Provinciale heffingen

Wij leggen heffingen op in het kader van de opcenten motorrijtuigenbelasting, leges, precario, grondwateronttrekkingen en de nazorg van stortplaatsen. Het beleidskader daarvoor is opgenomen in de Belastingverordening Overijssel. Daar vindt u ook de vastgestelde tarieven.

Opcenten motorrijtuigenbelasting
We heffen de provinciale opcenten op de Motorrijtuigenbelasting volgens artikel 222 van de Provinciewet. De grondslag voor deze heffing is de Wet Motorrijtuigenbelasting. De opbrengsten uit de opcenten MRB zijn afhankelijk van het opcententarief en de volumes (het aantal voertuigen, de categorie-indeling en het gewicht van de voertuigen).

De opcenten motorrijtuigenbelasting worden geheven over het tarief van de hoofdsom van de motorrijtuigenbelasting. Het is een percentage van de hoofdsom zoals die in 1995 opgelegd zou worden. De basis voor de opcentenheffing verandert dus niet als het tarief voor de hoofdsom wordt verhoogd of verlaagd. De omvang van de hoofdsom is wel afhankelijk van het ledig gewicht van het voertuig (hoe zwaarder, hoe hoger de hoofdsom) en de brandstofsoort (benzine, diesel, LPG). De Belastingdienst int de opcenten voor de provincies.

Opcententarief Motorrijtuigenbelasting
Het Rijk stelt de maximale hoogte van de opcenten vast. Het maximale opcententarief voor 2026 is bepaald op 143,9 (2025: 139,9). In overeenstemming met het coalitieakkoord 2023-2027 is het tarief in 2024 geïndexeerd naar 82,2. Het tarief in 2026 blijft 82,2. Ook in de meerjarenbegroting is de inkomstenraming gebaseerd op een stabiel tarief.

Leges
Leges zijn een heffing voor een door de provincie geleverde administratieve dienst zoals het verstrekken van stukken en het afgeven van vergunningen. U actualiseert tegelijkertijd met het vaststellen van de begroting 2026 de Belastingverordening en de bijbehorende tarieventabel per 1 januari 2026. De tarieven voor 2026 zijn geïndexeerd met 1,5%. 

Precario
Precario is een heffing voor het hebben van voorwerpen in, op of boven provinciale grond of provinciaal water. Overijssel heft vanaf 2010 alleen nog precario van benzinepompinstallaties. De precario heffen we via een belastingaanslag.

Grondwaterheffing
Op basis van de Waterwet (artikel 7.4) zijn Provinciale Staten bevoegd om een heffing in te stellen op het onttrekken van grondwater. De heffingsopbrengst gebruiken we onder andere voor onderzoeken die voor het grondwaterbeheer noodzakelijk zijn en voor de vergoeding van schade. De heffing leggen we op naar de in het heffingsjaar onttrokken hoeveelheid grondwater, gemeten in kubieke meters per jaar.

Nazorgheffing stortplaatsen
De Wet Milieubeheer regelt dat gesloten stortplaatsen geen of zo weinig mogelijk gevolgen voor het milieu hebben (Leemtewet genoemd). De Leemtewet legt de financiële- en bestuurlijke verantwoordelijkheid bij de provincie voor de permanente nazorg van stortplaatsen waar na 1 september 1996 afvalstoffen zijn of worden gestort. Wij moeten erop toezien dat bij gesloten stortplaatsen zodanige maatregelen worden getroffen dat de stortplaatsen geen of een zo klein mogelijk negatief effect hebben op het milieu. Uw Staten kunnen een heffing instellen ter bestrijding van de kosten van de nazorgmaatregelen bij stortplaatsen waar na 1 september 1996 nog afval gestort is of wordt. Wij leggen de heffing, gebaseerd op een besluit van uw Staten van 30 maart 1999, op aan de exploitanten van de stortplaatsen in Overijssel. De hoogte van de heffing is gebaseerd op de berekening van het doelvermogen vanaf het moment dat de nazorg start en op de rendement- en inflatieprognoses.

