Investeringen

In het kader van onze provinciale opgaven houden wij de provinciale infrastructuur en gebouwen (zie paragraaf kapitaalgoederen) en onze ICT voorzieningen (zie paragraaf bedrijfsvoering) in stand door tijdig vervangingsinvesteringen uit te voeren en eventueel nieuwe investeringen te doen. Hiervoor stellen Provinciale Staten de investeringskredieten vast. De bijbehorende kapitaallasten verwerken wij in deze Begroting conform de uitgangspunten in de financiële verordening, waaronder de daarin opgenomen afschrijvingstermijnen.

Beheerplan Infrastructurele Kapitaalgoederen (BIK)
Eens per vier jaar wordt aan Provinciale Staten een Beheerplan Infrastructurele Kapitaalgoederen (BIK) aangeboden. Hierin stelt u de kaders vast, zowel beleidsmatig (welke kwaliteit te leveren) als financieel (hoeveel mag het kosten), voor het beheer en onderhoud en de vervanging van de infrastructurele kapitaalgoederen: wegen, kunstwerken en vaarwegen. Het BIK 2024-2027 is op 25 januari 2023 vastgesteld door Provinciale Staten. Voor het beheer en onderhoud verwijzen we naar de paragraaf Kapitaalgoederen. 

Reserve Dekking Kapitaallasten Activa
Op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) moeten investeringen in provinciale infrastructuur (investeringen met maatschappelijk nut) geactiveerd en afgeschreven worden. Dit geldt voor zowel vervangings- als uitbreidingsinvesteringen. Provinciale Staten hebben besloten de bestemmingsreserve Reserve dekking kapitaallasten activa (RDKA) in te stellen voor dekking van de kapitaallasten (afschrijvingskosten) van de vervangingsinvesteringen (uitzonderingen zoals de vervanging van de Zwartewaterbrug daargelaten). 

Op het moment van investeren reserveren wij een bedrag ter hoogte van de investering in de RDKA. Voor investeringen die via deze reserve lopen, wordt zodoende vooraf de volledige dekking van toekomstige kapitaallasten geregeld.

Uitbreidingsinvesteringen in eigen infrastructuur
Bij de Perspectiefnota 2022 heeft Provinciale Staten de uitgangspunten voor investeringen in provinciale infrastructuur vastgesteld. In de kern betekenen de uitgangspunten dat alle vervangingsinvesteringen (met een maatschappelijk nut) en lopende investeringen via de RDKA blijven lopen. Voor uitbreidingsinvesteringen (nieuwe eigen infrastructuur) hanteren we de ‘directe afschrijvingsmethodiek’. De afschrijvingskosten komen na afronding van het project ten laste van de meerjarige structurele begroting. Er vindt vooraf geen storting in de reserve RDKA plaats om de kosten te dekken en  er vindt dus ook geen onttrekking aan de reserve plaats.

Uiteraard worden deze afschrijvingskosten meegenomen in de  begroting van het meerjarige budgettaire perspectief. In het budgettair perspectief willen we zicht houden op de structurele lasten die gepaard zullen gaan met toekomstige, geplande investeringen. Daarom nemen we bij nieuwe investeringen waarvan de afronding (en dus de structurele afschrijvingslasten) buiten de vierjarige scope van het budgettair perspectief liggen, een structurele reservering op in het laatste jaar van het budgettair perspectief. Daartegenover ramen we een incidentele vrijval zolang de afschrijving niet loopt. Zo kan op een realistisch structureel saldo worden gestuurd.

In deze paragraaf geven wij een totaaloverzicht van de investeringen in de materiële vaste activa en de wijze waarop wij de bijbehorende kapitaallasten verwerken in onze begroting. Wij investeren in provinciale infrastructuur, provinciaal vastgoed en ICT.

