Grondbeleid

Grondbeleid

Dit is hoe wij denken

Terug naar navigatie - Dit is hoe wij denken

Grondbeleid is een middel voor het realiseren van provinciale doelen. In het grondbeleid wordt aangegeven welke grondinstrumenten beschikbaar zijn en hoe die worden toegepast. Ook geeft het grondbeleid randvoorwaarden en spelregels voor de inzet van de grondinstrumenten.

Succesvolle toepassing van het grondbeleid vergt aansluiting bij ons ruimtelijk beleid en actief signaleren van ontwikkelingen en kansen. Op projectniveau wordt het grondbeleid beschreven in grondstrategieën en realisatieplannen grond.

Met de toepassing van het grondbeleid verkrijgen wij gebruiksrechten van gronden en opstallen om realisatie van provinciale doelen mogelijk te maken. Het verkrijgen van eigendom is niet altijd nodig. Voorbeelden van andere instrumenten die wij inzetten zijn:

  • de bedrijfsverplaatsingsregeling;
  • particuliere zelfrealisatie als onderdeel van de strategie "interventieladder" voor het verkrijgen van grondgebruik in de circa twintig Natura Netwerk Nederland/ Natura2000 gebieden;
  • (tijdelijk) beheren en ontwikkelen van opstallen;
  • incidenteel langjarig laten beheren van ingerichte natuurgronden.

Als wel gekozen wordt om het eigendom te verkrijgen, spreken we over project-, ruil- en restgronden.

  • Projectgronden zijn nodig voor de realisatie van het provinciale doel en waarderen we na verkrijging tegen de waarde van de nieuwe functie (bijvoorbeeld tegen natuurwaarde, of tegen € 0 als de grond is aangekocht voor infrastructuur).
  • Ruilgronden verwerven wij om de aankoop (dan wel het beschikbaar krijgen) van projectgronden te kunnen compenseren.
  • Zijn de gronden niet meer nodig dan worden het restgronden en zoeken we een alternatieve aanwending of de gronden worden verkocht. De ruil- en restgronden waarderen we tegen de waarde van de huidige bestemming (in de meeste gevallen agrarische marktwaarde).

Aan het bezit van gronden zijn risico’s verbonden. Gronden en daarop aanwezige opstallen kunnen in waarde dalen. Ook is het mogelijk dat gronden langer in bezit moeten worden gehouden dan gedacht, waardoor de beheerkosten hoger uitvallen dan verwacht.

Voor de dekking van deze risico’s houden wij de Algemene Reserve Grond (ARG) aan. Behalve als risicobuffer gebruiken we deze reserve ook voor de afwikkeling van positieve en negatieve transactieresultaten op de verkoop van gronden. Bovendien worden de kosten en opbrengsten van het tijdelijk beheer van gronden en opstallen verrekend met de ARG.

Dit is wat wij doen

Terug naar navigatie - Dit is wat wij doen

In september 2022 is de Nota Grondbeleid 2022 "Grond voor Verbinding" door PS vastgesteld (statenvoorstel PS/2022/1107804). Deze nota sluit beter aan bij de praktijk en versterkt de realisatiekracht van ruimtelijke programma's en projecten met een grondopgave.

In de nota grondbeleid staat dat voor een ruimtelijke opgave met grondbehoefte een grondstrategie en een realisatieplan grond worden opgesteld. Hiermee reguleren wij de toepassing van het grondbeleid in een project. In grote lijnen wordt de toepassing van de grondinstrumenten in onderstaand figuur aangegeven.

Project / Programma

zelfrealisatie

verwerving en schadeloosstelling

vervreemding

kavelruil

Revolving Fund

 

x

x

x

Ontwikkelopgave Natura 2000

x

x

x

 

Wegenprojecten

 

x

x

x

Grond voor Grond

 

 

x

x

Overtollig bezit

 

 

x

 

Anticiperend Grondfonds (AGF)

 

x

x

 

Jaarlijks stellen wij de Meerjaren Investeringsprognose Grond (MIG) op. Hierin geven wij de financiële effecten van de grondinstrumenten weer, gaan we in op de omvang van de grondvoorraad en de daarmee samenhangende risico’s. Ook geeft de MIG inzicht in de gewenste en werkelijke hoogte van de Algemene reserve grond. De MIG vormt een bijlage bij de jaarrekening. 

