4.3.1 Stimuleren fietsgebruik

Inhoud

1. In 2021 hebben we samen met gemeenten, Rijk, Fietsersbond, onderwijsinstellingen en Stichting 365 dagen fietsen uitvoering gegeven aan fietsstimulering in Overijssel. Dit doen we aan de hand van de drie pijlers: infrastructuur, gedrag en techniek.
   
   Gedragsbeïnvloeding
   Op de N340 zijn infrastructurele maatregelen gekoppeld aan maatregelen die het gedrag beïnvloeden. Er zijn deelfietsen beschikbaar gesteld aan inwoners en werknemers. Het doel van deze actie was het bieden van een reisalternatief tijdens de drieweekse afsluiting in augustus. We zien een blijvend effect, want ook na de wegafsluiting is gebruik gemaakt van de deelfietsen.
   
   De werkgeversaanpak heeft zich in 2021 met fietsstimulering gericht op probeeracties rondom e-bike en speed pedelec gebruik, in relatie tot het woon-werkverkeer rondom de steden Zwolle en Enschede. 25% van de deelnemers heeft hierna aangegeven vaker op de fiets naar het werk te gaan. Ook zijn werkgevers in de provincie Overijssel geïnformeerd over de fiscale mogelijkheden rondom de inzet van de fiets in het woon-werkverkeer.
   
   In Twente helpt de “aanjager fietsstimulering” gemeenten om gedragsinterventies te koppelen aan infrastructurele maatregelen.
   
   In 2021 zijn er fietsstimuleringsprojecten uitgevoerd op scholen  gericht op gedragsbeïnvloeding en verkeersveiligheid.  Leerlingen denken zelf actief mee over de fietsstimulering en de verkeersveiligheid in de omgeving rondom hun school. Het gaat onder andere om concrete acties in de schoolomgeving of met behulp van een app en VR brillen interactieve virtuele verkeerslessen volgen.
   
   Voor de oudere fietser is het project Doortrappen in Overijssel doorontwikkeld. Er zijn doortraproutes in de gemeenten Raalte, Rijssen-Holten en Oldenzaal van 25km per route om senioren te stimuleren te blijven fietsen over infrastructuur die senior-proof is.  Coaches van de Fietsersbond begeleiden de activiteiten voor de senior fietsers.
   
   Techniek
   Overijssel is lead partner in het project Bicycle and ITS (fiets en slimme technieken). Hier worden meer dan 30 pilots in 5 landen uitgevoerd met als doel het fietsen te stimuleren door het veiliger en comfortabeler te maken met behulp van slimme technieken. Toepassingen in Overijssel vinden o.a. plaats in Zwolle waar fietskoeriers voorrang krijgen bij verkeerslichten en dynamische verlichting is toegepast in het buitengebied. In Hengelo wordt de fietsketting toegepast, waar fietsers als ze in groepen fietsen voorrang krijgen bij het verkeerslicht. Met het BITS project lopen we wereldwijd voorop als het gaat om slimme toepassingen voor de fiets.
   
   
2. In 2021 zijn op verschillende trajecten verbeteringen aangebracht:
   Zwolle – Hardenberg, Zwolle – Staphorst – Meppel, Zwolle – Nijverdal. Gemeente Raalte en Deventer hebben een verkenning uitgevoerd naar de kanaalroute tussen Deventer en Raalte. In Twente is gewerkt aan de fietsverbindingen tussen Haaksbergen en Enschede en Vriezenveen en Vroomshoop.
   De gemeenten Enschede, Borne en Almelo hebben onderdelen van de F35 gerealiseerd en/of verbeterd. Er zijn bestuurlijke afspraken gemaakt over het vervolg van het traject Enschede – Oldenzaal (zie 4.6.9). 
   
   
3. Via het Jaarverslag 2020 zijn uw Staten geïnformeerd over het in gezamenlijkheid met partners opgestelde Toekomstbeeld Knooppunten. Dit jaar is gewerkt aan een concrete visie op hubs, inclusief een routekaart voor de implementatie daarvan. Parallel is met diverse partijen/partners binnen Overijssel gesproken over concrete plannen op locaties om tot de ontwikkeling van hubs te komen. In 2022 zal dit binnen de kaders van de visie worden voortgezet en geïntensiveerd waarbij nadrukkelijker ook de vraag naar benodigde menskracht en financiering op dit thema aan bod zal komen. Dat zal ook in de provinciale begroting voor de komende jaren een plek moeten gaan krijgen.

Financiën

Op deze prestatie zijn de geraamde lasten van € 11,5 miljoen voor € 2,2 miljoen niet gerealiseerd en zijn de baten nagenoeg gerealiseerd zoals begroot (€ 0,5 miljoen). De gerealiseerde baat is een incidentele baat van het Rijk Specifieke uitkering (SPUK) snelfietsroutes 2020-2022.
De belangrijkste verklaringen van de onderbesteding van per saldo € 2,2 miljoen zijn:

Uitvoeringsprogramma mobiliteit UVP 2021
Op prestatie 4.3.1 Stimuleren fietsgebruik is € 6,4 miljoen beschikbaar gesteld voor de uitvoering van het UVP 2021 welke is gerealiseerd. Er is echter een onderbesteding ontstaan van € 1,3 miljoen. Van de onderbesteding is € 1,0 miljoen veroorzaakt doordat de lastneming van subsidies met ingang van het boekjaar 2021 is gewijzigd. Meerjarig verleende subsidies moeten nu aan de volledige meerjarige uitvoeringsperiode van gesubsidieerde projecten worden toegerekend in plaats van het jaar waarin de subsidie is beschikt. Dit is een administratieve onderbesteding, de middelen zijn niet meer beschikbaar. 
Daarnaast is er € 0,3 mln. vrijval ontstaan als gevolg van lagere subsidievaststellingen uit eerdere jaren.

Resultaatbestemmingen:

Uitvoeringsprogramma mobiliteit UVP 2020
Zoals bij het Statenvoorstel voor de Herprioritering nr. 2020/1102400 is opgenomen stellen wij u voor middels resultaatbestemming de vrijval ontstaan als gevolg van lagere subsidievaststellingen uit eerdere jaren meerjarig beschikbaar te houden voor toekomstige uitvoeringsprogramma’s Mobiliteit en € 0,3 miljoen door te schuiven naar 2023 op prestatie 4.3.1 Stimuleren fietsgebruik.

Lastneming meerjarige verleende subsidies
Wij stellen u voor middels resultaatbestemming € 1,0 miljoen door te schuiven voor dekking van de lasten van meerjarig verleende subsidies. Waarvan € 0,9 miljoen naar de begroting 2022 en € 0,1 miljoen naar de jaarschijf 2023.

GS begrotingswijziging:

Uitvoering Koers Fiets:
Op deze prestatie is € 4,5 miljoen beschikbaar gesteld voor uitvoering van het koersdocument Fiets. In totaal gaat het om een onderbesteding van € 0,9 miljoen die wij in komende jaren willen inzetten voor realisatie van Koers Fiets. Voor het hele bedrag geldt dat dit wordt gedekt uit de Reserve uitvoering Kwaliteit van Overijssel.

Op basis van de spelregels van de Reserve uitvoering Kwaliteit van Overijssel hebben wij besloten € 0,88 miljoen te onttrekken aan de Reserve uitvoering Kwaliteit van Overijssel en toe te voegen aan de jaarschijf 2022 van prestatie 4.3.1 van de begroting 2021.