Investeringen
Investering	Dekkingssystematiek
Provinciale infrastructuur
Vervangingsinvesteringen	Via de bestemmingsreserve Dekking Kapitaallasten Activa
Uitbreidingsinvesteringen (gealloceerd voor Perspectiefnota 2022)	Via de bestemmingsreserve Dekking Kapitaallasten Activa
UItbreidingsinvesteringen (vanaf Perspectiefnota 2022)	Direct ten laste van meerjarenbegroting
(Vervangings)investeringen in economisch nut	Direct ten laste van meerjarenbegroting
Provinciale gebouwen	Direct ten laste van meerjarenbegroting

Ten aanzien van provinciale infrastructuur is er sprake van twee type investeringen: uitbreidingsinvesteringen en vervangingsinvesteringen 

Uitbreidingsinvesteringen
Uitbreidingsinvesteringen vergroten de omvang van onze infrastructuur. De kapitaallasten van deze uitbreidingsinvesteringen worden sinds de perspectiefnota 2022 direct ten laste gebracht van de meerjarenbegroting. Dat is hierboven toegelicht.

Vervangingsinvesteringen (activa met economisch nut)
We plegen voor onze  taken als (vaar)wegbeheerder investeringen in activa met een economisch nut. Dit zijn materiële bezittingen die een economische waarde vertegenwoordigen. De vervanging van zoutstrooiers op einde levensduur is hier een voorbeeld van.

Vervangingsinvesteringen (activa met maatschappelijk nut)
Daarnaast worden er ook investeringen gedaan in activa die niet zozeer een economische waarde, maar wel een maatschappelijke waarde vertegenwoordigen. Dit betreft (vervangings)investeringen in onze infrastructuur. We voeren de vervangingsinvesteringen uit conform het Bebeerplan Infrastructurele Kapitaalgoederen (BIK). We werken aan de voltooiing van het BIK 2020-2023 en we zijn gestart met de uitvoering van het BIK 2024-2027. Daartoe is het nodig om bestaande investeringskredieten te verhogen of nieuwe investeringskredieten beschikbaar te stellen. De dekking hiervoor is al in eerdere besluitvorming opgebouwd in de RDKA.

Vanaf 2024 storten we daarmee jaarlijks circa € 16,5 miljoen in de RDKA en wordt bij deze begroting  geïndexeerd met de geharmoniseerde consumptie-index (HICP). Daarmee kan de komende BIK periode (2024-2027) in totaal € 67,2 miljoen aan vervangingsinvesteringen worden gepleegd (op basis van het prijspeil 2025). De timing van deze investeringen is niet gelijk verdeeld over de komende vier jaar en is afhankelijk van verschillende factoren. Van de € 67,2 miljoen is reeds € 46,6 miljoen beschikbaar gesteld via eerdere statenbesluiten.  Bij deze begroting stellen we voor om € 6,5 miljoen uit het BIK beschikbaar te stellen voor de voorbereiding van de vervangingsopgave van de oeverconstructies van het Kanaal Almelo de Haandrik.  Daarna resteert er nog € 14 miljoen in het BIK om als krediet aan investeringsprojecten toe te wijzen. Dit zal bij toekomstige besluitvorming aan u worden voorgelegd.

Aanpak vervanging oerverconstructies Kanaal Almelo de Haandrik
Het reguliere tempo binnen de geprogrammeerde vervanging en de daarvoor gereserveerde middelen zijn niet toereikend om veilig gebruik van het Kanaal Almelo – De Haandrik voor een langere periode te kunnen garanderen. Het is daarom belangrijk om in een hoger tempo, meer constructies aan te pakken, om verlies van de functie te voorkomen, risico’s te mitigeren en de kans op gevaarlijke situaties uit te sluiten. Op dit moment is duidelijk dat de beschikbare middelen uit het Beheerplan Infrastructurele Kapitaalgoederen niet toereikend zijn om dit op te vangen. In het voorjaar van 2025 verwachten we ten tijde van de Perspectiefnota 2026 u een toekomstvisie aan te kunnen bieden voor de functie van het kanaal. Mede op basis daarvan kunnen we het verdere vervolg van de vervangingsopgave vaststellen. Daarnaast zullen we op dat moment het BIK in het geheel herijken. 

