Portefeuillehouder
Erwin Hoogland
Gert Harm ten Bolscher

Acties 2023

De voortgang en resultaten van het 'Investeringsprogramma MKB 2020-2023' worden via beleidsprestaties 5.3.4, 5.5.1 en 5.5.2 gerapporteerd. Het investeringsprogramma kent 7 actielijnen.

Actielijn B - MKB-vriendelijke dienstverlening Provincie Overijssel   

Wij bedienen ondernemers op een zo MKB-vriendelijk mogelijke manier. We hebben continue aandacht voor een MKB toegankelijk subsidieinstrumentarium, online dienstverlening (website) en  inkopen met impact. 

1. MKB vriendelijke dienstverlening 
In 2023 werken we verder aan een laagdrempelige en zo compleet mogelijke digitale informatievoorziening voor MKB’ers. Via het Kennisnetwerk Regionale Economie Overijssel zijn Overijsselse organisaties die ondernemers ondersteunen in hun ondernemerschap met elkaar verbonden. Het kennisnetwerk deelt actief kennis, expertise en voorbeelden en versterkt het netwerk door het organiseren van themagerichte netwerkbijeenkomsten.  In 2023 bouwen we dit Kennisnetwerk verder uit en betrekken we nog meer de intermediaire organisaties.

In februari 2023 houden wij een groot ondernemersevent ter afsluiting van de huidige opgave voor een krachtige economie. Tijdens dit event halen we de oogst van onze inspanningen op en kijken we vooruit naar nieuwe uitdagingen.

2. Launching customership - inkopen met impact  
Wij begeleiden circa 30 trajecten in de uitvoeringsfase naar de vervolgfase (of naar afronding) en vervolgens richting besluitvorming over wel/niet eerste inkoop. Van de in 2020 gestarte Startup in Residence Energie Innovatie realiseren wij de 10 praktijktesten met ondernemers en sturen wij aan op het inkopen van minimaal 3 innovaties met uitgewerkte businesscase (beoogd 2022-2023).
Wij  werken aan de verankering van het launching customership in het strategisch inkoopbeleid ‘Inkopen met Impact’ van de provincie Overijssel. Impact op de transitieopgaven staat centraal.

Actielijn C – Investeren in ondernemerschap 
Wij leggen hier de focus op familiebedrijven, starters, startups & scale-ups en ondernemers met maatschappelijke impact (impactondernemen). Familiebedrijven vormen binnen het MKB een grote groep. Wij gaan onder andere door met de regeling Jonge Bedrijfsopvolgers en geven uitvoering aan de MKB deal ‘Family Next’.

3. Het project Family Next eindigt in de loop van 2023. Het doel is gedurende de looptijd van dit project (2020-2023) 1.000 bedrijven te informeren en begeleiden.

4. Wij bewaken de voortgang van het programma Startversneller dat Oost NL samen met een aantal regionale ondernemershubs uitvoert. Op 1 oktober 2023 eindigt dit programma. In 2023 nemen 75 startende ondernemers deel aan dit project.
Wij ondersteunen daarnaast de drie regio’s bij de uitvoering van hun startup plannen. 

5. Impact Ondernemen (programmalijn investeren in ondernemerschap)
Wij versterken impact ondernemers in hun ondernemersvaardigheden. Afhankelijk van de resultaten uit een behoefte onderzoek (uitvoering onderzoek 2e helft 2022) ontwikkelen we een ondersteuningstraject voor impact ondernemers. In 2023 nemen 9 impact ondernemers deel aan een training impact meten. We inspireren het brede MKB, door deel te nemen aan ondernemersevenementen. We betrekken Overijsselse gemeenten in het ontwikkelen van beleid voor impact ondernemen; hiervoor organiseren we 6 tot 10 inspiratie- en kennissessies voor gemeenten.

