers en de vergroening van inmiddels 110 schoolpleinen.
Nieuwe perspectieven en leerpunten:
- Nadrukkelijker dan de afgelopen jaren is, als gevolg van de stikstofcrisis, de transitie in de landbouw als één van de grootste opgaven in het landelijk gebied naar voren gekomen. Niet alleen omdat de transitie het stikstofvraagstuk bedienen kan, maar ook omdat deze transitie nodig is voor de andere grote opgaven in het landelijk gebied. De landbouw staat onder druk, zal moeten veranderen, maar zal ook een ‘eigen positie’ moeten innemen tussen alle andere (ruimte vragende) transities. Hiertoe zijn we dit jaar gestart met het opstellen van een perspectief op de landbouw.
- Er bestaat een spanningsveld tussen korte termijn opgave (stikstof) en de langere termijn opgaven (klimaatmitigatie en -adaptatie, transitie van de looplandbouw, biodiversiteit, energie). De urgentie van de stikstofproblematiek bepaalt veelal de discussie en legt druk op het halen van korte termijn resultaten. De langere termijn vraagt echter meer denkwerk. Wat we nodig hebben, zijn heldere kaders die richting geven aan een koers voor het landelijk gebied (inclusief een perspectief voor de landbouw). Heldere kaders die we creëren door moeilijke keuzes op tafel te leggen.