Begrotingswijzigingsvoorstel
Bij deze begroting stellen wij voor om in verband met indexactie de reeds beschikbaar gestelde investeringskredieten voor de vervanging van kunstwerken in 2025 te verhogen met € 137.000. In de navolgende tabel is dit gespecificeerd.
Daarnaast stellen wij voor om een krediet van € 6,5 miljoen beschikbaar te stellen om  de aanpak van oeverconstructies langs Kanaal Almelo - de Haandrik te kunnen voorbereiden. Deze middelen worden gedekt uit de reeds beschikbare middelen in het BIK 2024-2027. In de tabel "financieel totaaloverzicht investeringen" hieronder, zijn deze bedragen al verwerkt.

		Bedragen x € 1000
Bijstelling investeringskredieten		Begroting 2025	2025-2027
Kunstwerken machineveiligheid (indexering)		67
Vervanging kunstwerken (indexering)		70
		137
Aanpak vervanging oeverconstructies Kanaal Almelo de Haandrik		6.500
Pro memorie: de komende jaren nog beschikbaar te stellen voor de uitvoering van het BIK 2024-2027 ( € 67,2 mln. -/- € 46,6 mln. -/- 0,137 -/- 6,5 mln.)			13.963

(Vervangings)investeringen
Zoals beschreven in de paragraaf kapitaalgoederen hebben we een meerjarig onderhoudsplan en vervangingsplan (MJOP) voor zowel het provinciehuis als de overige provinciale gebouwen. De renovatie van het provinciehuis is eind 2024 gestart. Er is een groot aantal (vervangings)investeringen gepland in het kader van het tijd,- omgevings en plaatsbewust werken (TOP). De kantoorruimten worden in fasen en per etage verbouwd en functioneler ingedeeld, meubilair wordt gerefurbished en vloerbedekking wordt waar nodig vervangen. In het bestuurscentrum worden fractiekamers verbouwd en het meubilair in de Statenzaal wordt vervangen.  Ook de Audio Visuele middelen worden in 2025 vervangen bij het bestuurscentrum. Zowel de kantooromgeving als het bestuurscentrum krijgen door deze aanpassingen een andere uitstraling. De verwachting is dat de verbouwing van het provinciehuis in 2026 wordt afgerond. 

Verduurzaming provinciehuis
In 2025 worden verdere stappen gezet in de verduurzaming van het provinciehuis. Zo wordt de bestaande verlichting vervangen door LED-verlichting, worden slimme stopcontacten geïnstalleerd en nemen we maatregelen om regenwater op te vangen. Een deel van de werkzaamheden loopt gelijk op met de verbouwing van het provinciehuis.  De investeringen worden voor een groot deel terugverdiend doordat ons energieverbruik wordt gereduceerd en doordat wij steeds meer energie (elektriciteit) zelf opwekken. 

Steunpunten
De steunpunten worden conform ons TOP-werken concept verbouwd en verduurzaamd (o.a. gasloos). Ook dit loopt mee met de planning van de verbouwing van het provinciehuis.

Onderstaand geven wij een totaaloverzicht van de reeds toegekende, lopende investeringen.

