Investeringen

In het kader van onze provinciale opgaven houden wij de provinciale infrastructuur en gebouwen (zie paragraaf kapitaalgoederen) en onze ICT voorzieningen (zie paragraaf bedrijfsvoering) in stand door tijdig vervangingsinvesteringen uit te voeren en eventueel nieuwe investeringen te doen. Hiervoor stellen Provinciale Staten de investeringskredieten vast. De bijbehorende kapitaallasten verwerken wij in deze Begroting conform de uitgangspunten in de financiële verordening, waaronder de daarin opgenomen afschrijvingstermijnen.

Beheerplan Infrastructurele Kapitaalgoederen (BIK)
Eens per vier jaar wordt aan Provinciale Staten een Beheerplan Infrastructurele Kapitaalgoederen (BIK) aangeboden. Hierin stelt u de kaders vast, zowel beleidsmatig (welke kwaliteit te leveren) als financieel (hoeveel mag het kosten), voor het beheer en onderhoud en de vervanging van de infrastructurele kapitaalgoederen: wegen, kunstwerken en vaarwegen. Het BIK 2024-2027 is op 25 januari 2023 vastgesteld door Provinciale Staten. Voor het beheer en onderhoud verwijzen we naar de paragraaf kapitaalgoederen. 

Reserve Dekking Kapitaallasten Activa
Op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) moeten investeringen in provinciale infrastructuur (investeringen met maatschappelijk nut) geactiveerd en afgeschreven worden. Provinciale Staten hebben besloten de bestemmingsreserve Reserve dekking kapitaallasten activa (RDKA) in te stellen voor dekking van de kapitaallasten (afschrijvingskosten) van deze investeringen.

Op het moment van investeren reserveren wij een bedrag ter hoogte van de investering in de RDKA. Daarmee dekken we de structurele kapitaallasten. Voor investeringen die via deze reserve lopen, worden dus vooraf de volledige dekking van toekomstige kapitaallasten geregeld.

Nieuwe investeringen in eigen infrastructuur
Bij de Perspectiefnota 2022 heeft Provinciale Staten de uitgangspunten voor investeringen in provinciale infrastructuur vastgesteld. In de kern betekenen de uitgangspunten dat alle vervangingsinvesteringen (met een maatschappelijk nut) en lopende investeringen via de RDKA blijven lopen. Voor nieuwe investeringen in eigen infrastructuur hanteren we de ‘directe afschrijvingsmethodiek’. De afschrijvingen komen dan direct ten laste van de meerjarige structurele begroting. 

In het budgettair perspectief willen we zicht houden op de structurele lasten die gepaard zullen gaan met toekomstige, geplande investeringen. Daarom nemen we bij nieuwe investeringen waarvan de afronding (en dus de structurele afschrijvingslasten) buiten de vierjarige scope van het budgettair perspectief liggen, een structurele reservering op in het laatste jaar van het budgettair perspectief. Daartegenover ramen we een incidentele vrijval zolang de afschrijving niet loopt. Zo kan op een realistisch structureel saldo worden gestuurd.

In deze paragraaf geven wij een totaaloverzicht van de investeringen in de materiële vaste activa en de wijze waarop wij de bijbehorende kapitaallasten verwerken in onze begroting. Wij investeren in provinciale infrastructuur, provinciaal vastgoed en ICT.

Investeringen
Investering	Beleidsdoel	Dekking
Provinciale infrastructuur
Vervangingsinvesteringen	4.7 Goed functionerende infrastructuur	Via RDKA
Lopende nieuwe investeringen (voor Perspectiefnota 2022)	4.6 Goede bereikbaarheid voor wegverkeer	Via RDKA
Nieuwe investeringen (vanaf Perspectiefnota 2022)	4.6 Goede bereikbaarheid voor wegverkeer	Structurele last in begroting
(Vervangings)investeringen in economisch nut	4.7. Goed functionerende infrastructuur	Structurele last in begroting
Provinciale gebouwen	10.0 Overhead	Structurele last in begroting

Ten aanzien van provinciale infrastructuur is er sprake van twee type investeringen: vervangingsinvesteringen en nieuwe investeringen. Vanaf de Perspectiefnota 2022 passen we  bij nieuwe investeringen in eigen infrastructuur de directe afschrijvingssystematiek toe. Om die reden maken we voor nieuwe investeringen onderscheid tussen  de op dat moment al lopende investeringen en de vanaf dat moment nog toe te kennen nieuwe investeringen. De kapitaallasten van de lopende investeringen worden gedekt uit de Reserve dekking kapitaallasten activa. De kapitaallasten van de nog toe te kennen nieuwe investeringen worden gedekt vanuit de algemene middelen en als structureel verwerkt in het budgettair perspectief.

