2.3.2 Financieren van projecten door Energiefonds Overijssel

Inhoud

Op 13 december 2019 zijn het jaarplan en de begroting 2020 van Energiefonds Overijssel vastgesteld in de Algemene Vergadering. Het jaarverslag 2019 van het fonds is goedgekeurd in de Algemene vergadering van 16 april 2020.

In mei 2020 heeft Energiefonds Overijssel de faciliteit LEI-F gelanceerd (2020/0077770), van waaruit het fonds Ontwikkelfinanciering verstrekt aan lokale energie-initiatieven (LEIs). Het gaat in eerste instantie om een pilotfase van een jaar, waarin het fonds maximaal € 1 miljoen aan Ontwikkelfinanciering mag verstrekken. In 2020 is ontwikkelfinanciering toegekend aan twee LEIs. Vier andere projecten hebben een aanvraag gedaan. Energiefonds Overijssel werkt in LEI-F samen met NMO, dat een loket heeft voor inhoudelijke en financiële ondersteuning van LEIs. De faciliteit wordt in 2021 geëvalueerd.

De omvang van Energiefonds Overijssel is € 200 miljoen revolverend. Ultimo 2020 is € 216,9 miljoen aan projecten uitgezet: € 203,9 miljoen in leningen en € 13 miljoen in participaties. Daarnaast is € 16,9 miljoen aan financiering toegezegd, maar nog niet aan projecten uitgeboekt. De historische uitzetting vanaf de start van het fonds bedraagt € 263 miljoen (inclusief nog niet uitgeboekte toezeggingen).

In 2020 zijn 9 nieuwe leningen afgesloten en 2 bestaande leningen opgehoogd. Daarnaast is één nieuwe participatie aangegaan, een bestaande participatie verhoogd en één converteerbare lening afgesloten. Ook heeft het fonds op twee posten af moeten waarderen. COVID-19 heeft de bedrijven in portfolio van het fonds in 2020 slecht zeer beperkt geraakt. Mede naar aanleiding van de gevolgen van COVID-19 heeft één herstructurering van een financiering plaatsgevonden. Een aantal bedrijven staat onder verscherpte aandacht. In totaal heeft het fonds in 2020 € 48,9 miljoen uitgezet, waarmee het fonds ruimschoots voldoet aan de provinciale ambitie om € 20 miljoen in projecten te investeren. De fondskosten voor 2020 waren begroot op € 4,2 miljoen en komen marginaal lager uit.

Het maatschappelijk rendement van de portefeuille bedraagt ultimo 2020 4.137 TJ/jaar (het energieverbruik van bijna 60 duizend huishoudens) en 184 structurele en 1.721 tijdelijke arbeidsplaatsen. Hiermee wordt voldaan aan de provinciale doelstelling van 3.000 tot 9.1000 TJ per jaar en draagt het fonds voor ca. 20% bij aan de provinciale doelstelling voor nieuwe energie in 2023. Ultimo 2020 wordt over de portefeuille een totaal maatschappelijk rendement behaald van 23,4 TJ/jr/mln. Dit blijft onder het streefrendement van de provincie van 32 tot 96 TJ/jr/mln. Dit komt omdat in verhouding meer projecten worden gefinancierd met een relatief laag maatschappelijk rendement, zoals zonprojecten, verduurzaming maatschappelijk vastgoed en monovergisting. Daarbij komt dat de markt weliswaar al meer (co-)financiert, maar dat Energiefonds Overijssel over het geheel genomen, per project een groter deel van de financiering voor haar rekening neemt dan voorzien. Dit drukt het maatschappelijke rendement. De aannames ten aanzien van het maatschappelijk rendement worden in 2021 nader bezien.

Financiën

Financieren van projecten door Energiefonds Overijssel 
Het fondsbeheer van Energiefonds Overijssel B.V. wordt uitgevoerd door CL Venture Partners. Voor de uitvoering van het fondsbeheerder heeft CL Venture Partners (handelend onder de naam StartGreen Capital) in 2018 het vergunningstraject MiFID2 (Markets in Financial Instruments Directive II) doorlopen bij de Autoriteit Financiële Markten (de AFM). De vergunning en de bijbehorende vereisten worden jaarlijks getoetst door de AFM.

Op basis van de vereisten, die voortvloeien uit MiFID2 en zijn geïmplementeerd in de Wet op het financieel toezicht (Wft), moet het eigen vermogen van Energiefonds Overijssel B.V. minimaal € 0,125 miljoen positief zijn. Als gevolg hiervan moeten participaties, totdat het minimale eigen vermogen van Energiefonds Overijssel B.V. van € 0,125 miljoen is bereikt, gefinancierd worden door middel van agiostortingen.

Begrotingswijziging aanvullende agiostorting in Kerntaak 20 (Algemene dekkingsmiddelen):
Het (geconsolideerde) eigen vermogen van Energiefonds Overijssel B.V. bedraagt per ultimo 2020 € 249.000. Voor het verschil tussen het eigen vermogen van Energiefonds Overijssel B.V. en het totale door de provincie gestorte (agio) vermogen is in 2020 een (aanvullende) voorziening getroffen van € 1.794.000. In de Algemene financieringsreserve is € 200 miljoen opgenomen ter dekking van de beoogde omvang van het Energiefonds. Wij stellen u voor om de dekking van de aanvulling van de voorziening ten laste van de daarvoor bestemde middelen in de Algemene Financieringsreserve te brengen.

Wij stellen u voor om een bedrag van € 1.794.000 te onttrekken aan de Algemene financieringsreserve. 

Deze resultaatbestemming wordt verwerkt via Kerntaak 20.

Extra middelen voor Energiefonds Overijssel

Zoals inhoudelijk toegelicht heeft het fonds in 2020 fors meer uitgezet dan verwacht. In totaal staat eind 2020 voor € 216,9 miljoen aan middelen uit bij projecten. Op basis van de (meerjaren) begroting 2021 van het fonds, is de verwachting dat het fonds eind 2023 al haar middelen uitgezet zal hebben en de maximale financieringsruimte van € 280 miljoen benut (€ 200 miljoen fondsvermogen en tijdelijk overbruggingskrediet van € 80 miljoen). Vanaf 2024 kan het fonds alleen nog nieuwe financieringen verstrekken als leningen worden afgelost of participaties verkocht. Dit levert naar verwachting zo’n € 10 tot € 15 miljoen aan investeringsruimte per jaar op. De kapitaalbehoefte in de markt voor energieprojecten is aanzienlijk groter en draagt positief bij aan de maatschappelijke doelen voor nieuwe energie. Het fonds verwacht jaarlijks zo’n € 30 tot € 35 miljoen te kunnen uitzetten. Om deze reden zijn begin 2021 verkennende gesprekken gestart met de European Investment Bank (EIB), om te onderzoeken of het mogelijk is dat het fonds extra middelen, waarbij gedacht wordt aan € 50 miljoen, via EIB te gaan lenen. We verwachten u hierover in het traject naar de Perspectiefnota 2022 nader te informeren.