Grondbeleid

Grondbeleid

Dit is hoe wij denken

Terug naar navigatie - Dit is hoe wij denken

Grondbeleid is een middel voor het realiseren van provinciale doelen. In het grondbeleid wordt aangegeven welke grondinstrumenten beschikbaar zijn en hoe die worden toegepast. Ook geeft het grondbeleid randvoorwaarden en spelregels voor de inzet van de grondinstrumenten.

Succesvolle toepassing van het grondbeleid vergt aansluiting bij ons ruimtelijk beleid en actief signaleren van ontwikkelingen en kansen. Op projectniveau wordt het grondbeleid beschreven in grondstrategieën en verwervingsplannen.

Met de toepassing van het grondbeleid verkrijgen wij gebruiksrechten van gronden en opstallen om realisatie van provinciale doelen mogelijk te maken. Het verkrijgen van eigendom is niet altijd nodig. Voorbeelden van andere instrumenten die wij inzetten zijn:

  • de bedrijfsverplaatsingsregeling;
  • particuliere zelfrealisatie als onderdeel van de strategie "interventieladder" voor het verkrijgen van grondgebruik in de circa twintig Natura Netwerk Nederland/ Natura2000 gebieden;
  • (tijdelijk) beheren en ontwikkelen van opstallen;
  • incidenteel langjarig laten beheren van ingerichte natuurgronden.

Als wel gekozen wordt om het eigendom te verkrijgen, spreken we over project, ruil- en restgronden.

  • Projectgronden zijn nodig voor de realisatie van het provinciale doel en waarderen we na verkrijging tegen de waarde van de nieuwe functie (bijvoorbeeld tegen natuurwaarde, of tegen € 0 als de grond is aangekocht voor infrastructuur).
  • Ruilgronden verwerven wij om de aankoop van projectgronden te kunnen compenseren.
  • Zijn de gronden niet meer nodig dan worden het restgronden en zoeken we een alternatieve aanwending of de gronden worden verkocht. De ruil- en restgronden waarderen we tegen de waarde van de huidige bestemming (in de meeste gevallen agrarische marktwaarde).

Aan het bezit van gronden zijn risico’s verbonden. Gronden en daarop aanwezige opstallen kunnen in waarde dalen. Ook is het mogelijk dat gronden langer in bezit moeten worden gehouden dan gedacht, waardoor de beheerkosten hoger uitvallen dan verwacht.

Voor de dekking van deze risico’s houden wij de Algemene reserve grond (ARG) aan. Behalve als risicobuffer gebruiken we deze reserve ook voor de afwikkeling van positieve en negatieve transactieresultaten op de verkoop van gronden. Bovendien worden de kosten en opbrengsten van het tijdelijk beheer van gronden en opstallen verrekend met de ARG.

Dit is wat wij doen

Terug naar navigatie - Dit is wat wij doen

Periodiek wordt de Nota Grondbeleid geactualiseerd en vastgesteld door Provinciale Staten. Dat is voor het laatst in 2019 gebeurd. De geactualiseerde nota grondbeleid (PS/2018/984) sluit beter aan bij de praktijk en versterkt de realisatiekracht van ruimtelijke programma's en projecten met een grondopgave.

In de nota grondbeleid staat dat voor een ruimtelijke opgave met grondbehoefte een grondstrategie en een verwervingsplan worden opgesteld. Hiermee reguleren wij de toepassing van het grondbeleid in een project. In grote lijnen wordt de toepassing van de grondinstrumenten in onderstaand figuur aangegeven.

Project / Programma

zelfrealisatie

verwerving en schadeloosstelling

vervreemding

kavelruil

Revolving Fund

 

x

x

x

Ontwikkelopgave Natura 2000

x

x

x

 

Wegenprojecten

 

x

x

x

Grond voor Grond

 

 

x

x

Overtollig bezit

 

 

x

 

Anticiperend Grondfonds (AGF)

 

x

x

 

Jaarlijks stellen wij de Meerjaren Investeringsprognose Grond (MIG) op. Hierin geven wij de financiële effecten van de grondinstrumenten weer, gaan we in op de omvang van de grondvoorraad en de daarmee samenhangende risico’s. Ook geeft de MIG inzicht in de gewenste en werkelijke hoogte van de Algemene reserve grond. De MIG vormt een bijlage bij de jaarrekening. 

