Duurzaamheidsparagraaf

Dit jaar is er voor het eerst een paragraaf duurzaamheid opgenomen in het jaarverslag van de provincie Overijssel. Deze paragraaf heeft als doel inzicht te bieden in onze ambities op het gebied van duurzaamheid in bedrijfsvoering. We richten ons specifiek op onze bedrijfsvoeringstaken en laten zo zien waar de provincie Overijssel als organisatie bijdraagt aan verduurzaming. 

Vooralsnog is de paragraaf duurzaamheid geen verplicht onderdeel in het jaarverslag. Er zijn op dit gebied al wel ontwikkelingen in Europees verband, zoals de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Hoewel decentrale overheden zich daar momenteel nog niet aan moeten houden, is een stap richting transparantie en verantwoording op het gebied van duurzaamheid logisch. Deze paragraaf zal de komende jaren worden doorontwikkeld om meer inzicht te geven in de duurzaamheidsdoelen en –activiteiten van de provincie Overijssel als organisatie. 

Naast duurzaamheid binnen de organisatie beïnvloedt de provincie Overijssel via beleidsvoering ook de duurzaamheid van de gehele provincie. Deze paragraaf beperkt zich tot een korte uiteenzetting van onze beleidsinstrumenten op het gebied van duurzaamheid, gevolgd door een inkijk in de duurzaamheid van de provincie Overijssel als organisatie aan de hand van woon-werkverkeer en gas- en elektriciteitsverbruik. 

Duurzaamheid in beleid  

De provincie Overijssel heeft verschillende doelstellingen op het gebied van duurzaamheid. Deze nemen we mee in ons beleid.  

Brede Welvaart: Jaarlijks voeren we een brede welvaartsmonitoring uit (Wonen en brede welvaart | KennisHub Overijssel). Hiervoor nemen we als uitgangspunt de indicatoren van de Regionale Monitor Brede Welvaart (RMBW) van het CBS. Onderdeel van deze monitoring ziet ook op duurzaamheid in brede zin, zoals kwaliteit van de leefomgeving en levensgenot. 

Rad van de leefomgeving: Voor beleidsvisies en programma’s gebruiken we binnen de provincie het Rad van de Leefomgeving. Hierin staan de kernthema’s van de provincie centraal: sociale kwaliteit, gezondheid, duurzaamheid, ruimtelijke kwaliteit en economische kwaliteit. Hiermee hebben we altijd een ‘nulmeting’ waarmee we op een eenduidige manier de effecten van nieuw beleid in beeld kunnen brengen.  

Duurzaam inkopen: Wij streven ernaar om via de provinciale inkoop duurzaamheid een vaste plek te geven in aanbestedingsprocessen. Randvoorwaarde hiervoor is meer centrale regie en coördinatie op inkoop. Daarnaast is een eerste verkenning rond categoriemanagement afgerond (practice what you preach). Om dit komend jaar mogelijk te maken is er meer coördinatie op de inkoopfunctie gezet. 

NEO: We helpen projecten voor hernieuwbare energie en energiebesparing te realiseren met het programma Nieuwe Energie Overijssel 2017 - 2023 (2.3.1). Samen met partners maken we plannen voor een meer duurzame energievoorziening met als einddoel CO2-neutraal in 2050. Dit doen we door Regionale Energiestrategieën (RES-en) voor 2030 op te stellen voor Twente en West-Overijssel. De uitvoering van de RES-en integreren we in het lopende programma Nieuwe Energie Overijssel. 

Duurzaamheid in de provinciale organisatie 

Waar het gaat om rapporteren op de provinciale organisatie wordt er in deze paragraaf een aantal indicatoren toegelicht. Dit beperkt zich tot de onderwerpen  woon-werkverkeer en het gas- en elektriciteitsverbruik van het Provinciehuis en de steunpunten. Voor deze onderwerpen zijn de kengetallen reeds beschikbaar en is rapporteren hierover op dit moment eenvoudig. De komende jaren zal, bij uitbreiding van deze paragraaf, het aantal onderwerpen en indicatoren worden uitgebreid. 

Onderstaande grafieken tonen het percentage medewerkers dat met het OV reist en de bezetting en reiskosten per jaar. Het percentage medewerkers dat met het openbaar vervoer naar kantoor reist is in de afgelopen jaren sterk gestegen. De coronapandemie en bijkomende lockdowns hebben ongetwijfeld invloed gehad op de cijfers; de twee dalingen in 2021 en begin 2022 (evenals de korte piek in 2021) vallen samen met (harde) lockdowns dan wel versoepelingen. Gelet op de eerste ‘normale’ maanden na de pandemie lag het percentage medewerkers dat met het OV reisde op ongeveer 10%. Dat was eind 2024 gestegen naar meer dan 25%. Het aantal gereisde kilometers met het OV is meegestegen, van ongeveer 5.000 km vlak na de versoepelingen in 2022 naar ongeveer 13.000 km eind 2024. Het percentage medewerkers dat in 2024 met het OV reist is ook gestegen ten opzichte van 2023. 

Omdat de reisbewegingen met de auto, fiets of lopend op een andere manier worden geregistreerd, hebben we vooralsnog geen volledig beeld van de duurzaamheid van ons woon-werkverkeer. De stijgingen in het aantal gereisde kilometers met het OV én het percentage medewerkers dat met het OV reist zijn echter positieve signalen dat ons woon-werkverkeer steeds duurzamer wordt. 

Onderstaande grafieken tonen het totale gas- en elektriciteitsverbruik van het provinciehuis en de steunpunten. Het gasverbruik wordt gemeten in M3 gas. Het elektriciteitsverbruik wordt gemeten in kWh. Het totale gasverbruik is de afgelopen 10 jaar sterk gedaald. De voornaamste reden hiervoor is de aanleg van een waterpompinstallatie in het provinciehuis in 2022 en 2023. Dit is in lijn met het doel van de provincie Overijssel om het provinciehuis in 2023 volledig gasvrij te maken. In 2024 is het gasverbruik voor het provinciehuis voor het eerst teruggelopen naar nul. Het gasverbruik voor de steunpunten is in 2024 licht gedaald ten opzichte van 2023. Het elektriciteitsverbruik is in 2024 gelijk gebleven aan 2023.