Investeringen

In het kader van onze provinciale opgaven houden wij de provinciale infrastructuur en gebouwen (zie paragraaf kapitaalgoederen) en onze ICT voorzieningen (zie paragraaf bedrijfsvoering) in stand door tijdig vervangingsinvesteringen uit te voeren en eventueel nieuwe investeringen te doen. Hiervoor stellen Provinciale Staten de investeringskredieten vast. De bijbehorende kapitaallasten verwerken wij in deze Begroting conform de uitgangspunten in de financiële verordening, waaronder de daarin opgenomen afschrijvingstermijnen.

Beheerplan Infrastructurele Kapitaalgoederen (BIK)
Eens per vier jaar wordt aan Provinciale Staten een Beheerplan Infrastructurele Kapitaalgoederen (BIK) aangeboden. Hierin stelt u de kaders vast, zowel beleidsmatig (welke kwaliteit te leveren) als financieel (hoeveel mag het kosten), voor het beheer en onderhoud en de vervanging van de infrastructurele kapitaalgoederen: wegen, kunstwerken en vaarwegen. Het BIK 2024-2027 is op 25 januari 2023 vastgesteld door Provinciale Staten. Voor het beheer en onderhoud verwijzen we naar de paragraaf Kapitaalgoederen. 

Reserve Dekking Kapitaallasten Activa
Op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) moeten investeringen in provinciale infrastructuur (investeringen met maatschappelijk nut) geactiveerd en afgeschreven worden. Dit geldt voor zowel vervangings- als uitbreidingsinvesteringen. Provinciale Staten hebben besloten de bestemmingsreserve Reserve dekking kapitaallasten activa (RDKA) in te stellen voor dekking van de kapitaallasten (afschrijvingslasten) van de vervangingsinvesteringen (uitzonderingen zoals de vervanging van de Zwartewaterbrug daargelaten). 

Op het moment van investeren reserveren wij een bedrag ter hoogte van de investering in de RDKA. Daarmee dekken we de structurele kapitaallasten. Voor investeringen die via deze reserve lopen, wordt dus vooraf de volledige dekking van toekomstige kapitaallasten geregeld.

Uitbreidingsinvesteringen in eigen infrastructuur
Bij de Perspectiefnota 2022 heeft Provinciale Staten de uitgangspunten voor investeringen in provinciale infrastructuur vastgesteld. In de kern betekenen de uitgangspunten dat alle vervangingsinvesteringen (met een maatschappelijk nut) en lopende investeringen via de RDKA blijven lopen. Voor uitbreidingsinvesteringen (nieuwe eigen infrastructuur) hanteren we de ‘directe afschrijvingsmethodiek’. De afschrijvingslasten komen na afronding van het project ten laste van de meerjarige structurele begroting. Er vindt vooraf geen storting in de reserve RDKA plaats om de kosten te dekken en  er vindt dus ook geen onttrekking aan de reserve plaats.

Uiteraard worden deze afschrijvingslasten meegenomen in de  begroting van het meerjarige budgettaire perspectief. In het budgettair perspectief willen we zicht houden op de structurele lasten die gepaard zullen gaan met toekomstige, geplande investeringen. Daarom nemen we bij nieuwe investeringen waarvan de afronding (en dus de structurele afschrijvingslasten) buiten de vierjarige scope van het budgettair perspectief liggen, een structurele reservering op in het laatste jaar van het budgettair perspectief. Daartegenover ramen we een incidentele vrijval zolang de afschrijving niet loopt. Zo kan op een realistisch structureel saldo worden gestuurd.

In deze paragraaf geven wij een totaaloverzicht van de investeringen in de materiële vaste activa en de wijze waarop wij de bijbehorende kapitaallasten verwerken in onze begroting. Wij investeren in provinciale infrastructuur, provinciaal vastgoed en ICT.

Ten aanzien van provinciale infrastructuur is er sprake van twee type investeringen: uitbreidingsinvesteringen en vervangingsinvesteringen .

Uitbreidingsinvesteringen
Uitbreidingsinvesteringen vergroten de omvang van onze infrastructuur. De kapitaallasten van deze uitbreidingsinvesteringen worden sinds de perspectiefnota 2022 direct ten laste gebracht van de meerjarenbegroting. Dat is hierboven toegelicht.

