3.2.1 Beheer landschap

Inhoud

Samen met Landschap Overijssel voeren wij het Streekeigen landschapsbeheer uit. De Landschapscoördinator onderhoudt contact met de lopende pilots, stimuleert onderlinge samenwerking en ondersteunt nieuwe initiatieven tot het opstellen van een bidbook. In een bidbook geven de initiatiefnemers hun plannen weer voor het langjarig beheer van landschapselementen. Voor het uitvoeren van bidbooks en vergoeding van procesondersteuning hebben wij subsidieregelingen en een Dienstenbundel vastgesteld. 

Hoewel er meerdere initiatieven zijn, is er mede vanwege Corona in 2021 slechts subsidie aangevraagd voor één bidbook. Online vergaderen en plannen maken is voor veel inwoners lastig gebleken. Daarnaast bleek er meer behoefte te bestaan aan maatwerkregelingen voor landschapsbeheer passend bij de ambities en mogelijkheden van de initiatieven. Wij hebben daarom in december een nieuwe regeling vastgesteld voor kleinschalig streekeigen landschapsbeheer die ruimte geeft voor flexibiliteit in activiteiten, beheergebied en beheertermijn (kenmerk 2021/0239135). Wij verwachten hiermee beter invulling te geven aan de doelen van deze prestatie. Met een kennis- en netwerkbijeenkomst op locatie hebben we een doorstart gemaakt van het netwerk van initiatieven voor landschapsbeheer. Groepen doen kennis op, leren van elkaar en wisselen ervaringen uit.

Wij hadden toegezegd u via de P&C cyclus te informeren over de opvolging van de aanbevelingen van de Rekenkamer voor de compensatie van het NNN (Kenmerk 2019/0407872). Afgelopen jaar hebben wij de aanbevelingen opgevolgd en het proces geoptimaliseerd voor de toetsing, monitoring, opvolging van en informatieverstrekking voor de compensatie van het NNN. In de loop van 2022 krijgt het proces definitief vorm bij de uitrol van een nieuw systeem voor zaakgericht werken.

Samen met provincie Gelderland startten wij, met ondersteuning van Ministerie van BZK, een project  voor het ontwikkelen van een innovatief registratie- en monitoringsysteem voor landschapselementen. Daarmee krijgen we een actueel beeld van aanwezige landschapselementen en de veranderingen ervan in de tijd. De resultaten verwachten we in 2022 toe te kunnen passen.

Ook in 2021 was corona een beperkende factor in het groene vrijwilligerswerk. Desondanks zijn er veel activiteiten uitgevoerd. Het reguliere groene vrijwilligerswerk werd uitgevoerd, gecoördineerd en gefaciliteerd. 
Daarnaast zijn er verschillende vernieuwende projecten uitgevoerd. Zo is er een Natuurwerkdag georganiseerd met speciale aandacht voor jongeren. Er zijn in twee gemeenten projecten opgezet voor het ondersteunen van groene vrijwilligers in de stad, waarbij gebruik is gemaakt van de ervaringen met de Groene Lopers. En er is een handleiding voor het werven en faciliteren van groene vrijwilligers bij zorginstellingen opgeleverd. Begin 2021 heeft het digitale Groen Bezig Festival plaatsgevonden waar veel reeds aangesloten vrijwilligers maar ook nieuwe vrijwilligers op af kwamen. Er zijn nieuwe cursussen ontwikkeld voor het platform ‘Leer je Groen in Overijssel’. Eind 2021 hebben we in samenwerking met het programma Sociale Kwaliteit de Overijsselse Vrijwilligersprijs georganiseerd. In totaal zijn daardoor dit jaar (tevens ook het nationale jaar van de vrijwillige inzet) 25 groene vrijwilligers/ groepen in het zonnetje gezet. 

Financiën

Vanaf 2017 werken wij binnen het programma Natuur voor Elkaar aan een nieuwe vorm van landschapsbeheer. In het Koersdocument Natuur voor Elkaar is, onder bestuurlijk trekkerschap van Landschap Overijssel, gekozen voor een aanpak die wij uiteindelijk hebben uitgewerkt in een aantal subsidieregelingen voor Streekeigen landschapsbeheer. Wij zien dat, buiten de bestaande groepen uit de pilots streekeigen landschapsbeheer, slechts enkele nieuwe groepen daadwerkelijk toe komen aan het opstellen van een bidbook. Dat is minder dan wij verwacht hadden. Naast corona, spelen met name de lange termijn van binding aan afspraken, financieel- en organisatorische zaken en bijbehorende verantwoordelijkheden hier een rol in. Bovenstaande is terug te zien in de achterblijvende besteding van het budget.

We werken inmiddels aan een verbrede aanpak om nieuwe groepen op hun eigen niveau te ondersteunen en te laten groeien in hun organisatie en ambities in het organiseren en uitvoeren van landschapsbeheer. Wij verwachten daarmee de resterende middelen binnen de coalitieperiode effectief te kunnen inzetten voor landschapsbeheer. Deze inzet past ook bij de aanbevelingen zoals de Rekenkamer Oost-Nederland in de zomer van 2021 heeft gedaan in haar rapport ‘Beheer landschap, niet voor niets!’ https://rekenkameroost.nl/gepubliceerde-onderzoeken/125-landschapsbeheer-overijssel, zie ook onze brief aan PS van 5 oktober 2021 met kenmerk 2021/209465 (GS behandeling - 5 oktober 2021, kenmerk 021/0209802).

Resultaatbestemming:

Beheer landschap:

Zoals hierboven beschreven is een groot deel van het budget niet besteed. Bij de 2e monitor hebben wij eerder al de Coalitieakkoord middelen doorgeschoven naar latere jaren. Ook voor het incidentele budget voor landschap beheer, dat niet tot besteding is gekomen in 2021, willen wij bij het jaarverslag een voorstel voor resultaatbestemming voorleggen.

Wij stellen u voor het restant budget van € 0,7 miljoen onder prestatie 3.2.1 door te schuiven naar 2022 en daar toe te voegen aan prestatie 3.2.1 (Beheer Landschap).