Verloopoverzicht grondbezit

Terug naar navigatie - Verloopoverzicht grondbezit

Het verloop van het grondbezit in 2022 ziet er als volgt uit. In 2022 verwerven wij voor € 31,4 miljoen aan projectgronden voor het Natuurnetwerk Nederland. Voor hetzelfde project willen wij voor circa € 18,2 miljoen aan ruilgronden verwerven. De aan te kopen projectgronden worden afgewaardeerd naar natuurwaarde: 15% van de aankoopsom.

Voor € 22,7 miljoen willen wij gronden vervreemden. Voor een groot deel betreft dit gronden in het kader van Natuurnetwerk Nederland. De vervreemding vindt plaats door verkoop of ruiling. Ruiling zetten wij in om gronden binnen het Natuurnetwerk te verkrijgen.

Naast de verwerving en vervreemding van gronden, worden de gronden die tijdelijk in bezit van de provincie zijn zo goed mogelijk beheerd. Dit beheer brengt kosten en opbrengsten met zich mee. Deze zijn verantwoord op prestatie 1.1.4 Grondbeleidsinstrumentarium. Het saldo van de begrote kosten en opbrengsten wordt verrekend met de Algemene reserve grondzaken.

Project Grondvoorraad per 1-1-2023 Vermeerderingen in 2023 Verminderingen in 2023 Grondvoorraad per 31-12-2023
ha € (x € 1.000) ha € (x € 1.000) ha € (x € 1.000) ha € (x € 1.000)
Aanschafwaarde gronden in bezit
(Ruil)gronden IJsseldelta-Zuid 0 0 0 0
(Ruil)gronden N340 / N377 / N48 0 0 0 0 0 0
(Ruil)gronden N34 0 0 0 0 0 0
(Ruil)gronden NNN (incl. Grond voor Grond) 3.052 204.811 704 47.255 -461 -30.925 3.296 221.141
(Ruil)gronden Revolving fund kavelruil 105 6.560 105 6.560
(Ruil)gronden N348 11 1.231 -4 -458 7 773
(Ruil)gronden Ruimte voor de Vecht 68 426 68 426
(Ruil)gronden N331 (VOC's Hasselt) 0 1.497 0 1.497
Dijkverlegging Paddenpol 12 0 12 0
Overige WK projecten 6 0 6 0
Kanaal Almelo de Haandrik 0 205 0 205
Voorraad grond Overtollig Bezit 244 7.525 -18 -550 226 6.975
Vooraad gronden en opstallen bodemsanering 0 350 0 350
Anticiperend grondfonds: opstallen 0 1.000 5.000 0 6.000
Anticiperend grondfonds: gronden 60 4.000 20.000 60 24.000
Structureel eigendom (incl. afgewaardeerd eigendom) 2.867 0 2.867 0
Totale aanschafwaarde in bezit zijnde gronden 227.606 72.255 -31.933 267.928
Afwaardering gronden
Afwaardering ILG Gronden binnen NNN -15.739 -15.739
Afwaardering natuurgronden ontwikkelopgaaf NNN -64.538 -28.375 -92.913
Voorziening Waarderisico ILG opstallen en gronden -1.940 -1.940
Waardevoorziening Grondvoorraad -8.632 -8.632
Waardevoorziening Opstallen -4.115 -4.115
Voorziening Revolving Fund Grondvoorraad -32 -32
Voorziening grondbezit -141 -141
Voorziening Kanaal Almelo de Haandrik (opstallen) -65 -65
Afwaardering opstallen Anticiperend Grondfonds -600 -3.000 -3.600
Totale afwaardering in bezit zijnde gronden -95.802 -31.375 0 -127.177
Boekwaarde grondvoorraad 131.803 0 40.880 0 -31.933 0 140.750