Actielijn D – Investeren in innovatief MKB en missies 
In de periode 2020-2023 richten wij ons op zowel bedrijfsgerichte als missiegerichte innovaties. Wij committeren ons aan de landelijke MKB Innovatiestimulering Topsectoren (MIT)-regeling en investeren in projectontwikkeling voor maatschappelijke opgaven aansluitend op de landelijke Kennis en Innovatie Agenda’s (KIA’s).

6. Investeren in innovatief MKB en missies 
Voor de MIT-regelingen is in 2023 € 4,66 miljoen beschikbaar; wij stellen vanuit ons investeringsprogramma MKB € 2,1 miljoen beschikbaar en het Rijk draagt € 2,56 miljoen bij. Deze rijksbijdrage financieren wij voor. Met MIT haalbaarheidsprojecten ondersteunen we 60-70 ondernemers. Innovatieve ondernemers die samenwerken met ander MKB ondersteunen we financieel met MIT R&D-samenwerkingsprojecten (15 projecten).

Actielijn F - Investeren in digitalisering binnen het MKB   
Voor een toekomstgericht MKB is het van belang om een digitaliseringsslag te maken. Digitalisering is niet een keuze maar een vereiste, ook in het licht van de krapte op de arbeidsmarkt. Elk bedrijf zal een doorontwikkeling moeten maken naar een meer digitale bedrijfsvoering. Dit geldt zowel voor bedrijfsprocessen als de digitale vaardigheden van werknemers. Digitalisering is noodzakelijk om de productiviteit van het MKB te verhogen. Wij streven ernaar om Overijsselse bedrijven stappen te laten zetten op het pad van digitalisering en cyberweerbaarheid.

 7. Investeren in digitalisering 

In 2023 zetten we ons in om meer impact te bereiken qua digitalisering. Voor de maakindustrie doen wij dit door het netwerk BOOST (Oost- Nederlandse samenwerking voor slimme maakindustrie) te transformeren tot een European Digital Innovation Hub Oost Nederland. Deze opent januari 2023. Concreet betekent dit voor 2023 een bereik van 125 ondernemers (middels de digitaliseringsmakelaars).  

Daarnaast zetten we in op digitaal vaardig MKB: bewustwording digitalisering (best practices), bewustwording cyberveiligheid, verbinding digitale werkplaatsen naar breed MKB, doorontwikkeling MKB voucher, beter benutten van huidige faciliteiten en het versterken van de  samenwerking Rijk-regio, zodat er meer samenhang komt in het beschikbare instrumentarium. In 2022 zijn we gestart met een digitale roadshow langs alle gemeenten. Deze zetten we voort in 2023 en hiermee willen we 300 ondernemers bereiken. Met de drie digitale werkplaatsen gaan we in gesprek over hun inzet na 2023. 

Actielijn G – Investeren in kennis en innovatie voor één of meerdere specifieke thema’s (topclusters)

8. Investeren in kennis en innovatie voor één of meerdere specifieke topclusters
Binnen de SIIA’s zijn diverse projecten initiatieven benoemd die moeten bijdrage aan versterking van het Oost-Nederlandse innovatieprofiel. Langs de lijn van de 5 SIIA's (Strategische Innovatie en Investeringsagenda Oost Nederland), investeren we in strategische projecten.

Inhoudelijk (indicator)

G

Inhoudelijke toelichting

Actielijn B MKB- vriendelijke dienstverlening Provincie Overijssel 

1.    MKB-vriendelijke dienstverlening
In 2023 hebben wij gewerkt aan toegankelijkheid  van het subsidieinstrumentarium voor ondernemers en onze communicatie door: 
- Nieuwsbrief: met ingang van 2021 zijn de belangrijkste nieuwe subsidies voor ondernemers gepubliceerd. Deze nieuwsbrief gaat naar gemeenten, intermediairs, brancheorganisaties en werkgeverskringen. 
- Het digitale Kennispunt Regionale Economie Overijssel (KREO), een besloten onderdeel van Platform31, gericht op intermediairs van het mkb. Het Kennispunt was actief tot en met 2023. We zijn hiermee gestopt omdat uit evaluaties bleek dat het gebruik, de participatie en dialoog tegen vielen.
- Overijssels Ondernemersevent 2023. Ruim 200 ondernemers en partners van provincie ontmoetten elkaar en zijn geïnspireerd op het gebied van digitalisering, aantrekkelijk werkgeverschap, circulariteit en energie-innovatie. Ook werd een terugblik  gegeven op de impact die wij met het economisch programma gerealiseerd hebben.  