Vervangingsinvesteringen (activa met maatschappelijk nut)
We voeren de vervangingsinvesteringen uit conform het BIK. We werken aan de voltooiing van het BIK 2020-2023 en we starten met de uitvoering van het BIK 2024-2027. Daartoe is het nodig om bestaande investeringskredieten te verhogen of nieuwe investeringskredieten beschikbaar te stellen. De dekking hiervoor is al in eerdere besluitvorming opgebouwd in de RDKA.

De raming van de vervangingsopgave in het nieuwe BIK 2024-2027 was gebaseerd op het prijspeil 2022. De prijsstijgingen in de grond- weg- en waterbouw (GWW) sector waren de afgelopen jaren veel hoger dan de gemiddelde inflatie. Om het BIK conform de uitgangspunten (sober en doelmatig) uit te kunnen voeren, zijn daarom bovenop de reguliere indexering van onze begroting aanvullende budgetten noodzakelijk. Bij deze begroting wordt de raming voor vervangingsinvesteringen bijgesteld op basis van de prijsindex van de GWW-sector. Dat leidt tot een aanvullende structurele storting van € 1,6 miljoen bovenop de reguliere indexering van 2023 en 2024. Hiermee is rekening gehouden in het budgettair perspectief.

Vanaf 2024 storten we daarmee jaarlijks circa € 16,5 miljoen in de RDKA. Daarmee kan de komende BIK periode (2024-2027) in totaal 4 x € 16,5 miljoen = € 66 miljoen aan vervangingsinvesteringen worden gepleegd (op basis van het prijspeil 2024). De timing van deze investeringen is niet gelijk verdeeld over de komende vier jaar en is afhankelijk van verschillende factoren. Van de € 66 miljoen is reeds € 20,8 miljoen beschikbaar gesteld via eerdere statenbesluiten. Dit is opgenomen in de tabel Investeringen Materiële Vaste Activa aan het einde van deze paragraaf. 
Bij deze begroting stellen wij voor om de investeringskredieten van in totaal € 14,4 miljoen voor 2024 beschikbaar te stellen. Naast het beschikbaar stellen gaat het om verhoging van bestaande investeringskredieten in verband met inflatie. In onderstaande tabel staat hiervan een overzicht. 
Voor de komende jaren zal er in totaal nog € 30,8 miljoen aan kredieten nodig zijn en dit zal bij de toekomstige besluitvorming aan u worden voorgelegd.

Vervangingsinvesteringen (activa met economisch nut)
We doen voor het onderhoud van onze (vaar)wegen ook vervangingsinvesteringen voor activa met een economisch nut. Daar vallen onder andere de jaarlijkse vervanging van de zoutstrooiers onder.  

Lopende investeringen 
In de RDKA is daarnaast in totaal ruim € 319 miljoen beschikbaar voor investeringen die voor 2021 in gang zijn gezet. In het totaaloverzicht hieronder is weergegeven hoeveel daarvan de komende jaren wordt geïnvesteerd. 

Nieuwe investeringen
Conform de uitgangspunten investeringen in infrastructuur verwerken wij de kapitaallasten van nieuwe investeringen in infrastructuur vanaf 2022 structureel in de Begroting. Bij de Perspectiefnota 2022 is besloten deze systematiek toe te passen. In het totaaloverzicht hieronder is weergegeven welke investeringen dit zijn.

Beschikbaar te stellen of op te hogen kredieten
		2024	2025-2027
William Thomsonbrug Kamperzeedijk	0,1 miljoen
N377a Hasselt-Lichtmis	0,1 miljoen
N760 IJsselmuiden	5,2 miljoen
N737 Enschede	0,7 miljoen
Kunstwerken machineveiligheid	2,8 miljoen
Constructieve veiligheid	4,0 miljoen
Kanaal Almelo de Haandrik	0,5 miljoen
Vervanging oeverconstructies	1,0 miljoen
Totaal		14,4 miljoen
Nog beschikbaar te stellen 2025-2027*			30,6 miljoen
* Dit is excl. een budget van € 200.000. We anticiperen hierbij op de besluitvorming over de voorbereidingskredieten voor N737 Enschede en de Vervanging van de Oeverconstructies bij Monitor 2023-II.

(Vervangings)investeringen
Zoals beschreven in de paragraaf kapitaalgoederen hebben we een meerjarig onderhoudsplan en vervangingsplan (MJOP) voor zowel het provinciehuis als de overige provinciale gebouwen. In 2024 staan, na uitstel door corona, een groot aantal (vervangings)investeringen gepland in het kader van TOP werken (tijd,- omgevings en plaatsbewust werken). De kantoorruimten worden verbouwd en functioneler ingedeeld, meubilair wordt gerefurbished en vloerbedekking wordt waar nodig vervangen. In het bestuurscentrum worden fractiekamers verbouwd en het meubilair in de Statenzaal wordt vervangen.  Zowel de kantooromgeving als het bestuurscentrum krijgen door deze aanpassingen een andere uitstraling. 

