Inhoud
Europese programma’s en fondsen
In de jaarlijkse monitor “Europese euro’s in Overijssel” blijkt dat vanaf het begin van de huidige programmaperiode 2014-2020 tot de peildatum 1 juli 2020 in totaal ruim € 411 mln. Europese subsidie is toegekend aan organisaties (overheden, kennisinstellingen, bedrijfsleven) in Overijssel binnen 2.680 projecten. Ook overheden, kennisinstellingen en bedrijfsleven dragen bij aan projecten, de totale investeringsimpuls voor projecten in Overijssel die hiermee in deze periode gemoeid is, is daarom hoger, ruim € 687 mln. Dit bedrag is exclusief de inkomenssteun aan landbouwers, dit betreft een bedrag van ruim 471 mln. Wij informeerden u daarover in het najaar van 2020 met Statenbrief (2020/1102025). Tevens hebben wij u via PS brieven 2020/1101927 (juli) en 2020/1105528 (december) op de hoogte gebracht van voortgang in de voorbereiding voor de Europese periode 2021-2027.
Onderdeel Interreg
In 2020 zijnde laatst beschikbare middelen van het Interreg A programma beschikt (222 miljoen EU-middelen). In totaal zijn 182 projecten gerealiseerd cq. in uitvoering die zich met name richten op innovatie, duurzaamheid, vervoer en sociale samenhang. Samen met Interreg partners zijn in 2020 grote stappen gezet in de ontwikkeling van het Interreg VIA programma (2021-2027). Het nieuwe programma richt zich, conform de verplichtingen in de EU verordeningen wederom op innovatie, duurzaamheid en sociale samenhang. Waar mogelijk worden verdere vereenvoudigingen doorgevoerd voor projectuitvoerders en Interreg partners.
Voor het transnationale Interreg VB programma stond 2020 voornamelijk in het teken van de uitvoering van 2 projecten waarbij de provincie Overijssel Leadpartner is namelijk INDU-ZERO (verduurzaming woningen) en BITS (smart cycling). Daarnaast is met de inzet van Oost NL het project STEPS goedgekeurd dat is gericht op bedrijven in de energieopslagtechnologie. Binnen het Interreg Europe programma is verdere uitvoering gegeven aan de projecten Aerial Uptake en Inside Out.
Onderdeel EFRO programma OP Oost
Het Operationeel Programma Oost Nederland (OP-Oost) ondersteunt projecten op het gebied van innovatie, productontwikkeling en netwerken in de sectoren High Tech Systems and Materials, Agrofood en Health en in de Energie en Milieutechnologie, inclusief Biobased Economy. Dit programma ligt goed op koers en nadert haar einde. In 2020 is er € 17,5 miljoen euro gezamenlijk (voor Gelderland en Overijssel) beschikbaar gesteld en is er voor ruim 31 miljoen aan aanvragen ingediend. Tot nu toe is er in Oost-Nederland aan 459 projecten subsidie verleend en zijn er 329 projecten vastgesteld. Hiermee is in totaal 154,3 miljoen euro subsidie verleend, waarvan 98,5 miljoen euro EFRO. Nagenoeg alle Overijsselse EFRO middelen zijn inmiddels aan projecten toegewezen.
Samen met provincie Gelderland en de andere landsdelen zijn in 2020 grote stappen gezet in de ontwikkeling van het nieuwe Programma EFRO 2021-2027 Oost-Nederland. Het nieuwe programma richt zich met name op de ontwikkeling van nieuwe producten en processen van technologieën die raken aan de samenwerking tussen de sectoren: prevention & medtech, sustainability & foodtech, manufacturing & materialtech. De management autoriteit van het programma wordt de provincie Gelderland.
React-EU
Naast de bestaande regelingen INTERREG, EFRO en POP, is in 2020 gestart met de voorbereidingen voor het REACT programma. REACT is een Europees Covid-herstelfonds waaruit projecten gefinancierd kunnen worden die bijdragen aan een groen, digitaal en veerkrachtig herstel van de economie. Het geld wordt toegevoegd aan het lopende EFRO programma (2014-2020). De Management Autoriteit EFRO is daarmee verantwoordelijk voor de subsidieverlening. In 2020 is onder meer gewerkt aan een extra programmalijn binnen het Operationeel Programma Oost. Verwachting is dat in april 2021 de eerste call opengaat.