2.    Launching customership – Opdrachtgeven en inkopen met impact
In 2023 is een aantal waardevolle innovaties ingekocht. De duurzame warmtepomp van het provinciehuis en de gekleurde zonnepanelen op het provinciehuis en het Stadskantoor zijn unieke innovaties die mede dankzij het project inkopen met impact zijn gerealiseerd. Daarnaast werd een aantal innovaties in de praktijk getest, zoals kunstgras sportvelden als zonnecollector en drie praktijktesten met verschillende batterijoplossingen. Ondernemers werken hierbij aan de nodige laatste stappen richting opschaalbare oplossingen. Een aantal trajecten is afgerond zonder inkoop. 

We hebben het innovatiegericht inkopen verankerd in het Strategisch Inkoopbeleid 2024-2028. Voor het realiseren van de transitieopgaven is het nodig om inkoop strategischer in te zetten en in een aantal inkoopopgaven te sturen op ontwikkeling en innovatie.  

Actielijn C – investeren in ondernemerschap – Starters en startups
3.    Familiebedrijven
Via het project Family Next zijn in totaal meer dan 1.000 ondernemers bereikt met events en leren-van-elkaar kringen. Familiebedrijven konden met behulp van de mkb-deal Family Next één op één ondersteuning krijgen op het gebied van bedrijfsopvolging, digitalisering en duurzaamheid. Hiervan hebben 150 bedrijven gebruik gemaakt. In 2023 is het spel FamilieBeraad ontwikkeld. Met dit spel kunnen familiebedrijven aan de keukentafel onderwerpen bespreken die anders veelal aan de orde komen in de gesprekken met ondernemerscoaches. Family Next is in 2023 succesvol afgerond, zowel het aantal bereikte familiebedrijven als de waardering voor geboden ondersteuning overtreft de vooraf gestelde doelen.   
Evenals in 2022 hebben negen bedrijven een subsidie ontvangen in het kader van de Jonge Bedrijfsopvolgersregeling.

4.    Starters, startups en scale-ups
In 2023 hebben wij de regio’s Zwolle, Twente en Deventer ondersteund bij het uitbreiden van de basis structuur voor startups in Overijssel. Hiermee is het ecosysteem verder versterkt. Voorbeelden zijn het scouten van startups en het beter organiseren van de basis support zoals huisvesting, werkplekken en gedeelde faciliteiten voor het maken van een prototype. Daarnaast zijn meerdere masterclasses en community- en netwerkevents voor startups, studenten en het bedrijfsleven georganiseerd. 

Met het programma ‘Startversneller’ helpen we startende ondernemers door coaching en intervisiebijeenkomsten bij de ontwikkeling van hun ondernemersvaardigheden. In 2023 zijn hiervoor  132 vouchers verleend. Op 23 november heeft gedeputeerde Hoogland de 750e voucher uitgereikt aan de Zenderense Es. Deze natuurboerderij houdt zich bezig met duurzame landbouw en inspireert anderen om de omslag te maken naar natuur inclusieve landbouw. 
Daarnaast hebben wij in 2023 samengewerkt met de acht startershubs in Overijssel, die activiteiten voor startende ondernemers in hun regio faciliteren en zorgen voor onderlinge verbinding.  