Verduurzaming provinciehuis
In 2024 zetten wij de volgende stappen in de verduurzaming van het provinciehuis. Zo wordt de bestaande verlichting vervangen door LED-verlichting, worden slimme stopcontacten geïnstalleerd, investeren we in koude opwekking en nemen we maatregelen om regenwater op te vangen. De investeringen worden voor een groot deel terugverdiend doordat ons energieverbruik wordt gereduceerd en doordat wij steeds meer energie (elektriciteit) zelf opwekken. 

Steunpunten
De steunpunten worden conform ons TOP-werken concept verbouwd en verduurzaamd (o.a. gasloos). 

Onderstaand geven wij een totaaloverzicht van de reeds toegekende investeringen en nog beschikbaar te stellen investeringen (€ 14,4 miljoen),  zoals hierboven genoemd. 

	Investeringsprojecten (water)wegen en kunstwerken	Prestatie	Bijdrage provincie	Bijdrage derden	Totaal budget	Realisatie	Begroting	Begroting	Meerjarenraming
	x € 1.000					2017 t/m 2022	2023	2024	2025	2026	2027
1.	Lopende investeringen (niet vervangingsinvesteringen)
	N307	4.6.6	19.385	(6.394)	25.780	15.475	3.197	713	-	-	-
	N348 fase 1 en 2	4.6.9	10.570	(2.515)	13.085	12.394	(1.824)	-	-	-	-
	N35 Knooppunt Raalte	4.6.13	22.842	(5)	22.847	2.226	2.814	1.896	4.135	16.066	(4.295)
	N340 Vechtdalverbinding	4.6.7	135.781	(4.384)	140.165	120.428	15.352	-	-	-	-
	N343 Rondweg Weerselo	4.6.9	11.304	(1.500)	12.804	2.373	2.311	800	804	4.432	584
	N315-N768 Danspaleis (N18)	4.6.9	1.661	-	1.661	328	1.333	-	-	-	-
	N737 Aanleg faunapassage	4.6.9	1.746	-	1.746	143	1.603	-	-	-	-
	N351 Kuinre - Grens Flevoland verbreding	4.6.9	1.335	-	1.335	1.174	161	-	-	-	-
	Overige lopende investeringen in afronding	4.6.9	42.606	(22.979)	65.584	40.923	1.683	-	-	-	-
	Totaal lopende investeringen		247.230	(37.777)	285.007	195.464	26.630	3.409	4.939	20.498	(3.711)
2.	Vervanginvesteringen maatschappelijk nut*
	Kunstwerken (BIK)	4.7.3	36.196	-	36.196	15.276	13.202	7.716	-	-	-
	Waterwegen (Kanaal Almelo de Haandrik) (BIK)	4.7.3	32.435	(69)	32.504	12.802	6.231	4.402	3.000	3.000	3.000
	Wegen (BIK)	4.7.3	39.463	(40)	39.503	10.513	17.748	9.987	405	405	405
	DRIS	4.2.3	8.900	(2.209)	11.109	3.162	5.738
	Totaal vervangingsinvesteringen maatschappelijk nut		116.994	(2.318)	119.312	41.753	42.919	22.105	3.405	3.405	3.405
3.	Vervangingsinvesteringen met economisch nut
	Ploegen rijbaan en fietspad	4.7.1	530	-	530	110	82	85	85	85	85
	Zoutstrooiers rijbaan en fietspad	4.7.1	1.725	(1)	1.726	647	-	271	269	269	269
	Pattrouilleboot De Buffel	4.7.1	799	(500)	1.299	-	800	-	-	-	-
	Totaal Vervangingsinvesteringen economisch nut		3.054	(501)	3.555	757	882	356	354	354	354
4.	Nieuwe investeringen
	10 faunaknelpunten	4.6.9	3.500	-	3.500	41	3.459	-	-	-	-
	Bediencentrale bruggen	4.6.9	1.900	-	1.900	8	1.892	-	-	-	-
	Nieuwe provinciale fietspaden	4.6.9	3.008	-	3.008	-	2.248	760		-	-
	Vervanging Zwartewaterbrug	4.7.5	1.200	-	1.200	187	1.013	-	-	-	-
	Vloedbeltverbinding	4.6.12	750	(50)	800	191	559	-	-	-	-
	Totaal nieuwe investeringen		10.358	(50)	10.408	427	9.171	760	-	-	-
	Totaal investeringsprojecten (water)wegen en kunstwerken		377.636	(40.646)	418.282	238.401	79.602	26.630	8.698	24.257	48
5.	Provinciale gebouwen
	Provinciehuis	10.0	25.207	-	25.207	4.599	5.761	12.374	680	1.326	1.267
	Overige gebouwen	10.0	4.683	-	4.683	1.031	1.210	549	1.045	289	559
	Totaal provinciale gebouwen		29.890	-	29.890	5.630	6.971	12.923	1.725	1.615	1.826
	Totaal investeringen		407.526	(40.646)	448.172	244.031	86.573	39.553	10.423	25.872	1.874
	* Dit is exclusief de nog toe te kennen middelen van € 30,8 miljoen vanuit het BIK 2024-2027.