Verloopoverzicht grondbezit

Terug naar navigatie - Verloopoverzicht grondbezit

Het verloop van het grondbezit in 2024 ziet er als volgt uit. In 2024 verwerven wij voor € 39,7 miljoen aan projectgronden voor het Natuurnetwerk Nederland. Voor hetzelfde project willen wij voor circa € 21,7 miljoen aan ruilgronden verwerven. De aan te kopen projectgronden worden afgewaardeerd naar natuurwaarde: 15% van de aankoopsom.

Voor €43,7 miljoen willen wij gronden vervreemden. Voor een groot deel (€38,9 miljoen) betreft dit gronden in het kader van Natuurnetwerk Nederland. De vervreemding vindt plaats door verkoop of ruiling. Ruiling zetten wij in om gronden binnen het Natuurnetwerk te verkrijgen.

Naast de verwerving en vervreemding van gronden, worden de gronden die tijdelijk in bezit van de provincie zijn zo goed mogelijk beheerd. Dit beheer brengt kosten en opbrengsten met zich mee. Deze zijn verantwoord op prestatie 1.5.1. Grondbeleidsinstrumentarium. Het saldo van de begrote kosten en opbrengsten wordt verrekend met de Algemene reserve grondzaken.

Project Grondvoorraad per 1-1-2024 Vermeerderingen in 2024 Verminderingen in 2024 Grondvoorraad per 31-12-2024
ha € (x € 1.000) ha € (x € 1.000) ha € (x € 1.000) ha € (x € 1.000)
Aanschafwaarde gronden in bezit
(Ruil)gronden IJsseldelta-Zuid - 0 - 0
(Ruil)gronden N340 / N377 / N48 9 501 -2 -100 7 401
(Ruil)gronden N34 -0 -0 -0 -0
(Ruil)gronden NNN (incl. Grond voor Grond) 3.264 215.115 932 61.446 -653 -43.065 3.543 233.496
(Ruil)gronden Revolving fund kavelruil 154 9.237 154 9.237
(Ruil)gronden N348 11 473 11 473
(Ruil)gronden Ruimte voor de Vecht 68 224 68 224
(Ruil)gronden N331 (VOC's Hasselt) 0 1.500 0 1.500
Dijkverlegging Paddenpol 12 - 12 -
Overige WK-projecten 6 - 6 -
Kanaal Almelo - De Haandrik 0 2.365 0 2.365
Voorraad grond Overtollig Bezit 201 3.495 -32 -550 169 2.945
Vooraad gronden en opstallen bodemsanering - 350 - 350
Voorraad opstallen AGF - 5.000 5.000 - 10.000
Voorraad grond AGF 230 21.100 20.000 230 41.100
Voorraad grond Boscompensatie 23 1.805 1.525 23 3.330
Structureel eigendom (incl. afgewaardeerd eigendom) 2.869 - 2.869 -
Totale aanschafwaarde in bezit zijnde gronden 261.164 87.971 -43.715 305.420
Afwaardering gronden
Afwaardering ILG Gronden binnen NNN -15.954 -15.954
Afwaardering natuurgronden ontwikkelopgaaf NNN -72.582 -33.780 -106.362
Afwaardering natuurgronden Programma Natuur -1.951 -1.951
Afwaardering natuurgronden Veenweidegebied -687 -687
Voorziening Waarderisico ILG opstallen -825 -825
Waardevoorziening Grondvoorraad -7.382 -7.382
Waardevoorziening Opstallen -4.115 -4.115
Voorziening Revolving Fund Grondvoorraad -32 -32
Voorziening grondbezit -141 -141
Voorziening Kanaal Almelo - De Haandrik (opstallen) -878 -878
Voorraad opstallen AGF -3.000 -3.000 -6.000
Voorraad grond AGF - -
Voorraad grond Boscompensatie -1.325 -1.325 -2.650
Totale afwaardering in bezit zijnde gronden -108.873 -38.105 - -146.978
Boekwaarde grondvoorraad 152.292 49.866 -43.715 158.443