5. Impact ondernemen
N.a.v. het behoefteonderzoek in 2022 is een opdracht uitgezet op het MakersPlatform. Creatieve ondernemers werden uitgedaagd een manier te bedenken om de beweging naar impact ondernemen in Overijssel te vergroten. De oplossingen - een digitale en fysieke gesprekstool genaamd ‘onder handen nemen’ - worden in 2024 gelanceerd. 
In 2023 is ook de website ImpactOost.nl online gegaan, een kennisplatform over impact ondernemen en een platform voor sociale inkoop. Dit platform is, met hulp van provincie Overijssel, ontwikkeld door de gemeenten Hengelo, Deventer en Zwolle. Zij zijn tevens onderdeel van het leernetwerk impact ondernemen voor overheden, dat wij als provincie faciliteren.
Ook organiseerden wij in 2023 verschillende inspiratie- en kennissessies voor gemeenten, waarin Overijsselse gemeenten gestimuleerd worden om beleid te ontwikkelen op het gebied van impact ondernemen. 
Als laatste hebben verschillende ondernemers deelgenomen aan een training impact meten. Deze training is, met hulp van de provincie, ontwikkeld en verzorgd door de ROZ-groep uit Hengelo.

Actielijn D – Investeren in innovatief mkb en missies
6. Investeren in innovatief mkb en missies
Voor de MIT Haalbaarheidsregeling kwamen 191 volledige aanvragen binnen. De subsidie bedroeg een vast bedrag van € 20.000 (beschikbaar budget: € 1.700.000). Hiermee konden we 85 aanvragen honoreren. Voor de MIT-regeling R&D samenwerkingsprojecten zijn 20 aanvragen ontvangen, waarvan er 17  zijn goedgekeurd  (beschikbaar budget: € 3.136.000). De projecten die een aanvraag doen voor een MIT-subsidie dragen met hun innovatie bij aan de oplossing van verschillende maatschappelijke uitdagingen. In 2023 werden de meeste aanvragen gedaan op de thema’s Energie en Duurzaamheid, Sleuteltechnologieën en Gezondheid en Zorg. Mooie voorbeelden zijn het onderzoek naar hergebruik van CO2 dat tijdens de productie van wijn vrijkomt en de ontwikkeling van een simulator waarmee medisch personeel beter getraind kan worden om borstkanker tijdig te diagnosticeren. 

Actielijn F Digitalisering 
7. Investeren in digitalisering
In 2023 is veel aandacht besteed aan bewustwording bij het mkb, onder meer door bijeenkomsten in het kader van de ‘digitale roadshow’. Meer dan 300 ondernemers zijn bereikt. De mkb-voucher is doorontwikkeld naar de regeling ‘digitale en circulaire industrie Overijssel’. Hiervoor is tot en met 2024 één miljoen euro beschikbaar, waarvan inmiddels de eerste 100.000 euro is beschikt. In 2024 kunnen hiermee nog ca. negentig ondernemers geholpen worden.
Er zijn gesprekken gevoerd over de verdere ontwikkeling en verduurzaming van de digitale werkplaatsen. Deze worden in de eerste helft van 2024 voortgezet. Daarnaast is in 2023 ingezet op verdere samenwerking tussen Rijk en regio op het gebied van digitalisering, wat in 2024 via diverse overlegstructuren een vervolg krijgt.
De doelstellingen van de EDIH (European Digital Innovation Hub) BOOST Robotics EastNL (EDIH) worden samen met provincie Gelderland gerealiseerd. In 2023 is verbinding gelegd tussen de faciliteiten van de EDIH, de inzet van de innovatiemakelaars van Novel-T en Kennispoort en de hierboven genoemde regeling digitale en circulaire industrie. Deze voucher voor de maakindustrie kan worden aangevraagd als vooraf door een innovatiemakelaar een EDIH assessment is gemaakt. In Overijssel zijn ruim vijftig assessments uitgevoerd bij maakbedrijven. Dat heeft geleid tot vierentwintig aanvragen (deels nog in behandeling) voor de voucher en zestien doorverwijzingen naar het publieke dienstenaanbod van de EDIH consortiumpartners. 
In totaal zijn 500 nieuwe contacten gelegd met maakbedrijven in Overijssel en Gelderland door middel van bijeenkomsten en individuele gesprekken. Het bereik via (sociale) media is in 2023 met 12% gegroeid naar 17.500 contacten.

