Verbonden partijen

Ons beleid voor verbonden partijen is vastgelegd in de Nota verbonden partijen Overijssel. Er is sprake van een ‘verbonden partij’ als wij een bestuurlijk én financieel belang hebben in een organisatie. Dit kan een privaatrechtelijke organisatie zijn (vennootschap, stichting, vereniging) of een publiekrechtelijke organisatie (bedrijfsvoeringsorganisatie of openbaar lichaam).

Er is ‘bestuurlijk belang’ als wij een zetel hebben in het bestuur van de verbonden partij of stemrecht kunnen uitoefenen. Van een ‘financieel belang’ is sprake als wij middelen (risicodragend kapitaal) ter beschikking stellen die we kwijt zijn in geval van faillissement van de organisatie, of wanneer financiële problemen bij de organisatie op ons kunnen worden verhaald.

We gebruiken dit instrument als wij betrokken willen zijn bij de uitvoering en zeggenschap willen hebben in de wijze waarop het provinciaal belang behartigd wordt. Bij de keuze voor een verbonden partij gaan wij er van uit dat deze partij dezelfde activiteiten uit kan voeren met een grotere doelmatigheid en doeltreffendheid en met meer kwaliteit en continuïteit dan wij zelf zouden kunnen. Een externe partij staat los van de provinciale organisatie en kan zich daardoor volledig focussen op de uitvoering van haar specifieke taak. Ook kan een externe partij beschikken over specifieke expertise, die wij niet in huis hebben en ook niet in huis kunnen of willen halen.

Om te bepalen of het publieke belang behartigd zou moeten worden in de vorm van een verbonden partij, gebruiken wij het afwegingskader uit de Nota verbonden partijen Overijssel. U wordt nadrukkelijk betrokken bij het besluitvormingsproces en de motivering voor de keuze van een verbonden partij. De Nota verbonden partijen Overijssel wordt elke statenperiode geactualiseerd en de portefeuille verbonden partijen geëvalueerd. Iedere algemene (bestuurs)vergadering wordt voorbereid in ons College. Bij de besluitvorming houden wij rekening met de verschillende rollen die de provincie heeft ten aanzien van de verbonden partij (o.a. eigenaar, opdrachtgever en toezichthouder).

Houdstermaatschappij ontbonden en harmonisatie fondsen in gang gezet
In uw besluit op het Statenvoorstel Investeren met rendement en risico (23 september 2020), spreekt u uit dat risicodragend investeren via fondsen voordelen oplevert in termen van risicospreiding, professioneel fondsbeheer en een marktgerichte benadering. U onderschrijft het functioneren van de Overijsselse fondsen. Tegelijkertijd signaleert u dat er verbeteringen mogelijk zijn qua structurering en werkwijze. In dat kader besluit u tot opheffing van de Houdstermaatschappij fondsen Overijssel (HFO) en vraagt u ons de mogelijkheden voor onderlinge harmonisatie van structuur, werkwijze en governance van de fondsen te onderzoeken. 

De HFO is per 1 september 2021 ontbonden en de provincie is nu (100%) aandeelhouder van Innovatiefonds Overijssel I B.V.,
Innovatiefonds Overijssel II B.V. en SPV Hengelo B.V.. In dit jaarverslag rapporteren wij uitsluitend afzonderlijk over deze nieuwe verbonden partijen, onder verwijzing naar de ontbinding van de HFO. 

In het kader van de onderlinge harmonisatie van de fondsen hebben wij u eind 2021 drie Statenvoorstellen doen toekomen:
1. Voortgang harmonisatie en vereenvoudiging werkwijze Overijsselse fondsen
2.  Aanpassing kaders Innovatiefonds Overijssel
3. Scopeverbreding Energiefonds Overijssel
Deze voorstellen zijn op 2 februari 2022 door u (geamendeerd) aangenomen.

Bij verbonden partijen is sprake van een getrapt risico. De verbonden partijen nemen beleids- en beheersmaatregelen ter voorkoming van het ontstaan van risico’s. Op onze beurt stellen wij per verbonden partij een risicoprofiel op. In een aantal gevallen leidt dat tot een risicovoorziening. Het deel dat niet is opgenomen in een risicovoorziening wordt gedekt vanuit de Algemene financieringsreserve.