Hieronder is weergegeven hoe de inkomsten uit de provinciale heffingen zijn opgebouwd. De opcenten op de Motorrijtuigenbelasting beslaan ongeveer 98% van onze inkomsten uit heffingen. 

Motorrijtuigenbelasting
Bij de Begroting 2026 hebben wij de opbrengsten voor 2026 geraamd op € 141,7 miljoen (2025: € 128,7 miljoen). Vanaf 2025 veranderen de belastingregels voor hybride en elektrische voertuigen. De korting op de MRB vervalt in 2025 gedeeltelijk en vanaf 2026 is er alleen nog sprake van een korting van 30% voor elektrische voertuigen. Door deze regels vallen de inkomsten uit de opcenten op de MRB hoger uit.

In de Perspectiefnota hadden we al rekening gehouden met het feit dat we extra inkomsten zouden ontvangen uit de opcenten. De Belastingdienst heeft de afgelopen periode gewerkt aan een verbetering van de ramingen op basis van een nieuw registratiesysteem. Op basis van de meest recente ramingen zouden de inkomsten vanaf 2026 circa € 3 miljoen hoger uitvallen. Deze ramingen zijn echter nog met verschillende onzekerheden omgeven. Zo zijn de ramingen gebaseerd op aantallen in juli, terwijl de schorsingen dan relatief laag zijn. Wij actualiseren de ramingen jaarlijks bij de tweede Monitor op basis van de werkelijke inkomsten. Indien deze werkelijke inkomsten daartoe aanleiding geven, stellen we de begroting voor 2025 en verder bij.

Het Rijk heeft bij de voorjaarsnota 2024 aangekondigd het effect van de korting van 30% te compenseren gedurende de periode dat de korting loopt (tot en met 2029). Hiervoor is een bedrag van € 569 miljoen gereserveerd. Zoals in het Statenvoorstel toegelicht verwachten we circa 7,5% (€ 42 miljoen) van de totaal beschikbare compensatie te ontvangen. Dit effect verwerken we bij de tweede Monitor.

Leges
De leges zijn geïndexeerd met 1,5%. Verder hebben hier geen mutaties plaatsgevonden. 

Precario
Opbrengsten hebben betrekking op ongeveer de helft van de twintig benzinestations die geëxploiteerd worden op grond die in eigendom is van de provincie. De andere stations betalen huurpenningen. Zij zijn daardoor vrijgesteld van precario.

Nazorgheffingen
De nazorgplannen voor de drie Overijsselse stortlocaties zijn in 2016 herzien. Voor de locatie Elhorst Vloedbelt is het vereiste doelvermogen zodanig gewijzigd dat we voorzien dat het doelvermogen niet gerealiseerd zal worden op basis van het geprognosticeerde rendement. Voor de andere twee locaties is de verwachting dat het vereiste doelvermogen gerealiseerd gaat worden. Op basis van het verwachte langjarige fondsrendement en het nu aanwezige vermogen voor de locatie Elhorst Vloedbelt, zou in 2082 een tekort resteren van circa € 5,5 miljoen. Aan Twence (de beheerder) is daarom per 1 januari 2017 een jaarlijkse heffing opgelegd van € 40.000.

In de Belastingverordening Overijssel staat het kwijtscheldingsbeleid als bedoeld in artikel 26 van de Invorderingswet 1990. In artikel 4.4 van deze verordening staat dat wij geen kwijtschelding verlenen bij de invordering van de nazorgheffing stortplaatsen. Verder kennen we geen innings- en kwijtscheldingsbeleid voor de opcenten MRB. De reden hiervan is dat niet wij, maar de Belastingdienst deze belasting int. De provincie heeft geen invloed op de wijze van inning of kwijtschelding.

Hieronder is een vergelijkingstabel opgenomen van de opcenten per provincie.

De volgende tabellen geven de mate van kostendekkendheid van de heffingen weer.