	Investeringsprojecten (water)wegen en kunstwerken	Prestatie	Bijdrage provincie	Bijdrage derden	Totaal budget	Realisatie	Begroting	Begroting	Meerjarenraming
	x € 1.000					2017 t/m 2023	2024	2025	2026	2027	2028
1.	Uitbreidingsinvesteringen (voor Pnota 2022)
	N307	4.6.6	17.545	-6.770	24.315	17.240	305	-	-	-	-
	N348 fase 1 en 2	4.6.9	11.265	-2.704	13.969	11.265	-	-	-	-	-
	N35 Knooppunt Raalte	4.6.13	22.842	-5	22.847	2.292	4.644	4.135	16.066	-4.295	-
	N340 Vechtdalverbinding	4.6.7	131.669	-5.466	137.135	130.869	800	-	-	-	-
	N343 Rondweg Weerselo	4.6.9	11.355	-1.500	12.855	3.099	2.436	804	4.432	584	-
	N315-N768 Danspaleis (N18)	4.6.9	1.661	-	1.661	654	1.007	-	-	-	-
	N737 Aanleg faunapassage	4.6.9	1.746	-	1.746	220	1.526	-	-	-	-
	N351 Kuinre - Grens Flevoland verbreding	4.6.9	1.335	-	1.335	1.427	-92	-	-	-	-
	Provinciale fietspaden	4.3.1	1.880	-	1.880	158	1.722	-	-	-	-
	Overige lopende investeringen in afronding	4.6.9	2.267	-89	2.356	1.040	1.227	-	-	-	-
	Totaal lopende investeringen		203.565	-16.534	220.099	168.264	13.575	4.939	20.498	-3.711	-
2.	Vervanginvesteringen maatschappelijk nut*
	Kunstwerken (BIK)	4.7.3	38.561	-	38.561	7.758	13.989	16.814	-	-	-
	Waterwegen (Kanaal Almelo de Haandrik) (BIK)	4.7.6	20.548	-9	20.557	3.362	8.186	3.000	3.000	3.000	-
	Wegen (BIK)	4.7.3	46.558	-499	47.057	13.221	23.254	4.868	4.405	405	405
	DRIS	4.2.3	8.900	-2.209	11.109	2.661	6.240	-	-	-	-
	Totaal vervangingsinvesteringen maatschappelijk nut		114.567	-2.717	117.284	27.002	51.669	24.682	7.405	3.405	405
3.	Vervangingsinvesteringen met economisch nut
	Ploegen rijbaan en fietspad	4.7.1	542	-	542	110	84	87	87	87	87
	Zoutstrooiers rijbaan en fietspad	4.7.1	2.023	-1	2.024	646	269	277	277	277	277
	Pattrouilleboot De Buffel	4.7.1	807	-363	1.170	7	800	-	-	-	-
	Totaal Vervangingsinvesteringen economisch nut		3.372	-364	3.736	763	1.153	364	364	364	364
4.	Uitbreidingsinvesteringen (na Pnota 2022)
	10 faunaknelpunten	4.6.9	3.500	-	3.500	257	3.243	-	-	-	-
	Bediencentrale bruggen	4.6.9	1.900	-	1.900	73	1.827	-	-	-	-
	Nieuwe provinciale fietspaden	4.3.1	1.128	-	1.128	60	1.068	-	-	-	-
	Vervanging Zwartewaterbrug	4.7.5	1.200	-	1.200	469	731	-	-	-	-
	Vloedbeltverbinding	4.6.12	65.300	-11.650	76.950	599	2.776	2.625	23.850	35.450	-
	Totaal nieuwe investeringen		73.028	-11.650	84.678	1.458	9.645	2.625	23.850	35.450	-
	Totaal investeringsprojecten (water)wegen en kunstwerken		394.532	-31.265	425.797	197.487	76.042	32.610	52.117	35.508	769
5.	Provinciale gebouwen
	Provinciehuis	10.0	26.121	-	26.121	6.284	16.728	698	1.057	1.301	53
	Overige gebouwen	10.0	5.599	-	5.599	1.896	1.175	1.074	296	574	583
	Totaal provinciale gebouwen		31.720	-	31.720	8.180	17.903	1.772	1.353	1.875	636
	Totaal investeringen		426.252	-31.265	457.517	205.667	93.945	34.382	53.470	37.383	1.405
*	Dit is exclusief de nog toe te kennen middelen van: € 137 indexering kunstwerken, € 6.500 voorbereidingsbudget oeverconstructies KadH en de overige nog toe te wijzen
	€ 14 miljoen uit het BIK 2024-2027.