Onderdeel Plattelandsontwikkelingsprogramma (POP 3/LEADER)
Het Plattelandsontwikkelingsprogramma (POP 3/LEADER) richt zich op een concurrerende, innovatieve en duurzame agrarische sector en een leefbaar platteland. In Overijssel zijn in 2020 alleen nog openstellingen geweest, en aanvragen ingediend, voor LEADER en Jonge landbouwers. Voor alle overige maatregelen zijn alle middelen belegd in verschillende innovatieve projecten. Per einde 2020 is in totaal € 48,9 mln aan projecten verleend, een toename van € 1,8 mln t.o.v. 2019. Daarnaast zijn in 2020 uitgebreide voorbereidingen uitgevoerd voor het Transitieprogramma POP3+ (2021-2022), dat wordt uitgevoerd ter overbrugging tot de start van het nieuwe Nationaal Strategisch Plan (2023-2027).
Actie 2: Gezamenlijke Lobby 2021-2027
In 2020 zijn grote stappen gemakt in de ontwikkeling van de regionale programma’s (zie voor toelichting per programma actie 1). De gezamenlijke lobby is voortgezet. T.a.v. het resultaat van de stevige inzet t.a.v. de budgetverdeling EFRO/React-EU hebben wij u in december geïnformeerd 2020/1105528. Door de Europese Commissie is het Meerjarig Financieel Kader (MFK) vastgesteld en door ons geanalyseerd op kansen. Besluitvorming over inhoudelijke verordeningen is nog niet afgerond. Een nieuwe Europa agenda 2021-2027, dat onder meer de inzet op de fondsen omvat, is in 2020 voorbereid en zal in voorjaar 2021 worden voorgelegd.
Actie 3: Think East Netherlands en thematische fondsen
Sinds 2019 wordt er door de 24 Oost-Nederlandse partners van het Innovatieprofiel gewerkt met de slogan “Th!nk East Netherlands” om ons te profileren in Europa op onze twee vlaggenschepen met de thema’s Health en Smart Industries. Doelstelling is het MKB en kennisinstellingen nog meer te laten profiteren van Europese programma’s en fondsen waarbij de regie in Brussel ligt, zoals het programma HORIZON 2020. In 2020 is er vanuit de twee vlaggenschepen gewerkt aan de ontwikkeling van 4 iconen welke de focus voor de komende jaren aangeven: “Topfit & preventie”, “Smart Energy Hubs”, “Data-driven transition in food systems” en “Digital Industries: Articifical Intelligence”. Deze iconen tonen hoe Oost-Nederland innovatief werkt aan de grote maatschappelijke opgaven vanuit een missiegedreven visie. De positionering van de iconen sluit goed aan bij het Europese en nationaal ontwikkelde missiegedreven onderzoek en innovatiebeleid. De iconen etaleren de Oost-Nederlandse propositie op het vlak van onderzoek, innovatie en ondernemerschap. De iconen zijn tot stand gekomen door behoeftes, sterktes en kansen van bedrijven en instellingen in de regio te inventariseren. Voor alle iconen wordt ingezet op Europese projectontwikkeling met een belangrijke rol voor het MKB. Het actieplan 2020 is met succes uitgevoerd.
We zijn samen met Gelderland board member van het netwerk “Vanguard Initiative”. In dit netwerk van 38 grote innovatieve regio’s in Europa zetten we in op deelname van het Overijssels MKB in internationale projecten. Eind 2020 zijn we voor een jaar voorzitter geworden van dit netwerk.
Tijdens de digitale European Week of Regions and Cities hebben we onder de noemer Th!nk East Netherlands ons geprofileerd op het thema Food.
De profilering en het netwerken in Europa leidt tot concrete vragen van internationale regio’s en mogelijkheden voor het MKB van Overijssel om te participeren in projecten. Voor informatie over projecten wordt verwezen naar de website van Th!nk East.