Vervangingsinvesteringen (activa met economisch nut)
We plegen voor onze  taken als (vaar)wegbeheerder investeringen in activa met een economisch nut. Dit zijn materiële bezittingen die een economische waarde vertegenwoordigen. De vervanging van zoutstrooiers op einde levensduur is hier een voorbeeld van.

Vervangingsinvesteringen (activa met maatschappelijk nut)
Daarnaast worden er ook investeringen gedaan in activa die niet zozeer een economische waarde, maar wel een maatschappelijke waarde vertegenwoordigen. Dit betreft (vervangings-)investeringen in onze infrastructuur. We voeren de vervangingsinvesteringen uit conform het Beheerplan Infrastructurele Kapitaalgoederen (BIK). We werken aan de voltooiing van het BIK 2020-2023 en de uitvoering van het BIK 2024-2027. Daartoe is het nodig om bestaande investeringskredieten te verhogen of nieuwe investeringskredieten beschikbaar te stellen. De dekking hiervoor is al in eerdere besluitvorming opgebouwd in de RDKA.

Vanaf 2024 storten we jaarlijks circa € 16,8 miljoen in de RDKA.  Dit wordt bij de begroting  geïndexeerd met de geharmoniseerde consumptie-index (HICP). Daarmee kan de komende BIK periode (2024-2027) in totaal € 67 miljoen aan vervangingsinvesteringen worden gepleegd (op basis van het prijspeil 2026). De timing van deze investeringen is niet gelijk verdeeld over de komende vier jaren en is afhankelijk van verschillende factoren. Van de € 67 miljoen is reeds € 53,2 miljoen beschikbaar gesteld via eerdere statenbesluiten. 

Bij deze begroting stellen we voor om het investeringskrediet voor de vervanging van de kades Ossenzijl en Zwartsluis uit het BIK met € 4 miljoen te verhogen voor jaarschijf 2027.  Daarna resteert er nog € 9,8 miljoen in het BIK om als krediet aan investeringsprojecten toe te wijzen. Dit zal bij toekomstige besluitvorming aan u worden voorgelegd.

Deze middelen worden gedekt uit de reeds beschikbare middelen in het BIK 2024-2027. In de tabel "financieel totaaloverzicht investeringen" hieronder, zijn deze bedragen al verwerkt. 

Renovatie provinciehuis en steunpunten
Eind 2024 is gestart met de renovatie van het provinciehuis. Deze renovatie richt zich op een toekomstbestendige inrichting van de werkgebieden en het bestuurscentrum, en wordt fasegewijs per verdieping uitgevoerd. Naar verwachting kunnen wij in 2026 de laatste projectfasen afronden. Voor dat jaar staan nog drie belangrijke onderdelen op de planning:

1. De herinrichting van het restaurant en vervanging van de keukenapparatuur
2. Aanpassingen aan de steunpunten (gasloos en kantoorinrichting)
3. De herinrichting van de eerste verdieping van het hoofdgebouw

De herinrichting van de eerste verdieping wijkt af van het oorspronkelijke projectplan. Wij willen hier extra capaciteit creëren voor integrale samenwerking aan provinciale opgaven, zodat we beter kunnen inspelen op maatschappelijke vraagstukken. Dit doen we door meer ruimte te maken voor ontmoeting tussen de ambtelijke organisatie en onze maatschappelijke partners. Ons streven is om deze aanpassingen binnen de bestaande projectbegroting te realiseren.

Verduurzaming provinciehuis
Verduurzaming van ons provinciaal vastgoed blijft een belangrijk speerpunt tijdens onze werkzaamheden. Ook in 2026 worden energiebesparende maatregelen genomen zoals de installatie van LED-verlichting en slimme stopcontacten. De investeringen worden voor een groot deel terugverdiend doordat ons energieverbruik wordt gereduceerd en doordat wij steeds meer energie (elektriciteit) zelf opwekken. 

Voorbereiding renovatie dak kasteel Nijenhuis
In 2026 starten we met de aanbesteding voor de renovatie van het dak van kasteel het Nijenhuis. Wij beoordelen in het aanbestedingsproces tevens of de eerder daarvoor beschikbaar gestelde middelen nog toereikend zijn. 

Onderstaand geven wij een totaaloverzicht van de reeds toegekende investeringskredieten en het verwachte bestedingsverloop van de lopende projecten.
Uitgaven op investeringen komen pas op termijn, na afronding van het project,  als afschrijvingskosten  tot uitdrukking in de exploitatiebegroting.