Voor onderstaande verbonden partijen is een risicovoorziening gevormd:

Energiefonds Overijssel (EFO)
Energiefonds Overijssel  heeft in 2021 een positief resultaat behaald van  € 0,8 miljoen. Het eigen vermogen van Energiefonds Overijssel bedraagt ultimo 2021 € 1,5 miljoen. Voor het verschil tussen het eigen vermogen en het totale door de provincie gestorte vermogen (€ 15,8 miljoen) houden wij een voorziening aan van € 14,3 miljoen (voorziening Energiefonds Overijssel). De voorziening en de AFR bedragen samen (altijd) € 200 miljoen, overeenkomstig het maximaal door de provincie beschikbaar gestelde fondsvermogen (exclusief de tijdelijke faciliteit van € 80 miljoen). 

Herstructureringsmaatschappij Overijssel (HMO)
Herstructureringsmaatschappij Overijssel heeft in 2021 een positief resultaat behaald van € 0,7 miljoen. Het eigen vermogen  van Herstructureringsmaatschappij Overijssel bedraagt ultimo 2021 € 52,1 miljoen. Voor het verschil tussen het eigen vermogen en het totale door de provincie gestorte vermogen (€ 55,9 miljoen) houden wij een voorziening aan van € 3,8 miljoen (voorziening Participatie HMO). 

Innovatiefonds Overijssel I (voorheen werkfonds van Houdstermaatschappij Fondsen Overijssel - HFO)
Innovatiefonds Overijssel I heeft in 2021 een negatief resultaat behaald van € 0,7 miljoen. Het eigen vermogen van Innovatiefonds Overijssel I bedraagt ultimo 2021 € 14,6 miljoen.  Voor het verschil tussen het eigen vermogen en het totale door de provincie gestorte vermogen (€ 19,0 miljoen) houden wij een voorziening aan van € 4,4 miljoen (voorziening Innovatiefonds I). 

Innovatiefonds Overijssel II (voorheen werkfonds van Houdstermaatschappij Fondsen Overijssel - HFO)
Innovatiefonds Overijssel II heeft in 2021 een positief resultaat behaald van € 0,1 miljoen. Het eigen vermogen van Innovatiefonds Overijssel II B.V. bedraagt ultimo 2021 € 1,3 miljoen. Voor het verschil tussen het eigen vermogen en het totale door de provincie gestorte vermogen (€ 3,8 miljoen) houden wij een voorziening aan van € 2,5 miljoen (voorziening Innovatiefonds II).

Regionaal Bedrijventerrein Twente (RBT)
De grondexploitatie is met peildatum 1 januari 2022 geactualiseerd. Het verwachte resultaat van de grondexploitatie komt nu uit op een positief resultaat op einddatum 31 december 2025 van € 7,7 miljoen. Ter vergelijking: een jaar eerder werd nog uitgegaan van een tekort van € 5,5 miljoen per 31 december 2028. Een significante verbetering en ook de vooruitzichten voor de uitgifte in de komende jaren zijn goed. De  laatste kavel wordt naar verwachting in 2024 uitgegeven. Ons aandeel (23%) in het eerdere tekort op deze grondexploitatie - zijnde € 1,1 miljoen - was afgedekt in de voorziening Resultaten gebiedsexploitaties. Deze verliesvoorziening kan per 31 december 2021 vrijvallen in het resultaat. In de toetsing van het provinciale weerstandsvermogen kan de reservering ook vrijvallen per 31 december 2021.

Technology Base
De jaarrekening 2021 van Technology Base gaat uit van een grondexploitatie van € 18,2 miljoen negatief (netto contante waarde) per 1 januari 2022. Ons aandeel (50%) in het tekort op deze grondexploitatie - zijnde € 9,1 miljoen - is afgedekt in de voorziening Resultaten gebiedsexploitaties. De vordering van Technology Base op de deelnemers in de gemeenschappelijke regeling, bedraagt in totaal ca. € 20,7 miljoen. Ons provinciaal aandeel in deze vordering bedraagt € 10,35 miljoen. In de toetsing van het provinciale weerstandsvermogen houden wij rekening met een kans van 50% op een negatiever resultaat dan begroot voor de grondexploitatie (impact € 4,0 miljoen) en luchthavenexploitatie (impact € 0,91 miljoen).