Actielijn G – Investeren in kennis en innovatie voor één of meerdere specifieke thema’s (topclusters)

8. Investeren in kennis en innovatie voor één of meerdere specifieke topclusters

ThinkEast Netherlands
In 2023 zijn de topcluster-thema’s (SIIA) inhoudelijk gekoppeld aan de nationale en Europese kaders voor technologie- en innovatiebeleid. Binnen het netwerk van ThinkEast Netherlands worden per thema concrete plannen voor strategische projecten en programma’s ontwikkeld in een wisselwerking tussen bedrijven, kennis- en onderwijsinstellingen, regio’s, economic boards en maatschappelijke organisaties. Voorstellen zijn ingediend bij het Nationale Groeifonds, Interreg, EFRO, I3 en Horizon Europe. De organisatie en de communicatiekanalen van ThinkEast zijn aangepast. Per thema zijn de volgende zaken gerealiseerd.

Preventie en Gezondheid
Accent lag op uitvoering van de innovatie-agenda. Actueel onderwerp was toepassing van kunstmatige intelligentie (AI) in de medische zorg als uitvloeisel van de opgerichte AI Hub Oost-Nederland. Daar is ook de jaarlijkse bijeenkomst van de NLAI Coalitie in Twente aan gewijd. Verder heeft het cluster Medische Technologie Twente in 2023 meer slagkracht gekregen; veel aandacht voor de gezamenlijke positionering en profilering van het cluster. Goed voorbeeld is de door het WTC georganiseerde Medical Tour naar Frankrijk, waaraan ondernemers, onderzoekers en zorgprofessionals uit Overijssel deelnamen. Deze reis heeft geleid tot mooie successen in internationale én onderlinge samenwerking. 

Overig: sleuteltechnologieën, circulair en slimme energie
Naast de succesvolle start van het EDIH Boost Robotics consortium zijn er drie nieuwe innovatieprogramma’s door het Nationale Groeifonds goedgekeurd. Die zorgen voor een verdere versterking van de hightech maakindustrie in Twente, onder andere over complexe machinebouw, batterij-ontwikkeling en duurzame materialen. Wij hebben ook enkele door NWO toegekende programma’s van de hogescholen mede-ondersteund. Ten slotte is het concept van de smart energy hubs geaccepteerd met een plek in het nationale energiebeleid.

Geld (indicator)

G

Geld (toelichting)

Op een begroot bedrag van 5,9 miljoen is een bedrag van € 1,24 miljoen overgebleven.  Om in 2024 onze verplichtingen vanuit het MKB programma na te komen hebben we besloten het restant mee te nemen naar het afrondingsjaar 2024. 

Op basis van de spelregels van de Reserve uitvoering Kwaliteit van Overijssel hebben wij besloten om een bedrag van € 1,25 miljoen te onttrekken aan de Reserve uitvoering Kwaliteit van Overijssel en toe te voegen aan de jaarschijf 2024 van prestatie 5.5.2 van de begroting 2023.

Specifieke Uitkering (SPUK) MKB Deal Family next 
Doel van de MKB-deal ‘Family Next’ is het verbeteren van de economische stabiliteit en de productiviteit van familiebedrijven. Daarvoor zet ‘Family Next’ in op digitalisering, verduurzaming en bedrijfsopvolging. Het versterken van ondernemerschap en het verbeteren van ondernemersvaardigheden zijn andere belangrijke aandachtspunten. Eind 2023 is een klein bedrag overgebleven. Deze SPUK liep tot 21 oktober 2023. Het restant zal naar verwachting terug vloeien naar het Rijk.

Statenvoorstellen en -besluiten

Begrotingswijziging

  • GS Begrotingswijziging

Baten begrotingswijziging

Lasten begrotingswijziging

1254

Resultaatbestemming