G
Terug
3.1.5 Beheer natuurwaarden in agrarisch gebied
Portefeuillehouder
Maurits von Martels
Acties 2023
1. Wij subsidiëren agrarisch natuurbeheer volgens het Natuurbeheerplan.
2. Wij actualiseren jaarlijks het Natuurbeheerplan.
3. Wij stimuleren dat de agrarische collectieven maatregelen uitvoeren voor behoud en inrichting van de leefgebieden voor weidevogels.
4. Wij geven verder invulling aan het nationale Aanvalsplan grutto, onder meer met inzet van de instrumenten uit het GLB-NSP.
Inhoudelijk (indicator)
Inhoudelijke toelichting
In 2023 is in totaal 5900 hectare agrarisch natuurbeheer gesubsidieerd. Het betreft 4.321 hectare open grasland voor weidevogels, 261 hectare in zoekgebied water en 1.317 hectare in de dooradering (landschapselementen en botanisch beheer). Dat is een afname van 1550 ha ten opzichte van vorig jaar. Het verschil komt hoofdzakelijk door de afname van het beheerpakket legselbeheer. Dit is een pakket met lichte beperkingen in het gebruik van de agrarische grond en daarmee met een lage vergoeding vanuit het agrarisch natuurbeheer. Het gaat wel om relatief veel hectares die minder dan 2% van het budget voor weidevogelbeheer benutte. Collectieven hebben juist ingezet op kwaliteitsverbetering: meer zwaardere beheermaatregelen en daardoor ook meer middelen voor de zwaardere beheerpakketten.
Aanvullend was er met de overgang van het nieuwe stelsel GLB (Gemeenschappelijk Landbouwbeleid) op 1 januari 2023 ook veel onduidelijkheid door de start met onder andere de Ecoregelingen. Agrarische bedrijven konden kiezen deel te nemen aan een Ecoregeling of aan het agrarisch natuurbeheer. Door de overgang hebben veel agrarische bedrijven gekozen voor een ecoregeling in plaats van het agrarisch natuurbeheer of gekozen helemaal niet deel te nemen aan een regeling.
Wij hebben samen met de collectieven intensief overleg gehad over de uitvoering van het Agrarisch natuur- en landschapsbeheer (ANLb) binnen het nieuwe GLB-NSP (Gemeenschappelijk Landbouwbeleid – Nationaal Strategisch Plan). Met name de afstemming op de nieuwe ecoregeling vraagt veel nieuwe kennis. Vanwege de landelijk vertraagde invoering van het GLB, hebben we later dan gebruikelijk een beschikking voor de komende periode afgegeven. Door onduidelijkheid over de invoering van de ecoregeling en onrust over het beleid, heeft een deel van de agrariërs pas op de plaats gemaakt, waardoor de deelname is afgenomen. Daarnaast hebben de collectieven een kwaliteitsslag gemaakt voor het bestaande beheer (minder hectares, meer kwaliteit).
In overleg met de agrarische collectieven, hebben wij de jaarlijkse kleine wijzigingen in de begrenzing van te subsidiëren gebieden in het Natuurbeheerplan vastgesteld.
Zowel in landelijk verband als lokaal in samenwerking met onze collectieven, hebben we verder gewerkt aan het Aanvalsplan Grutto. Voor het beheer van de drie gebieden (IJsseldelta, Blankenhammerpolder-Leeuwterveld-Barsbekerbinnenpolder, Lierder- en Molenbroek) zijn en worden nieuwe deelnemers gezocht. Door onzekerheden maken veel agrariërs even pas op de plaats. Wel is er gestart met het uitvoeren van een aantal inrichtingsmaatregelen (zoals uitbreiding plas-drassen) als uitvoering van uw motie ‘Aanvullende ambities (onderdeel groenblauwe dooradering)’ van 10 november 2021.
Geld (indicator)
O
Geld (toelichting)
Lagere realisatie:
De lagere uitvoeringskosten voor agrarisch natuurbeheer, uitgevoerd door Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RvO), is de belangrijkste reden waarom een deel van het budget niet is besteed. De lagere uitvoeringskosten worden deels veroorzaakt doordat de verdeelsleutel (waarbij landelijke uitvoeringskosten worden verdeeld over de provincies) is gewijzigd in 2023 (voor Overijssel is deze gunstiger geworden). Daarnaast geeft Rijksdienst voor Ondernemend Nederland aan dat zij een efficiëntieslag hebben gerealiseerd op hun werkzaamheden. Bij de P-nota 2025 zullen wij het voorstel opnemen om de structurele verlaging om te zetten naar beheervergoeding, daarmee geven wij deels invulling aan de motie.
Aanvalsplan Grutto:
Een onderdeel van het Aanvalsplan grutto is het uitbreiden en verzwaren van het agrarisch natuur- en landschapbeheer (ANLb) in de zogenaamde grutto-kansgebieden. In het Nationaal Strategisch Plan voor het Gemeenschappelijk landbouwbeleid 2023-2027 zijn middelen voor extra beheer via het ANLb voorzien. Provincies zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van het ANLb waar het zwaar beheer voor het Aanvalsplan grutto onderdeel van uitmaakt. Voor de periode 2023-2027 is in totaal € 8,7 miljoen beschikbaar gesteld voor de zeven weidevogelprovincies. Voor 2023 wordt er via de mei circulaire € 1,1 miljoen uitgekeerd aan de provincies. De middelen voor 2024 tot en met 2027 volgen naar alle waarschijnlijkheid in 2024. De verdeling is gebaseerd op de spreiding van de 36 grutto-kansgebieden over de weidevogelprovincies en vindt plaats via de provincie specifieke vaste bedragen. Voor de Provincie Overijssel komt dit voor het jaar 2023 neer op € 156.000. Bij de 2e monitor 2023 is dit bedrag opgenomen in de begroting 2023. Vanwege de relatief korte beschikbaarheid van de middelen in 2023 en de terughoudendheid bij boeren vanwege de invoering van het nieuwe GLB, zijn er minder bestedingen gerealiseerd. Daarom stellen wij u voor om de middelen door te schuiven naar 2024.
Wij stellen u voor om het een bedrag van € 156.000 voor het aanvalsplan grutto door te schuiven naar 2024 toe te voegen aan prestatie 3.1.5 Beheer natuurwaarden in het agrarisch gebied.
Statenvoorstellen en -besluiten
Begrotingswijziging
- Resultaatbestemming